POMERIO JE CENTAR SVETA: A njegovi učenici su spaljeni na lomači zbog toga!

Na današnji dan 1473. godine, rođen je poljski astronom Nikola Kopernik (umro 24. maja 1543), tvorac heliocentričnog sistema, jedne od najvećih prekretnica u istoriji nauke.

Preporučujemo

Umesto Ptolomejeveog geocentričnog sistema, prema kojem je Zemlja centar vasione, on je posle istraživanja koja je obavio po povratku s višegodišnjih studija u Italiji, polazeći od teorije grčkih astronoma koji su smatrali da je Sunce centar sveta oko kojeg kruže Zemlja i druge planete, osmislio heliocentrični sistem.

Prema tom učenju, Zemlja i planete kreću se putanjama u čijem je centru Sunce, a prividno kretanje nebeske sfere posledica je kretanja Zemlje. Time je udario temelje moderne astronomije i osnove za otkrića Johanesa Keplera i Isaka Njutna o kretanju nebeskih tela, ali je njegova teorija imala dalekosnežne posledice i za ostale prirodne nauke i celokupan duhovni razvoj čovečanstva.

Njegovo učenje je, uz mnoštvo sledbenika, zbog zloglasne rimokatoličke inkvizicije imalo i mučenike. Đordana Bruna sud inkvizicije poslao je na lomaču, a Galilea Galileja pod pretnjom smrću primorao da učenje proglasi za zabludu.

Foto: nasa.gov

Rimska crkva je 1616. zabranila sva dela koja su za osnovu imala Koprenikovo učenje. Dela "Narratio prima", "De Revolutionibus Orbium Coelestium" (O kruženju nebeskih tela).

Ovo su još neki interesantni istorijski događaji koji su se dogodili na današnji dan:

1797. - Papa Pije VI potpisao je sa Napoleonom Bonapartom Tolentinski ugovor, prema kojem su Bolonja, Romanja i Ferara pripale Francuskoj.

1868. - Rođen je Tihomir Ðorđević, srpski etnolog i folklorist, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije. Posle završene beogradske Velike škole i doktorata u Minhenu 1902. radio je kao gimnazijski i univerzitetski profesor.

Objavio je oko 700 studija, putopisa, beležaka i komentara o srpskim narodnim običajima. Osnovao je i uređivao stručne časopise: "Karadžić", "Etnografski zbornik Srpske kraljevske akademije". Dela: "Iz Srbije Kneza Miloša", "Naš narodni život", "Priroda u verovanju i predanju našeg naroda", "Srbija pre sto godina", "Makedonija", "O esnafima".

Foto: Wikipedia

1892. - Rođen je Tadija Sondermajer, pionir srpske avijatike. Osnivač je "Aeroputa" (Društvo za vazdušni saobraćaj Aeroput) nacionalne aviokompanije, i prvi naš vazduhoplovni inženjer. Bio je pilot-lovac i jedan od osnivača Aerokluba Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Nakon okončanja gimnazije u rodnom Beogradu, u Nemačkoj je započeo studije arhitekture. Kada je izbio Prvi balkanski rat prijavio se u srpsku vojsku kao dobrovoljac.

Postao je vazduhoplovac 1916. na Solunskom frontu. Proslavio se istorijskim letom sa pilotom Leonidom Bajdakom, n relaciji Pariz - Bombaj i natrag, od 20. aprila do 2.maja 1927. nepun mesec pre čuvenog Lindbergovog leta Njujork - Pariz. Maršrutu dugu 14.800 kilometara, prešli su u 15 etapa, za 11 dana, odnosno 89 sati efektivnog leta.

Prilikom povratka, dvojicu heroja na beogradskom (bežanijskom) aerodomu svečano je dočekalo oko 50.000 Beograđana. Odlikovan je nizom srpskih i savezničkih odlikovanja, među kojima su i Karađorđeva zvezda s mačevima, Zlatna medalja za hrabrost, Legija časti.

Foto: Wikipedia

1896. - Rođen je francuski pisac Andre Breton. U psihoanalizi je video sredstvo za otkrivanje umetničke istine. Pokušao je da u prvom i drugom Nadrealističkom manifestu 1924. i 1930. primeni takav stav na teoriju umetnosti, stvorivši teorijsku osnovu nadrealizma. Sa francuskim piscima Lujom Aragonom i Filipom Supoom osnovao je 1919. časopis "Literatura", organ dadaističkog pokreta. Vlada u Višiju zabranila je 1941. njegovu "Antologiju crnog humora", posle čega je izbegao u SAD. Vratio se 1946. i u Parizu je 1947. organizovao Međunarodnu nadrealističku izložbu. Dela: "Nadrealistička revolucija", "Nađa", "Sjaj zemlje", "Izgubljeni koraci", "Praskozorje", "Fatamorgana", "Nadrealizam i slikarstvo".

1918. - U Rusiji je dekretom boljševika zabranjeno privatno vlasništvo nad zemljom, vodom i prirodnim dobrima.

1920. - Rođen je Desimir Tošić, publicista, jedan od lidera Demokratske stranke. Rođen je u Beloj Palanci nedaleko od Pirota. Bio je jedan od studentskih prvaka Demokratske stranke uoči Drugog svetskog rata i napada na Kraljevinu Jugoslaviju. Nakon rata živeo je kao politički emigrant u Francuskoj i Velikoj Britaniji. Decenijama je uređivao emigrantski list "Naša reč" (1948-1990). Vratio se u Srbiju 1990. i jedan je od osnivača obnovljene Demokratske stranke. Izvesno vreme bio je i narodni poslanik. Dela: "O ljudima, eseji, zapisi, sećanja", "Kolektivizacija u Jugoslaviji", "Crkva, država, društvo", "Demokratska stranka 1920-1941".

Foto: Wikipedia/Novine Borba — Online

1922. - U Zagrebu je izašao prvi broj lista "Borba", iza kojeg je stajala ilegalna Komunistička partija. List zabranjen 13. januara 1929. ponovo je izlazio kao organ KPJ u Drugom svetskom ratu u Užicu od 19. oktobra do 27. novembra 1941. i u Bosanskoj krajini od 1. oktobra 1942. do 27. februara 1943. Posle oslobođenja Beograda, 15. novembra 1944. kao organ KPJ postao je dnevni list. Glasilo srpskih socijalista pod imenom "Borba" izlazilo je 1882/3 a Srpska socijaldemokratska partija izdavala je 1910-1914 list "Borba" koje je bio više teorijsko-ideološkog karaktera (ukupno je izašlo 85 svezaka).

1940. - Umro je srpski političar Ljuba Davidović, osnivač i svojevrsni simbol Demokratske stranke. Bio jedan od prvaka Radikalne partije, da bi se kasnije sa grupom istomišljenika izdvojio. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu i bio dobrovoljac u Srpsko-bugarskom ratu 1885. a 1901. osnovao je sa Jašom Prodanovićem Samostalnu radikalnu stranku, za čijeg predsednika je izabran 1912.

Prvi put ministar prosvete postao je 1904. na tom položaju bio je i od 1914. do 1917. u vladi Nikole Pašića i treći put 1918. Jedan je od tvoraca Krfske deklaracije. Posle stvaranja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1919. postao je predsednik novostvorene Demokratske stranke, iste godine predsednik vlade, a drugi put je vladu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca predvodio 1924.

1959. - Velika Britanija, Grčka i Turska potpisale su u Londonu sporazum o nezavisnosti Kipra.

1977. - U Bukureštu je potpisan jugoslovensko-rumunski sporazum o daljem zajedničkom korišćenju Dunava i izgradnji hidrocentrale "Ðerdap 2".

1991. - Boris Jeljcin je zatražio ostavku predsednika Sovjetskog Saveza Mihaila Gorbačova, tvrdeći da je on žrtvovao reforme da bi povećao ličnu vlast.

Foto: Wikimedia/SSGT Lance Cheung, USAF

1999. - "Nećemo dati Kosovo i Metohiju ni po cenu bombardovanja" - bile su reči tadašnjeg predsednika SRJ Slobodana Miloševića u razgovoru sa predstavnicima skupštine Kipra, povodom pretnji bombardovanjem ukoliko ne bude dozvoljena strana okupacija tog dela Srbije.

2014. - Nemački naučnici izveli su do tada najpreciznije merenje mase elektrona. Prema proračunu nemačkih naučnika, koji je 13 puta precizniji od prethodnih pokušaja, elektron ima 0.000548579909067 jedinica atomske mase.

(Telegraf.rs / Tanjug)