Jedan od najuticajnih glumaca prošlog veka bio je Rom: Jul Briner bio je i muzičar, pisac i fotograf

Foto: LANDMARK MEDIA / Alamy / Alamy / Profimedia

Jedan od najuticajnih glumaca prošlog veka, Jul Briner, bio je Rom, poreklom iz Rusije. Naime, njegove bake i po ocu i po majci bile su Romkinje.

Julij Borisovič Briner (rus. Юлий Борисович Бринер) (1920-1985), poznatiji kao Jul Briner (eng. Yul Brynner), je čovek čija je biografija izuzetno bogata, a životni put vrlo interesantan. Bio je vrhunski glumac, muzičar, fotograf i zabavljač, a svemu tome, verovatno je doprinelo i njegovo romsko poreklo.

Preporučujemo

Rođen je u Vladivostoku, u Rusiji.

Majka Jula Brinera (Marusja Blagovidova) bila je ćerka ruskog lekara, a otac (Boris Briner) bio je inženjer i pronalazač. Glumac je ime dobio po dedi sa očeve strane. Brinerov otac napustio je svoju porodicu, pa je majka bila prinuđena da se sama stara o njemu i njegovoj sestri.

Prvo su se preselili u Kinu, a potom u Pariz 1934. godine. U Parizu mladi Briner započinje svoju karijeru tako što peva romske šansone i svira na gitari i trubi po pariskim noćnim klubovima i na privatnim zabavama. Ubrzo postaje veoma popularan i tražen u najelitinijim pariskim krugovima.

Nakon izbijanja Drugog svetskog rata Brinerova porodica se seli u Ameriku, gde je ubrzo počeo da radi kao voditelj na radiju Glas Amerike. Istovremeno je počeo da glumi na Brodveju i da radi kao model. Prvu ulogu dobio je 1941. godine u Šekspirovoj drami Dvanaesta noć.

Kada je reč o pozorišnoj karijeri, njegova najbolja uloga, po kojoj će ostati upamćen, je uloga sijamskog kralja Mogknuta u brodvejskoj predstavi Kralj i ja. Kasnije je glumio i u filmskoj adaptaciji ove predstave, a za tu ulogu dobio je i Oskara za najboljeg glumca.

Na filmu je, takođe, napravio impresivnu karijeru. Glumio je u preko četrdeset filmova. Igrao je u antologijskim filmovima, poput Deset zapovesti (1956), Anastazija (1956), Braća Karamazovi (1958), Sedmorica veličanstvenih (1960), Taras Buljba (1962). Poslednju ulogu imao je u filmu Futureworld (1976). Ulogom faraona u filmu “Deset zapovesti”, njegova popularnost dostigla je najviši nivo. Jul Briner je glumio komandira inženjerskog voda koji minira most na Neretvi, u filmu Veljka Bulajića “Bitka na Neretvi” iz 1969. godine, a po toj ulozi je i najpoznatiji našoj publici.

Osim što je bio glumac, Briner se bavio fotografijom, a napisao je i dve knjige (Bring Forth the Children: A Journey to the Forgotten People of Europe and the Muddle East 1960. godine i The Yul Brynner Cookbook: Food Fit for the King and You 1983).

Početkom sedemdesetih godina prošlog veka, Jul Briner je postao jedna od uticajnih figura romskog pokreta u svetu, jer je pokušavao da ujedini i organizuje Rome iz čitavog sveta. Bio je učesnik Drugog svetskog kongresa Roma i doživotni počasni predsednik Međunarodne romske unije od 1977, pa sve do smrti 1985. godine.

Umro 1985. godine u Njujorku. Uzrok smrti bio je rak pluća izazvan dugogodišnjim pušenjem. Devet meseci pre smrti dao je intervju za emisiju “Good Morning America”, gde je poželeo da snimi antipušačku reklamu. Deo tog intervjua postao je deo reklame Američkog društva obolelih od raka, a objavljen je nakon njegove smrti. Glasio je ovako: „Sada kad sam umro, kažem ti, nemoj pušitiˮ. Jul Briner sahranjen je 25. juna 1985. u Parizu uz najveće državne počasti.

Jul Briner je uspeo da za sobom ostavi neizbrisiv trag u filmskoj industriji, ali i u oblastima vezanim za romsku muziku. Velikim delom baš zbog svog romskog porekla ovaj glumac odlikovao se talentom i za glumu i muziku.

Svog porekla nije se stideo, naprotiv, njem se uvek ponosio, i aktivnim učešćem u romskim organizacijama želeo je da stvori bolje uslove za život Roma u čitavom svetu.

Foto: Ministarstvo informisanja i telekomunikacija

(Telegraf.rs)