U INDIJI BUKTI KOMUNISTIČKI USTANAK: Građanski rat o kome se ćuti već deset godina (FOTO)

Po ceo bogovetni dan slušamo o islamističkim ustancima u Siriji, Iraku, Nigeriji, Libiji i Avganistanu, o separatističkom ustanku ruske manjine na istoku Ukrajine, kao da se ništa drugo na svetu ne dešava osim toga, kao da je to najveći problem sa kojim se sve zemlje sveta suočavaju.

Preporučujemo

Kao da je komunizam mrtav, kao da ga je u potpunosti na zapadnom stubu srama smenila nazadna islamistička ideologija.

Međutim, postoji jedan ustanak koji neprestano bukti već decenijama, a koji se 2004. godine intenzivirao i prerastao u pravi gerilski rat. U pitanju je maoistički ustanak u Indiji, drugoj najmnogoljudnijoj zemlji sveta i sedmoj po veličini.

Naksaliti, kako sebe kolokvijalno zovu pripadnici gerile koja ratuje protiv indijske države, članovi su radikalne levičarske komunističke grupe nastale nakon cepanja Komunističke partije Indije s kraja šezdesetih godina, i zastupaju maostičku ideologiju.

Voštana figura Mao Cedunga, tvorca Narodne Republike Kine. Foto: flickr/ InSapphoWeTrust

Za one koji ne znaju, u pitanju je teorija koju je razvio Mao Cedung, a glavna razlika između nje i mejnstrim marksizma leži u položaju koji se daje seljacima: dok ostale teorije ili isključuju seljake iz korpusa revolucionarne klase, ili ih eventualno stavljaju rame uz rame sa radnicima, maoizam seljake smatra jedinom revolucionarnom klasom.

Period 2002-2004. godine obeležio je postepeni rast naksalitske aktivnosti, ali su stvari eksplodirale januara 2005. godine kada su se povukli iz pregovora sa rukovodstvom savezne države Andra Pradeš, optužujući vladu da je odbila njihove zahteve za pismenim primirjem, oslobađanjem zarobljenika i preraspodelom zemlje seljacima.

Ustanak je potom prerastao u građanski rat koji je zahvatio polovinu od 28 indijskih saveznih država (koje čine oko 40 odsto ukupne površine te zemlje), sa više stotina mrtvih svake godine, ponekada i nekoliko hiljada.

Simpatizeri maoističkih komunističkih ustanika u Indiji. Foto: Profimedia/AFP

Ukupan broj žrtava je "u komšiluku" od 15.000. Od 2006. godine više od 40.000 ljudi je interno raseljeno usled ovog konflikta.

Borbe se vode u 60 distrikata, mahom u državama koje se nalaze na zapadu zemlje, poput Orise, Džarkanda, Bihara, Čatisgara, Madja Pradeša, Maharaštre i Zapadnog Bengala, mada se broj pogođenih provincija poslednjih godina smanjio.

Najgore je u područjima Zapadnog Bengala u kojima su pripadnici Komunističke partije Indije pobedili na izborima: budući da nisu uspeli da se izbore sa kastinskom diskriminacijom i sa siromaštvom, maoisti ih neštedimice love i napadaju.

Komunistički ustanak 2007. godine i 2013. godine. Ilustracija: Wikipedia/Planemad

Sve u svemu, teritorija gde je naksalitska aktivnost najžešća i gde u pojedinim delovima postoji njihova direktna i nepodeljena kontrola, poznata je kao "Crveni koridor", budući da se, kao što možete da vidite na karti priloženoj iznad, proteže takoreći duguljasto, uz obalu Bengalskog zaliva u Indijskom okeanu.

Pod direktnom njihovom kontrolom je barem 92.000 kvadratnih kilometara, mada bi trebalo da sa rezervom uzmete taj podatak pošto je verovatno u pitanju veća teritorija; sve vlade imaju tendenciju da daju konzervativne procene kada im nešto ne ide u prilog.

Međutim, čak i da je "samo" 92.000 kvadratnih kilometara, to je i dalje teritorija veća od Republike Srbije.

Siromašni bolesnici u Indiji. Foto: Tanjug/AP

To je takođe i teritorija koja je pre ustanka, a i danas, bila i jeste najsiromašniji deo Indije sa najizraženijim stepenom nejednakosti, kastinske podvojenosti i društvene hijerarhije, nepismenosti i sa razvijenim plemenskim strukturama među potlačenima.

Naksaliti, tačnije njihovo vojno krilo čiji je zvanični naziv Narodna oslobodilačka gerilska armija, uglavnom se koncentriše na napade na kastinske i plemenske strukture, policiju i vladine službenike, a njihovi zahtevi su bizarno jednostavni: traže pravedniju preraspodelu zemlje, veća prava seljaka i više poslova.

Njihov najpoznatiji napad, kada su nakratko dospeli u žižu svetske javnosti, odigrao se 25. maja 2013. godine u državi Čatisgar, u distriktu Sukma, kada su izveli atak na konvoj Indijskog nacionalnog kongresa, istorijski gledano najmoćnije i najznačajnije političke partije u toj zemlji (u pitanju je, pogađate, stranka dinastije Gandi).

Pripadnici desničarske milicije koja se bori protiv komunističke gerile u Indiji. Foto: Profimedia/AFP

28 mrtvih je bilo u tom napadu, a među njima bivši ministar pomenute države, 12 partijskih lidera i radnika i osam policajaca.

Što se tiče druge strane ovog sukoba, na njoj nije samo indijska država već i desničarske paravojske poput grupe "Ranvir Sena" koja zastupa tradicionalističku ideju superiornosti viših kasti, i koja je poslednjih decenija izvršila više pokolja civila za koje je sumnjala da simpatišu maoiste.

2006. godine je ondašnji indijski premijer Manmohan Sing (inače arhitekta savremene Indije koji je na toj funkciji bio deset godina) priznao da su naksaliti najveći interni bezbednosni izazov sa kojim se njegova država ikada u svojoj istoriji suočila, a pet godina kasnije je priznao da je jedini način da se maoisti pobede - razvoj.

Indijski desničari spaljuju zastavu NR Kine zbog navodne pomoći koju pružaju komunističkim pobunjenicima. Foto: Profimedia/AFP

Drugi, poput bivšeg ministra unutrašnjim poslova Gopala Krišne Pilaija, priznaju da su žalbe običnog sveta legitimne jer je njihov pristup šumama, plodnom tlu, prihodima od rudarstva i električnoj energiji skoro pa nepostojeći, ali da naksaliti imaju za krajnji cilj uspostavu maoističkog režima u Indiji.

Naravno da se trenutno ova pobuna ne čini toliko dramatičnom kao islamistički ustanci na Bliskom istoku, ali ne treba zaboraviti da su kineski komunisti tokom građanskog rata bili u daleko goroj situaciji, da su bili na rubu istrebljenja, i da su iz svega izašli kao pobednici.

Zbog toga bi trebalo da pratite dešavanja na istoku Indije. Nikad se ne zna.

Šta mislite, da li ova pobuna može poprimiti veće razmere? Ostavite svoje mišljenje u komentarima.

(O. Š.)