Tri izložbe Muzeja žrtava genocida istovremeno u tri države

Foto-ilustracija: Shutterstock

Čak tri izložbe Muzeja žrtava genocida u ovom trenutku istovremeno predstavljene javnosti u tri države.

Preporučujemo

U pitanju je uspeh koji do sada nije zabeležen među ustanovama kulture Republike Srbije.

Sve tri izložbe prate luksuzni dvojezični srpsko-engleski, odnosno srpsko-makedonski katalozi, kao i zbornici izabranih dokumenata, monografija o stvaralaštvu monahinje Marije i dokumentarno-igrani film

posvećen stradanju pripadnika našeg srpskog naroda na Kozari i Potkozarju.

1. Novi Sad, Republika Srbija

Arhiv Vojvodine

,,Kozara 1942”

Autori izložbe su istoričari doktorand g. Bojan Arbutina, kustos Muzeja žrtava genocida, g-đa Marina Ljubičić Bogunović, viša kustoskinja Memorijalnog muzeja na Mrakovici, i g. Boris Radaković, kustos

Memorijalnog muzeja na Mrakovici.

U periodu od 10. juna do 15. jula 1942. godine sprovedena je nemačko-hrvatska ofanziva na područje Kozare u cilju uništavanja partizanskih snaga.

Mnogostruko nadmoćnije, procenjuje se da je u ofanzivi na Kozaru učestvovalo oko 30 hiljada nemačkih i hrvatskih vojnika, neprijateljske snage opkolile su oko tri i po hiljade partizana (NOV i POJ) svrstanih u

bataljone Drugog krajiškog narodnooslobodilačkog partizanskog odreda i oko 80 hiljada srpskih civila koji su se povukli u guste kozaračke šume pred neprijateljskom ofanzivom. I pored herojske borbe i otpora pripadnika partizanskih jedinica i naroda, bezizlaznost iz teške situacije primorala je rukovodstva ustanika na Kozari da donesu odluku o proboju obruča.

Nakon izvršenih proboja partizanskih snaga 3-4. i 4-5. jula 1942. godine u šumama Kozare ostali su ranjenici, civili i partizani koji nisu uspeli da probiju neprijateljski obruč. Po prestanku organizovanog partizanskog otpora nemačko-hrvatske snage krenule su u „čišćenje“ terena što je podrazumevalo likvidaciju ranjenih partizana na licu mesta, dok su civili koji su preživeli ratna dejstva tokom borbi odvođeni u tzv. prihvatne logore formirane svuda oko Kozare, a zatim dalje u zloglasne logore smrti među kojima je najveći broj Kozarčana dospeo u sistem koncentracionih i logora smrti NDH u Jasenovcu, ali i u logor Sajmište u Zemunu, kao i u logore u Norveškoj i Nemačkoj.

Procenjuje se da je tokom ofanzive na Kozaru stradalo preko 40 hiljada Srba, od kojih je čak oko 12 hiljada dece starosti do petanaest godina.

Foto: Muzej Žrtava Genocida

2. Trebinje, Bosna i Hercegovina

Muzej Hercegovine

,, PREĆUTANI ZLOČIN: Zverstva albanskih kvislinga nad Srbima i Jevrejima na Kosovu i Metohiji u Drugom svetskom ratu“

Ova postavka čiji je autor istoričar dr Nenad Antonijević, muzejski savetnik u Muzeju žrtava genocida, predstavlja redak primer muzeološke obrade masovnih zverstava i represalija počinjenih od strane albanskih kvislinga nad civilnim srpskim i jevrejskim stanovništvom na području Kosova i Metohije u razdoblju Drugog svetskog rata i svedoči o jednom bezmalo u potpunosti zaboravljenom zločinu.

Foto: Muzej Žrtava Genocida

3. Skoplje, Republika Severna Makedonija

Muzej makedonske borbe za samostalnost

,,Sveti novomučenici jasenovački u svetlosti Vaskrsenja”

Muzej žrtava genocida priredio je izložbu pod nazivom ,,Sveti novomučenici jasenovački u svetlosti Vaskrsenja“ koju čine radovi monahinje Marije (Antić), pripadnice sestrinstva manastira Rođenja Svetog

Jovana Krstitelja (Jasenovac, Hrvatska) koji se nalazi u okviru srpske pravoslavne Eparhije pakračko–slavonske. Izložba je do sada predstavljena u brojnim gradovima Republike Srbije, kao i u inostranstvu.

U njoj, snagom i lepotom radova monahinje Marije, u kojima se mešaju ikoponisačke tradicije sa naivom i elementima stripa i grafike Dalekog istoka, srastaju tragedija svih jasenovačkih žrtava, bez obzira na

njihovu nacionalnu i versku pripadnost, kao i obnovljeni život današnjeg manastira brišući granicu između Neba i Zemlje.

Na radovima monahinje Marije duše jasenovačkih mučenika, sestrinstvo manastira, njegov nebeski zastupnik sveti Jovan Kristitelj, zajedno sa svetim Đorđem, anđelima i starozavetnim prorocima, mole se i raduju u slavi Božjoj u kojoj su, u „Jasenovačkom obrazu“, deca nastradala u zloglasnom logoru zajedno sa Gospodom.

Foto: Muzej Žrtava Genocida

Posebno naglašavamo to da su realizaciju sve tri izložbe omogućili Vlada Republike Srbije i Fondacija Muzeja žrtava genocida.

Takođe, Muzej žrtava genocida izražava zahvalnost autorima, brojnim koleginicama i kolegama, ustanovama kulture u zemlji i regionu, kao i svima koji su doprineli da se sačuvaju od zaborava stradanja nedužnih pripadnika srpskog naroda tokom Drugog svetskog rata.

(Telegraf.rs)