Mirno selo, smešteno u Južnom Banatu, unazad vekovima je bilo dom za srpski i rumunski živalj. Iako ranije prilično dobro razdvojene dve kulture, vremenom su se saživele i donekle isprepletale.
U selu Dolovu, prema popisu stanovništva iz 2011. godine je živelo tek nešto više od 6.000 ljudi. Mnogi odavde su trbuhom za kruhom otišli van zemlje, ali su ulagali u svoje selo, koje danas može da se podiči sa dve crkve, zgradom osnovne škole, ali i nekoliko građevina, koje se nalaze na listi nepokretnih kulturnih dobara Republike Srbije.
Ne vode baš svi putevi u Rim
U doba kada su rimski trgovci putovali tim krajevima, baš na području ovog banatskog sela se dešavalo nešto neobično. Gde god da krenu, nekako bi uvek stizali opet u Dolovo.
Kako veli predanje, niko od rimskih trgovaca nije se žalio zbog toga. Prosto im je bilo čudno. A onda su objašnjenje dobili od lokalnog stanovništva...džabe im je da teraju konje prema Starčevu ili Crepaji ili na bilo koju drugu stranu, kad svi putevi ionako vode uvek u pravcu Dolova.
Šalu na stranu, na području ovog sela su otkriveni ostaci koji potiču iz 9. veka. Tim pančevačkih arheologa je pre sedam godina na lokalitetu u blizini atara sela Dolovo otkrio materijalne ostatke kuće, sa sve ognjištem. Čak su prilikom iskopavanja pronađeni i ostaci peći od kamena, ali i ostaci drugih građevina u naselju. Tom prilikom je utvrđeno da se radi o periodu između 9. i 13. veka. Ali je zato naredni sloj, koji je tada takođe otkriven, ukazao na postojanje naselja na tom području čak u periodu između 3. i 5. veka.
Tolovo ili Dolovo
Prema istraživaču Dragoljubu K. Jovanoviću, u blizini sela Vragožrnca, nadomak Zaječara je postojalo selo Tolovac, u kome je bio naseljen srpski živalj. Nakon strašnog napada Tatara, malobrojni stanovnici se Dunavom otisnuše u Austriju i stigoše do današnjeg Dolova, koje se nalazi u blizini Pančeva.
Stanovnici Dolova, što rumunskog, što srpskog porekla, uglavnom su bili angažovani kao graničari, jer je selo bilo u sastavu Banatske vojne granice.
Na kratko naziv sela ugarske snage menaju u Kiraljtava, ali to nailazi na značajan otpor stanovništva.
Vekovima unazad srpsko i rumunsko stanovništvo u ovom selu živi u miru i slozi. Čak su i crkve zajedno gradili. Obe dolovačke crkve su posvećene Svetom Nikoli, odnosno Prenosu moštiju Svetog Nikole. Velika donja crkva se nalazi u centru sela i osveštana je krajem 1811. godine, dok je Mala gornja crkva podignuta 1888. godine. Baš zato što se nalazi na jednom uzvišenju, nedaleko od samog centra sela, dobila je takav naziv. Obe crkve se nalaze pod zaštitom, kao spomenici kulture.
U Dolovu postoji i jedna neobična crkva
Zapravo, to je kapela na dolovačkom groblju. Ako ste gledali film „Sveto mesto“ Đorđa Kadijevića, sigurno znate o kojoj se crkvi radi, jer su neke scene baš tu snimane.
Ova, danas vrlo oronula crkva je smeštena na groblju u Dolovu. Sam pogled na građevinu u tako lošem stanju izaziva već neku nelagodu.
U selu kruže priče da je crkva podignuta u vidu svojevrsnog spomen – mauzoleja, obično za dete nekog bogatijeg meštanina. Čak se pričalo da su roditelji davali da se telo njihovog deteta mumificira, kako bi večno tu boravilo.
Na ovoj crkvi, koja i danas ukazuje na monumentalnost gradnje, danas nema krova, a u njoj se mogu još uvek videti ostaci zidnih ukrasa. Na jednom delu crkve je i hodnik, koji možda vodi do prolaza, u kome se, opet možda nalazi mumificirano telo pokojnika. Ipak, do danas ova crkva nije dovoljno istražena ili je možda i istražena, ali rezultati tog istraživanja nisu zvanično objavljeni.
Znate li vi nešto o ukletoj crkvi u Dolovu?
(Telegraf.rs)
Video: Ovo je kuća u kojoj je uhapšen Alija Balijagić
Telegraf.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.