Španska violinistkinja Letisija Moreno sa Simfonijskim orkestrom RTS održala koncert na Kolarcu

Španska violinistkinja Letisija Moreno i dirigent Antonio Mendez sa Simfonijskim orkestrom RTS, održali su koncert na velikoj sceni Kolarčeve zadužbine u Beogradu.

Preporučujemo

Izvedene su sledeće kompozicije kao trilogija večeri: "Španska simfonija" Eduarda Laloa, baletske svite "Le Cid" Žila Masnea i "Trorogi šešir" Manuela de Falje.

Koncert je svečano upriličen povodom završetka španskog predsedavanja Savetom Evropske unije, realizovan u saradnji Ambasade Španije u Beogradu, Kolarčeve zadužbine i Muzičke produkcije RTS.

Prvi čin muzičke večeri zauzela je kompozicija “Španska simfonija” Eduarda Laloa, poznato koncertantno-simfonijsko delo, u čijem izvođenju je kao solistkinja nastupila upravo Letisija Moreno.

Muzičko delo se sastoji iz pet stavova - "Allegro non troppo", "Scherzando: Allegro molto", "Intermezzo: Allegretto non troppo", "Andante" i "Rondo: Allegro".

Ove godine je obeležen jubilej, 200 godina od rođenja francuskog kompozitora Eduarda Laloa, kome je puno ime i prezime Eduard Viktoar Antoan Lalo (1823-1892), čija su koncertna ostvarenja ostavila dubok i neizbrisiv trag na izvođačku muzičku umetnost 19. veka.

Svakako mu je najpoznatije i najpopularnije delo "Španska simfonija" za violinu i orkestar, na neki način hibridna kompozicija izmedju forme simfonije i koncerta. Tih pet stavova imaju svoju posebnu priču, muzičko pripovedanje i dramaturgiju, te se kreću od temperamenta flamenka, ambijenta španske fešte, preko tragova tanga, sve do melanholije zvuka prepunog strasti i u finalu do sjedinjavanja atmosfere svih prethodnih stavova. "Španska simfonija" je originalno napisana 1874. specijalno za slavnog violinistu Pabla Sarasatea, i imala je svetsku premijeru u Parizu 1875. godine.

Priznata kao veoma uzbudljiva i svestrana violinistkinja, Letisija Moreno “pleni publiku i kritiku svojom prirodnom harizmom, virtuoznošću i dubokom interpretativnom snagom”, kako su pisali svetski mediji.

Nije prvi put u prestonici Srbije, već je gostovala na koncertu u Kolarcu sa Beogradskom filharmonijom.

Nastupala je sa najpoznatijim dirigentima, kao čest gost Beograda - Zubin Mehta, i sa vodećim orkestrima kao što su Bečki simfonijski orkestar, Filharmonija iz Sankt Peterburga, Kamerni orkestar Maler, Nacionalna simfonija Vašingtona, Orkestar Mariinski, Orkestar Mađo Muzikale iz Firence, Orkestarska filharmonija iz Monte Karla, Filharmonija iz Luksemburga, Akademija St.Martin-in-the-Fileds, Simfonijski orkestar Simon Bolivar, i sa većinom velikih španskih orkestara.

Takodje, Letisija Moreno je bila solista sa Simfonijskim orkestrom iz Hjustona (SAD), sa NCPA orkestrom iz Pekinga, nastupala je na Praškom prolećnom festivalu, sa Helsinškom filharmonijom, kao i Simfonijskim orkestrom NHK u Tokiju sa Pavom Jarvijem.

Letisija je objavila poznati album "Pjacola" posvećen argentinskom kompozitoru Astoru Pjacoli, tvorcu pravca "novi tango", gde je spajao džez i klasiku, za čuvenu diskografsku kuću "Deutsche Grammophon", snimljen u Ebi Roud studijima, u Londonu i Emil Berliner Studio - Berlin sa Londonskom filharmonijom.

Ona za sobom ima još dva zapažena CD-a za istu kuću - "Španski pejzaži", studija o španskoj muzici (Sarasate, Lorka, Granados, de Falja) i "Violinski koncert br. 1" ruskog kompozitora Dmitrija Šostakoviča, sa Filharmonijom iz Sankt Peterburga.

Violinistkinja iz Španije je studirala na Visokoj školi za muziku kraljice Sofije u Madridu, na Visokoj školi za muziku i ples u Kelnu i na Gildhol školi u Londonu.

Rođena u Španiji, ali peruanskog porekla, Letisija Moreno razvila je jake veze sa Latinskom Amerikom, posebno sa svojom zemljom porekla gde se redovno vraća i nastupa svake sezone.

Inače, Letisija Moreno svira na violini napuljskog graditelja Nikola Galjana iz 1762. godine.

Muzička kritika Letisiju često naziva “najuzbudljivijom interpretatorkom svoje generacije”, te posebno ističe njenu harizmu i virtuoznost.

Nakon Letisije Moreno i "Španske simfonije", drugi čin je bio svakako obimniji, tako da je publika imala prilike da sluša baletsku svitu iz opere “Le Cid” (1885) Žila Masnea, kao i Prvu i Drugu svitu iz baleta “Trorogi šešir” Manuela de Falje, kroz elemente muzike Andaluzije.

Dirigent Antonio Mendez, jedan od najtraženijih današnjice, sve vreme je bio angažovan, uz kraću pauzu između činova, o čijem uspehu svedoče koncertni uspesi sa vodećim orkestrima širom sveta.

Žil Masne (1842-1912) je bio francuski kompozitor najpoznatiji po svojim operama, koje su bile veoma popularne krajem 19. i početkom 20. veka.

Baletska svita "Le Cid" nastala je prema istoimenom pozorišnom komadu Pjera Korneja (najpoznatiji po drami "Pozorišne iluzije") i sadrži sedam stavova kao posebne celine i poglavlja: "Castillane", "Andalouse", "Aragonaise", "Aubade", "Catalane", "Madrilene" i "Navarraise".

Masneova šesta opera "Le Cid" komponovana je u četiri čina i 10 slika, a premijeru u svetu je imala 1885. godine u Pariskoj operi i doživela je pravi trijumf. Do 1919. godine opera "Le Cid" je izvedena 150 puta i to ne samo u Francuskoj, već i u Belgiji, Nemačkoj, Švajcarskoj, Austriji i Italiji. Ipak, kasnije će sama opera biti zaboravljena, i tek ponovo postavljena 2015. godine u operi "Garnije" u Parizu, dok je baletska svita "Le Cid" postigla mnogo veću popularnost.

Najveći uspeh postigle su Masneove opere "Manon" (1884), "Vertera" (1892) i "Thaïs" (1894), a kasnije su se istakle "Le jongleur de Notre-Dame" (1902) i "Don Kihot" (Monte Karlo, 1910).

Pored opera, Masne je komponovao koncerte, baletsku muziku, oratorijume, kantate i oko 200 pesama.

Za kraj koncerta večeras je ostavljena baletska svita "Trorogi šešir" (1919) kompozitora Manuela de Falje (1876 – 1946), andaluzijskog španskog autora i pijaniste, jednog od najznačajnijih muzičkih stvaraoca Španije u prvoj polovini 20. veka, iako je njegov opus prema broju dela prilično skroman.

Kako istorija pripoveda, libreto za balet "Trorogi šešir" nastao je na osnovu priče španskog književnika Pedra Antonija de Alarkona i baletske pantomime "Guverner i mlinareva žena" (1917) iz dva čina.

Onda je nastao nastao balet "Trorogi šešir" 1919. godine sa svetskom premijerom u Londonu - "Alhambra teatru" sa trupom "Ruski balet", a scenografiju i kostime je kreirao slavni slikar Pablo Pikaso.

Sadržaj baleta prema libretu se odvija izmedju troje likova, protagonista i antagonista, gde se negativac guverner zaljubljuje u ženu od mlinara. Ona se tome opire, a korumpirani guverner koristi svoj uticaj i moć u društvu da nju zavede i osvoji, i mlinar se trudi da svoju ženu zaštiti u tom ljubavnom trouglu. Ova priča ima srećan kraj.

Zvuk Andaluzije i flamenka večeras je priređen kroz Svitu broj 1 sa šest stavova ("Uvod", "Popodne", "Igra mlinarice - Fandango", "Guvernerova igra", "Mlinareva žena", "Grožđe") i Svita br. 2 sa tri stava - "Komšijska igra (Segedilja)", "Igra mlinara (Faruka)" i "Završna igra (Hota)".

Time je okončan veliki koncert večeras od skoro puna dva sata sa pauzom.

(Telegraf.rs/Tanjug/Ivan Makragić)