Kako je manastir Bukovica dobio ime Miljkov manastir? Ovde se čulo prvo crkveno zvono u Srbiji

Foto: Youtube/Printscreen/ Иеромонах Нектарие

Prvo crkveno zvono koje se čulo u oslobođenoj Srbiji je bio dar srpskog vožda Karađorđa manastiru Bukovica.

Preporučujemo

U ataru sela Gložane, na obali Velike Morave nadomak Svilajnca se nalazi resavska Sveta Gora. Reč je o skupini od 8 srpskih srednjevekovnih manastira. A osim manastira Bukovica, tu se nalaze i manastiri Jaković, Zlatenac, Tomić, Ivković, Radošin, Devesinje i Dobreš.

Foto: Youtube/Printscreen/ Aca Elektro

Hrisovulja kneza Lazara

Prvi podatak o ovom manastiru se vezuje za takozvanu hrisovulju, koju je izdao srpski knez Lazar Hrebeljanović 1374. godine. Ne zna se pouzdano ko je bio ktitor manastira Bukovica, ali postoji pretpostavka da je to bio srpski despot Stefan Lazarević. Takođe se zna da je u prvoj polovini 15. veka upravo u tom manastiru funkcionisala prepisivačka delatnost, kako bi se na taj način sačuvale mnoge stare knjige i rukopisi.

Iako se tokom 16. i 17. veka ne mogu naći pisani tragovi o ovom manastiru, on je upisan na jednoj geografskoj karti u vreme austrijske okupacije. Kasnijim dolaskom turskih snaga, manastir najverovatnije biva spaljen.

Obnova manastira i promena naziva

Iako je ovaj manastir poznat kao Bukovica, zahvaljujući svom novom zadužbinaru menja naziv. Barem u narodu. Trgovac iz sela Gložane, po imenu Miljko Tomić je 1787. godine obnovio manastir. U spomen na njegovo delo, naziva se Miljkov manastir.

Kasnije je došao i da živi tu, gde je i preminuo. Njegov grob se nalazi u porti ove svetinje.

U vreme Kočine krajine manastir je igrao značajnu ulogu. Posle pada krajine, turske snage su ga još jednom spalile.

Kako je stanovnik sela Gložane, resavski knez Petar Jakovljević od strane turskog sultana bio proglašen 1793. godine vrhovnim knezom 12 srpskih nahija, to on i započinje obnovu Miljkovog manastira.

Dolazak drugog Miljka

Interesantan je podatak da je Miljko Ristić, sveštenik iz Lapova došao u ovaj manastir nedugo nakon njegove obnove.

U to doba se ponovo aktivira i škola pri manastiru, sa ciljem opismenjavanja, odnosno obrazovanja ljudi, koji su želeli da postanu sveštenici, učitelji ili pisari. A još je interesantniji podatak da je na imanju pomenutog kneza Petra Jakovljevića u selu Gložane, kao momak radio potonji srpski vojvoda Stevan Sinđelić. Veruje se da je i on u jednom periodu pohađao manastirsku školu.

Prvobitno je za vođu ustanika bio izabran pomenuti vojvoda Petar. Zbilo se to upravo u ovom manastiru 1803. godine. Međutim, on je tu ponudu ustanika odbio.

Po završetku Prvog srpskog ustanka je lično vožd Karađorđe darovao Miljkovom manastiru zvono 1808. godine. To isto zvono je 1830. godine završilo u Kragujevcu. Iako je kasnije poslato dalje, u manastir Ravanicu, bilo je to prvo crkveno zvono koje se moglo čuti u Srbiji, konačno oslobođenoj od turskog jarma.

Srpski knez Miloš Obrenović je kasnije nekadašnjem manastiru Bukovica poklonio novo zvono. Put do manastira koji i danas postoji je probio jedan od učenika manastirske škole, rodom iz sela Crkvenac, sveštenik Staniša Aleksić. Sa južne strane glavne manastirske crkve se danas nalazi njegov grob.

Jednu od značajnijih obnova ova svetinja doživljava 1856. godine. Radovima je rukovodio iguman Hadži Pantelejmon, koji je takođe bio rodom iz sela Gložane. Crkva koju danas vidimo u Miljkovom manastiru je sagrađena u tom periodu.

Ženski opštežiteljni manastir postaje 1952. godine.

(Aleksandra Blažević/Telegraf.rs)