Van Ajkov "PORTRET ARNOLFINIJEVIH" doneo revoluciju: Kratka priča iza velikog umetničkog dela (FOTO)

"Portret Arnolfinijevih", Jan van Ajk, 1434. godina. Smatra se da je ova slika izvršila revolucija u evropskoj umetnosti. Foto: Wikimedia Commons/nationalgallery.org.uk

"Portret Arnolfinijevih", "Venčanje Arnolfinijevih" ili "Portret Đovanija Arnolfinija i njegove supruge" neki su od naziva slike pred vama koju je 1434. godine izradio rani nizozemski slikar Jan van Ajk (pre nego što skočite na nas zbog upotrebe termina "nizozemski" imajte u vidu da je to izraz koji se koristi za ondašnju teritoriju današnjeg Beneluksa).

Preporučujemo

Na ovom remek-delu evropske umetnosti vidimo italijanskog trgovca po imenu Đovani di Nikolao Arnolfini i njegovu ženu čiji identitet nije pouzdano utvrđen. Jedna novija teorija kaže da je u pitanju njegova prva supruga Kostanca Trenta koja je umrla na porođaju 1433. godine, godinu dana pre nego što je ova naručena slika dovršena. Pretpostavlja se da je bračni par prikazan u njihovom domu u flandrijskom gradu Brižu, tada jednom od najvećih trgovačkih centara čitave Evrope (između ostalog, uz Antverpen).

"Portret Arnolfinijevih" se smatra jednom od najoriginalnijih i složenijih slika u zapadnoj umetnosti, što zbog svoje lepote, što zbog ikonografije, što zbog scene i detalja koji nikada nisu do kraja razjašnjeni, što zbog geometrijske ortogonalne perspektive, što zbog ekspanzije slike upotrebom ogledala kojom je umetnik po možda prvi put postao deo svog dela, što zbog iluzionizma koje je neverovatno za to doba.

Ogledalo na slici "Portret Arnolfinijevih" Jana van Ajka iz 1434. godina kojom je umetnik po prvi put postao deo svog dela. Smatra se da je ova slika izvršila revolucija u evropskoj umetnosti. Foto: Wikimedia Commons/nationalgallery.org.uk

U svakom slučaju, onda kada je nastala predstavljala je pravu revoluciju, posebno što je najstarija od svih slavnih slika izrađenih upotrebom uljanih boja, i njen se uticaj na potonje stvaraoce upoređuje sa onim što su u Italiji radili Donatelo i Mazačo.

Đorđo Vazari (1511-1574) ide toliko daleko da kaže da je Jan Van Ajk otkrio slikanje uljanim bojama, ali to nije tačno. Međutim, svakako je doprineo proboju ove tehnike.

Inače, danas je u vlasništvu Nacionalne galerije u Londonu, koja ju je kupila 1842. godine za 600 funti sterlinga od škotskog pukovnika Džejmsa Heja koji je u njen posed došao na vrlo sumnjiv način, tokom Napoleonskih ratova (budući da se zna da je bila u vlasništvu španskog dvora, verovatno je postala njegov plen pri pohari kolone Žozefa Bonaparte nakon Bitke za Vitoriju 1813. godine).

(O. Š.)