Zovu ga "balkanski Sibir" i "balkanski Tibet": Znate li o kom delu Srbije je reč?

U davna vremena su, prema istraživanjima, na području današnje Pešterske visoravni i Pešterskog polja živeli Dardanci. Kada se uzmu u obzir karakteristike terena, nije čudno što je u pitanju pleme koje se bavilo uglavnom stočarstvom.

Kasnije područje oko današnjih opština Tutin, Novi Pazar i Sjenica, u jugozapadnom delu naše zemlje, naseljavaju Rimljani, o čemu svedoče i brojni materijalni ostaci. Stanovništvo se vremenom menjalo, ali je Pešter ostao netaknut, kao i danas. Tokom brojnih istraživanja na tom području, utvrđeno je da su još ljudi tokom praistorije ovde osnivali naselja.

Sa razlogom se Pešterska visoravan smatra „balkanskim Sibirom“. Temperature se tokom zime ovde mogu spustiti i do 40 stepeni ispod nule. Međutim, ovo područje naše zemlje prati i drugačiji naziv. Zbog brojnih istorijskih, sakralnih i istorijski značajnih spomenika u okolini Peštera, područje je zavredelo krilaticu „balkanskog Tibeta“.

Najveća balkanska visoravan

Budući da se nalazi na nadmorskoj visini između 900 i 1.200 metara, Pešterska visoravan važi za jednu od najvećih evropskih visoravani, a svakako najveću balkansku. Na području opštine Sjenica se nalazi najveći deo Peštera, dok je manji deo na području Tutina i Novog Pazara.

Najverovatnije prema slovenskom terminu za pećine, koji glasi peštere, ovo područje je nazvano Pešter. Postoji i mišnjenje da naziv Pešter vodi poreklo od reči „špeš-ter“ iz ilirskog jezika, u značenju „pretežno mračno“.

Brojni pašnjaci i mesta netaknute prirode, osnovne su karakteristike Pešterske visoravni. Stanovništvo se mahom, bavi poljoprivredom i to najpre uzgojem ovaca, ali i krava, te proizvodnjom čuvenog sira. Sjenički sir koji se ovde proizvodi poznat je širom zemlje. Priprema se od sirovog ovčijeg mleka, dobijenog od ovaca koje su se napasale na čistim pašnjacima Peštera.

Mnogi specijaliteti pripremljeni od heljdinog brašna, kao i sjenički sudžuk i autohtoni specijalitet pripremljen od ovčijeg mleka, čuveni jardum, ne treba propustiti, ukoliko posećujete ovu oazu netaknute prirode.

Lepote Peštera i okoline

A kada se siti nauživate u čistom vazduhu i šetnji po predelima netaknute prirode, kojih na Pešterskoj visoravni ima i više nego dovoljno, te isprobate čuvene lokalne gastronomske specijalitete, možete bolje upoznati i okolinu.

Podsećanja radi, područje Pešterske visoravni nalazi se na Ramsar listi vodom bogatih područja od međunarodnog značaja, budući da tu obitavaju brojne ugrožene i biljne i životinjske vrste. Dostupne su i brojne sportske aktivnosti, pa osim staze za skijaško trčanje na Babinjači, u okolini Sjenice, ovde se nalazi i Sjeničko jezero, na kome leti uživaju brojni ljubitelji prirode.

S obzirom na to da je u vreme postojanja srpske srednjevekovne države u ovom području bio njen svojevrsni centar, to se u okolini Peštera nalaze i neke od najznačajnijih svetinja tog perioda istorije naše zemlje. Osim ostataka drevnog grada Rasa, tu je i Petrova crkva kod Novog Pazara, ali i manastiri Đurđevi stupovi, Kumanica i Sopoćani.

(Telegraf.rs)