Miloš pred Muratom na slici velikog Budvanina: Čupamo od zaborava bisere naše kulturne baštine
Anastas Bocarić se rodio u Budvi prvog dana 1864. godine, u trgovačkoj porodici koja je najverovatnije imala etničko grčko poreklo. Poticali su iz Tesalije, ali su se u jednom trenutku naselili u današnjoj Albaniji, izgleda u Draču, gde su stotinak godina pre Anastasovog rođenja bili lončari, odnosno bocari; jedan član šire porodice, Marko, koji je po nekim izvorima mogao biti i deda Anastasov, učestvovao je u borbama za oslobođenje Grčke par decenija ranije.
Porodične veze sa Grčkom, naročito sa Tesalijom, i dalje su bile snažne među Bocarićima, budući da je Anastas kao četrnaestogodišnjak samostalno i na svoju ruku otišao u Solun (koji se nalazi severno od Tesalije, u Egejskoj Makedoniji) sa željom da pohađa umetničku školu; međutim je vrlo brzo sa istim ciljem prešao u Atinu. Posle studija vratio se u Crnu Goru (doduše, Budva u to vreme nije pripadala Crnoj Gori ni politički ni geografski), pa je jedno vreme na Cetinju bio dvorski slikar knjaza Nikole i time prvi crnogorski građanski slikar (posle će postati i prvi u Bosni i Hercegovini).
Posle svađe sa suverenom prešao je u Zadar, pa u Zagreb. 1893. radi ikonostas u pravoslavnoj crkvi u mestu Plavšinac kod Koprivnice, danas u Koprivničko-križevačkoj županiji Republike Hrvatske, na severu zemlje. Naredne godine oslikava hram u mestu Blinja na Baniji i za to uzima honorar od 2.400 forinti. 1896. srećemo ga u Sarajevu, potom u Mostaru, a naredne godine u Rogatici završava ikonostas još jedne pravoslavne crkve. 1900. prihvata poziv srpske vlade i odlazi u Carigrad gde osniva srpsku školu (upravnik njen bio je pet godina), a iste godine sa drugim srpskim umetnicima učestvuje na Svetskoj izložbi u Parizu, gde izlaže sliku „Na razvalinama srpskog carstva“ (takođe poznata i kao: „Guslar na zboru“).
Zahvaljujući bliskim vezama sa Petrom Karađorđevićem, kojeg je poznavao i pre dolaska na presto, njegove veze sa Kraljevinom Srbijom produbljuju se i on 1904. godine učestvuje na Prvoj jugoslovenskoj izložbi u Beogradu sa slikom „Četa Petra Mrkonjića“ (pod tim pseudonimom je kralj Petar vojevao tokom Nevesinjske puške) koju je država potom otkupila za 11.815 dinara. Tri godine kasnije nalazi se u Skoplju gde radi u Srpskoj gimnaziji i Muškoj učiteljskoj školi; u tom periodu nastaju njegove slike „Kako je srpski gusar oslijepio“ i „Onđe pade Orloviću Pavle“.
1909. godine, prema navodima istoričarke umetnosti Dragane Ivanović, Bocarić izrađuje grb Etiopskog carstva koji je bio u upotrebi sve do 1974; ovo nije nemoguće pošto je Bocarić izvesno tridesetih godina boravio na dvoru cara Hajla Selasija, pa se kotorskom profesoru Predragu Kovačeviću, kojem je radio portret, 1938. žalio da je „mnogo toga ostavio carskoj etiopskoj porodici i to, nažalost, džabe“ jer „nijesu hteli da mi plate, ili ne koliko vrijedi moj rad“ zbog čega je spakovao kofere i vratio se u Kraljevinu Jugoslaviju, tačnije u Perast u kojem je nadalje živeo sa suprugom, dve kćeri i sinom Savom, koji je i sam bio umetnik.
Tokom maja i juna 1911. godine boravio je u Senti na poziv veleposednika Joce Vujića, za koga je izradio niz slika po porudžbini. Istovremeno, slikao je i za opštinu, a i lokalna crkva je iskoristila zgodnu priliku da ga angažuje da dovrši ikonostas koji je na to čekao unazad 59 godina. Ugovor za to je potpisan juna naredne godine, a Bocarić je već u avgustu završio posao.
U međuvremenu se nastanio u Novom Sadu, radio kao „učitelj veština“ u Ženskoj učiteljskoj školi, otvorio školu vajarstva i slikarstva, i sve do 1932. živeo u „srpskoj Atini“. Tokom 1922—1923. nastaje njegova grandiozna slika „Velika narodna skupština“ (dimenzija 315 sa 180 centimetara) kojom je ovekovečio prisajedinjenje Vojvodine Kraljevini Srbiji, odnosno zbor narodnih poslanika okupljenih u sali hotela „Grand“, koji se nalazio na današnjem Trgu slobode.
Ta slika se čuva u Muzeju Vojvodine, gde se od 1997. nalazi na trajnoj pozajmici po odluci pokrajinskih vlasti, mada je formalno još uvek u vlasništvu Gradskog muzeja Subotice. 1924. vlasti Kraljevine SHS odlikovale su ga Ordenom Svetog Save V reda, a verovatno je da negde u to vreme nastaje i priložena slika na kojoj Miloš Obilić stoji pred (već izbodenim) sultanom Muratom.
Postoje podaci da je ikone i ikonostase radio i na Cetinju, u Budvi, Prčnju i Spiču, ali nedostaje datiranje; moglo je to biti i za vreme prvog njegovog boravka na dvoru knjaza Nikole, ali i kasnije kada se nastanio u Perastu. Takođe, postoje podaci koji kažu da je izlagao u Berlinu, Budimpešti, Pragu, Varšavi, Bratislavi, Rigi, Bukureštu, Talinu, Sofiji, ali kada tačno — opet je pitanje.
Preminuo je u Perastu 1944. godine, a tri godine docnije njegovi posmrtni ostaci bili su preneseni u Budvu. Njegov mlađi brat Spiridon Špiro Bocarić (1876—1941) takođe je bio istaknuti slikar i upravnik Muzeja Vrbaske banovine u Banjoj Luci; ustaše su ga u gradu na Vrbasu uhapsile 12. jula, sprovele u Gospić i 19. jula zaklale ili živog bacile u Šaranovu jamu na Velebitu.
(P. L.)
Povezane vesti
Vučinić: SNS želi rad, za neizglasavanje budžeta Novog Sada odgovorna opozicija
Događaji u Srbiji po kojima ćemo pamtiti 2024: Od borbe da se sačuvaju nacionalni interesi do tragedije
Važno! Ako Novu godinu dočekujete u Crnoj Gori ovo poskupljenje utiče na vas
<% post.title %>
Održan protest studenata ispred Skupštine Novog Sada, tražili da uđu u zgradu
Video: Moždana aneurizma: Kada nastupi najstrašnija glavobolja ovaj mali signal vam može spasiti život
Telegraf.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.
Komentari
Priče sa Weba
KECMANOVIĆI OSUĐENI ZA MASAKR U RIBNIKARU Izrečena presuda roditeljima dečaka ubice, ocu 14 I PO GODINA, a evo koliko će robijati Miljana Kecmanović
KONTRA UDAR KECMANOVIĆA NA DEČAKA UBICU Jedna rečenica njihove advokatice ukazuje šta će biti njihova strategija nakon osuđujuće presude
SRAMNO! Evo kako se Miljana Kecmanović ponašala dok joj je izricana presuda: Vladimir zbunjeno klimao glavom, roditelji ubijene dece U SUZAMA
