DRAŽIN HRVAT - VOJVODA TAKOVSKI: Zvonimir koji smeta i četnicima i ustašama i komunistima (FOTO)

Draža Mihailović i četnički vojvoda takovski Zvonimir Vučković. Foto: Arhiva

Preporučujemo

Zvonimir Vučković je rođen 6. jula 1916. godine, u toku Prvog svetskog rata, u hrvatskoj porodici u Bijeljini; otac mu je bio Petar Prkić a majka mu se zvala Anka. Petar 1920. umire od tuberkuloze, a majka - sada udovica sa brojnim dugovima i dvoje dece - naredne godine upoznaje potpukovnika Aleksandra Vučkovića, sa kojim 1922. ulazi u brak.

1923. se sele u Kotor gde mali Zvonimir završava osnovnu školu. Potom sledi migracija u Bileću, pa u Zagreb. 1. oktobra 1931. godine, sa navršenih petnaest godina, biva primljen na Vojnu akademiju. 1936. postaje potporučnik i vraća se u Zagreb, u kome mu žive roditelji, gde je raspoređen u artiljerijski puk "Kraljević Tomislav" kao vodnik 4. baterije.

1939. godine biva premešten na dužnost u Vojno-geografski institut u Beogradu, gde završava topografski kurs pa služi po granicama kraljevstva. Čim je počeo Drugi svetski rat, zajedničkom agresijom Hitlera i Staljina na Poljsku, podnosi molbu za premeštaj u Beograd gde biva raspoređen u konjički divizion artiljerijskog puka Kraljeve garde, gde sreće svoje drugove sa klase, Momčila Smiljanića i Savu Konavlika.

Marta 1941. godine, čim su čuli da se šuška da će Kraljevina Jugoslavija pristupiti Trojnom paktu, njih trojica počinju pripreme za bekstvo u Grčku i stupanje u tamošnju vojsku kao dobrovoljci, za rat protiv Italije. Poduhvat izvode peške, 15. marta i preko Soluna stižu u Atinu, ali se predomišljaju i 4. aprila kreću nazad u zemlju nakon državnog udara 27. marta.

Dražin kapetan Zvonimir Vučković, četnički vojvoda takovski. Foto: Arhiva

U Beograd stižu posle bombardovanja, u kome zatiču užas. Zvonimir se priključuje svojoj jedinici u blizini Pančeva, ali od borbe tada nije video mnogo jer je naša vojska u tom delu zemlje mahom izbegavala sukob sa agresorom.

Pošto je uspešno izbegao da padne u ratno zarobljeništvo, 23. juna tajno saznaje od svog klasnog druga Vladimira Nikolića da je pukovnik Dragoljub Mihailović počeo da okuplja oficire negde na prostoru između Rudnika i Suvobora. Četiri dana kasnije stigao je na Ravnu goru i stavio se na raspoloženje budućem đeneralu.

Slede meseci tokom kojih se bavio regrutacijom za Takovski četnički odred, nakon čega zajedno sa partizanima kreće borba protiv okupatora. Zvonimir je postavljen za komandanta partizansko-četničkog napada na Gornji Milanovac. Učestvuje i u borbama za oslobođenje Čačka te jeseni, kao i Stragara, Rudnika i drugih mesta. Početkom oktobra njegove trojke koje je poslao u pozadinu vrše diverzije i uništavaju dva nemačka oklopna vozila. Nemci 21. oktobra 1941. godine, u znak odmazde za gubitke koje su pretrpeli tokom ovih meseci partizansko-četničke ofanzive, ubijaju 7.800 ljudi u Kragujevcu.

Dražin kapetan Zvonimir Vučković, četnički vojvoda takovski, sa britanskim kapetanom Džordžom Musulinom. Foto: Arhiva

Sve do novembra meseci prolaze u borbama četnika sa Nemcima, rame uz rame sa partizanima. Međutim, Draža u novembru počinje pregovore sa Vermahtom, koje Vermaht odbija, ali bratoubilački rat kreće bez obzira na to. Razočaran takvim razvojen situacije, Zvonimir Vučković napušta komandu. Međutim, da li što ga je Draža ubedio da za to nije on kriv, da li zato što je stvarno Vučković našao dokaze da su partizani prvi počeli, 1. decembra ponovo preuzima komandu svog odreda.

Tokom te zime bio je zadužen za bezbednost Mihailovića u svojoj zoni odgovornosti, a na jesen 1942. godine biva unapređen u čin kapetana i postavljen za komandanta Prvog ravnogorskog korpusa te odlikovan Karađorđevom zvezdom sa mačevima. Istovremeno, Draža mu dodeljuje zvanje vojvode takovskog. Negde u to vreme Vučković bira i svoje ratno ime Feliks, koje je koristio prilikom slanja radio-šifrovanih poruka.

Zvonimir ostaje u Srbiji kada se Draža seli u Crnu Goru, u kojoj će ostati više od godinu dana, sve do sredine 1943. godine. Nije poznato da li je Vučković znao za saradnju JVuO sa okupatorom tokom Bitaka na Neretvi i Sutjesci, sa ciljem uništenja partizanskog pokreta, ali je vrlo moguće da nije. Sa druge strane, mogao je da posumnja u to zbog hronične anti-okupatorske neaktivnosti četničkih jedinica u Srbiji.

Četnici na naslovnoj strani američkog časopisa "Newsweek" tokom Drugog svetskog rata. Foto: Milena Đorđević

Đeneral Mihailović prepušta upravo njemu organizaciju zbora narodnih predstavnika iz cele zemlje, a u pogledu kongresa u selu Ba na Svetog Savu 1944.

Na samom kraju rata leti u Italiju ne bi li služio kao veza Dražina sa saveznicima, ali ga u njoj zatiče i kraj sukoba. Potom prelazi u Francusku i konačno u Ameriku. Radio je i pisao sa naše iseljeničke listove poput "Demokratske misli", "Glasa kanadskih Srba" i "Naše reči".

Njegova knjiga "Sećanja iz rata" iz 1977. dobila je nagradu "Slobodan Jovanović" od strane Udruženja srpskih pisaca i umetnika u Londonu. Tri godina kasnije izlazi i njegova druga knjiga, "Od otpora do građanskog rata".

Draža Mihailović u američkom stripu tokom Drugog svetskog rata. Foto: Milena Đorđević

Zvonimir Vučković umire 21. decembra 2004. godine, na dan kada je Narodna skupština Republike Srbije usvojila zakon o izjednačavanju prava partizana i ravnogorskog pokreta.

Što se tiče pitanja iz naslova, čini nam se da je odgovor jasan. JVuO se, kao što joj i samo ime kaže, borila za Kraljevinu Jugoslaviju, dok se današnji sledbenici ravnogorskog pokreta kunu u njega misleći da su se četnici borili za Veliku Srbiju. Hrvatskim nacionalistima se ne dopada ideja sunarodnika koji ruši mit o Jugoslaviji kao velikosrpskom projektu, dok su komunisti želeli da zadrže ekskluzivno pravo na jugoslovenstvo.

Između tri čekića i tri nakovnja, nalazi se Zvonimir, nezasluženo skrajnut u zaborav, praktično od strane svih.

(Telegraf.rs)