Beogradski maraton kroz istoriju i brojeve: Jedina svetska trka održana tokom ratnog stanja

Beogradski maraton, najmasovniji sportski događaj u našoj zemlji ove godine 23. aprila će se održati 36. put. U tom periodu je izrastao u manifestaciju koja na najbolji način promoviše naš glavni grad i državu Srbiju.

Zvanično prvi put je održan 8. maja 1988. godine, na inicijativu Đoke Vještice, novinara radio stanice Studio B i atletskog radnika Brane Radovića, brata legendarnog Duška Radovića, prvog urednika Studija B, u organizaciji grada Beograda. Njihova ideja je bila da se obnovi trka od Obrenovca do Beograda koju je davne 1910. godine organizovao Srpski olimpijski klub.

Deonica na prvom Beogradskom maratonu bila je duga 23 kilometra, a učestvovali su samo domaći takmičari. Prvi pobednici su bili Rifat Zilkić u muškoj i Radisavka Račić u konkurenciji dama.

Na drugom maratonu u glavnom gradu Srbije staza je bila duga 46,7 kilometara. Tek na trećem Beogradskom maratonu 1990. godine staza je imala pravu dužinu od 42,195 kilometara. Od tada je Beogradski maraton član AIMS-a (Svetsko udruženje maratonskih i uličnih trka).

Zbog početka sukoba na području bivše SFRJ, 1991. godine, na maraton u Beograd je došlo samo 200 takmičara.

Šesti po redu maraton je održan 1993. godine i te godine se prvi put održao Dečji maraton na Terazijama u centru grada. Ta manifestacija je od tada postala sastavni deo Beogradskog maratona.

Naročito je bio specifičan 12. Beogradski maraton održan 17. aprila 1999. godine u vreme NATO agresije na Saveznu Republiku Jugoslaviju. Maraton, prvobitno odložen, ipak je održan pod sloganom "Zaustavite rat - trčite svetom". To je bio prvi maraton na svetu u uslovima ratnog stanja, iako se zbog bombardovanja odustalo od svih programa.

Bez poziva u Beograd su došli trkači iz sedam zemalja, kao i mnogobrojni prijatelji ove manifestacije iz inostranstva, pa je održana maratonska trka u kojoj je 39 maratonaca složno pretrčalo celu stazu za 3 sata i 17 minuta ušavši zajedno u cilj visoko podignutih ruku. To je bio prvi i jedini maraton u kojem su svi učesnici bili pobednici.

Na Beogradski maraton je 2008. godine, prvi put donet maratonski plamen i to je bio prvi put u Evropi da se maratonski plamen pojavio van granica Grčke.

Vremenski limit u kojem treba da se završi maratonska trka je šest sati.

Rekorderi Beogradskog maratona na maratonskoj stazi su Džafet Kosgeji iz Kenije, koji je 2006. godine stazu pretrčao za 2:10;54 sati, dok je u konkurenciji dama vlasnica najboljeg rezultata Rumunka Kristina Pomaku iz 2001. godine sa vremenom 2:29;44.

Olivera Jevtić, najbolja srpska dugoprugašica u istoriji od 2008. godine drži rekord u polumaratonu sa vremenom 1:11,41 sati, dok je iste godine Kenijac Vili Kariku Mvangi postavio najbolji rezultat u konkurenciji muškaraca na 21,1 kilometar sa 1:02;51 sati.

Promoteri Beogradskog maratona u proteklim decenijama bila su neka od najvećih imena svetske atletike: Karl Luis, Sergej Bubka, Vilson Kipketer, Havijer Sotomajor, Majk Pauel, Bob Bimon, Marlen Oti, Galina Čistjakova, Patrik Sjeberg, Pol Tergat...

Tokom 36 godine održavanja Beogradskog maratona srpska prestonica je promenila 17 gradonačelnika. Sadašnji prvi čovek glavnog grada Aleksandar Šapić nekoliko puta je kao takmičar učestvovao na Beogradskom maratonu.

Tri puta su poštanske marke izdate u čast Beogradskog maratona. Prvi put 1997. godine povodom 10. godišnjice, drugi put 2012. povodom 25 godina od osnivanja Beogradskog maratona i ponovo pnovo prošle godine.

U septembru 2003. godine Skupština grada Beograda donela je odluku kojom se Beogradski maraton proglašava događajem od posebnog značaja za grad Beograd.

Još tri nedelje ostalo je do održavanja 36. Beogradskog maratona koji je na programu 23. aprila, a kao plod nove saradnje sa Srpskim atletskim savezom, ovogodišnja trka ujedno će biti i državno prvenstvo u maratonu. Organizatori očekuju da ovogodišnji Beogradski maraton mogao da okupi više od 8.500 trkača i obori rekord po broju učesnika, a cilj je da se u narednih nekoliko godina po masovnosti nadmaši maraton u Ljubljani i da beogradski maraton bude među pet najboljih maratona u Evropi.

Prvi put Beogradski maraton se aktivno uključio i u pripremu sugrađana za trčanje dugih pruga osnivanjem trkačkog kluba „Belgrade marathon runners“,koji za cilj ima zdravo bavljenje fizičkom aktivnošću. Prijave za učešće na 36. Beogradskom maratonu otvorene su do 19. aprila.

(Telegraf.rs)