Sva naselja su izolovana: 7 fascinantnih činjenica o Grenlandu

Foto: Tanjug/AP

Od ogromnih glečera i fjordova ispunjenih ledenim bregovima do brojnih toplih izvora, lepote priorode na Grenlandu nemaju granica. Ostrvo je takođe značajno zbog kulture Inuita i nudi dokaze o ljudskim naseljima, koja su tu postojala hiljadama godina ranije.

Preporučujemo

Ipak, Grenland i dalje ostaje za mnoge misterija.

1. Kopnena masa od leda

Grenland je najveće nekontinentalno ostrvo na svetu. Da je u pitanju potpuno nezavisna država, po površini bi bila na 12. mestu u celom svetu. Zanimljivo je to da je oko 80% celokupne kopnene mase prekriveno ledom. Prema najnovijim istraživanjima, procenjena starost ledene mase na Grenlandu je veća od 400.000 godina.

Foto: Tanjug/AP

2. Malobrojno stanovništvo

Uprkos tome što je deo zemlje, otprilike površine Švedske bez leda, na Grenlandu živi tek oko 56.000 stanovnika. Skoro 90% njih su Inuiti, za čije pretke se veruje da potiču iz Sibira i da su na ostrvo stigli preko Kanade, tokom 13. veka.

Nordijci sa Islanda su se još tokom 10. veka naseleli duž južnih obala ostrva, ali su nekoliko vekova kasnije nestali. I nisu bili jedini. Postoje dokazi o tome da su ljudi živeli na Grenlandu pre više od 4.000 godina.

3. Sva naselja su izolovana

Između gradova i naselja na ostrvu ne postoje putevi, navodi Forbes. Flota koju čine helikopteri i avioni sa propelerima je zadužena za pružanje usluge prevoza, kako za lokalno stanovništvo, tako isto i za turiste koji posećuju ostrvo.

Foto: Tanjug/AP

4. Severnoameričko, a evropsko ostrvo

Počev od 10. veka ostrvo je i ekonomski i politički povezano sa Evropom i to primarno sa Danskom i Norveškom kroz različite unije. Od 1814. godine je Grenland smatran danskom teritorijom kada je prestala da postoji unija sa Norveškom, da bi u potpunosti pripao Danskoj državi 1953. godine. Međutim, 26 godina kasnije dobija samostalnu vlast. Potpunu samoupravu ima od 2009. godine, iako ekonomski i dalje zavisi od Danske, a kao zvaničnu valutu koristi dansku krunu. Budući da se nalazi na istočnoj ivici severnoameričke tektonske ploče, geografski posmnatrano Grenland je deo Sverne Amerike.

Foto: Tanjug/AP

5. Jedinstvena kultura naroda

Iako su veze sa Danskom jake, ne može se osporiti da se kultura stanovnika Grenlanda umnogome razlikuje u odnosu na skandinavsku. Osim grenlandskog, stanovnici ostrva govore i danski i engleski u većini. Poštuju tradicionalnu inuitsku kulturu, prožetu modernim uticajima i to primarno zbog turizma i interneta.

Najuočljivije se to može primetiti u Nuuku, glavnom gradu Grenlanda, u kome živi oko 25% celokupnog stanovništva. Drvene kuće građene u tradicionalnom stilu i jarkih boja uz moderne poslovne zgrade i tržne centre, odličan su spoj.

Običaji lova na kitove i foke su vekovima ovde postojali, ali se ipak vodi računa i o međunarodnim aspektima. Zato je izvoz mesa foka i kitova zabranjen, a određene vrste, poput recimo plavog kita, nalaze se pod zaštitom.

6. Uticaj klimatskih promena

Iako su glečeri na Islandu jedan od najočiglednijih pokazatelja negativnog uticaja klimatskih promena, od 2003. godine se taj uticaj može primetiti i na Grenlandu. Rezultatima ispitivanja je utvrđeno da je ledeni pokrivač na severoistoku ostrva izgubio više od 10 milijardi tona leda na godišnjem nivou. Ukoliko dođe do potpunog otopljenja, naučnici procenjuju da će to povećati nivo mora za više od sedam metara.

7. Tri lokaliteta na listi svetske baštine

Ledeni fjord je dugo godina bio jedina lokacija na Grenlandu koja se našla na listi svetske baštine UNESCO. Međutim, na listu su kasnije uvrštena još dva lokaliteta i to Kujataa na jugu, zbog izuzetne poljoprivredne kulture u vreme kada su taj prostor naseljavali Inuiti i Nordijci, kao i Aisivissuit-Nipisat, inutsko lovište poznato kao najveći pejzaž bez leda na ostrvu.

(Telegraf.rs)