I ne slutite koje su popularne destinacije u Srbiji nekada bile aktivni vulkani: Evo gde se nalaze

Manje je poznato da su na području na kome se danas nalazi naša zemlja, postojale različte vrste vulkanskih aktivnosti, još u najstarije geološko doba.

Iako na teritoriji Srbije danas nema vulkanske aktivnosti, postoji nekoliko lokaliteta na kojima se nalaze ugašeni vulkani.

Podela vulkana

Pre nego što se fokusiramo na ugašene vulkane u Srbiji, nije zgoreg da pomenemo da osnovna podela podrazumeva aktivne i neaktivne vulkane.

A među onima, koji se smatraju neaktivnim, izdvajaju se ugašeni i takozvani uspavani vulkani.

Primera radi ugašeni vulkani se nalaze na Havajima, a na vrhu jednog takvog vulkana se nalazi i škotski dvorac Edinburg.

Najpoznatiji uspavani vulkani na svetu su Kilimandžaro i Fudži u Japanu.

Ugašeni vulkani u Srbiji

Osim na području Šumadije, ugašeni vulkani i vulkanske stene se nalaze i na području istočnog dela zemlje, ali i na jugoistoku, pa i u Vojvodini, dok na planini Jastrebac, na primer, ali i na Bukulji i Ceru, postoje ostaci magmatske mase, koji se nalaze sada ohlađeni u dubini zemljine kore.

Najpre zahvaljujući eroziji tla, u velikoj meri su izmenjene karakteristike tih delova današnje teritorije Srbije. Najbolji primer za efekat koji ima erozija, jeste Đavolja varoš.

U samom srcu Šumadije se nalazi jedan od ugašenih vulkana, tačnije nekoliko brda, za koja je utvrđeno da imaju vulkansko poreklo. Sem Kotlenika, Vujna i Jesevaca, Borački krš se smatra delom ugašenog vulkana. Procene pokazuju da je oko 20 miliona godina taj vulkan star.

Selo Boljetin, koje se nalazi na području Đerdapske klisure, poznato je po značajnim vulkanskim stenama. Oni se najbolje mogu videti na području planine nazvane Treskavac, koja se nalazi u neposrednoj blizini Lepenskog vira.

Kultura Lepenskog vira je obilato koristila upravo komade tih vulkanskih stena u jednom periodu svog razvoja.

Stari grad Zvečan, koji je smešten na ušću Sitnice u reku Ibar, nalazi se na vulkanskoj kupi koja je ugašena.

Još jedan od ugašenih vulkana na području naše zemlje nalazi se nadomak Bora i poznat je kao Crno brdo, odnosno Tilva Njagra na vlaškom jeziku. Vrh tog ugašenog vulkana se nalazi na visini od 770 metara. Čak je utvrđeno da se takozvani stratovulkan, nazvan Tilva Roš, nalazio upravo na lokaciji današnjeg grada Bora.

Pre oko 65 miliona godina su bili aktivni i vulkani na području današnjih planina Rudnik i Radan, a njihova snaga se poredila čak sa jednom od najvećih vulkanskih erupcija ikada, koju je 79. godine p. n. e. izazvao vulkan Vezuv u Italiji.

U blizini Vranjske Banje se nalaze davno ugašeni vulkani, odnosno njihovi vrhovi nazvani Oblik i Grot.

Bečejski vulkan je naziv za eksploziju gasa nadomak Bečeja, koja se dogodila tokom novembra meseca 1968. godine i trajala je čak 209 dana, da bi se erupcija samougušila 6. juna 1969 godine.

Iako su u dalekoj prošlosti na području današnje Srbije postojale značajne vulkanske aktivnosti, nema nikakve bojazni da će se one aktivirati u budućnosti.

(Aleksandra Blažević/Telegraf.rs)