Kako su se Grčka i Makedonija posvađale oko imena: Od Aleksandra Velikog do Tita

Područje današnje Bivše Jugoslavenske Republike Makedonije (BJRM) nalazilo se severno od helenske Makedonije, a danas se njena južna granica proteže duž grčke pokrajine Makedonija.

Grčka tvrdi da ima pravo na ime Makedonija i njeno istorijsko nasleđe, uključujući najvećeg vladara Aleksandra Velikog i optužuje Skoplje da ima teritorijalne pretenzije i sebi pripisuje grčku istoriju.

Preporučujemo

>>> Zaev pozvao Makedonce da glasaju za promenu imena: Ukoliko bude drugačiji ishod, zemlji sledi izolacija

Otkako je Makedonija izašla iz bivše Jugoslavije 1991, Atina blokira Skoplje na međunarodnoj sceni. Grčka je Makedoniji dozvolila samo da uđe u UN i to pod imenom BJRM.

Grčka je Makedoniji dozvolila samo da uđe u UN i to pod imenom BJRM - Foto: Profimedia/Zuma Press - News

U junu ove godine, nakon 27 godina diplomatskog natezanja, dve zemlje postigle su dogovor o promeni imena iz BJRM u Republika Severna Makedonija.

Dogovor mora biti ratifikovan s obe strane granice nizom koraka. Tek tada će Atina ukloniti diplomatske blokade.

Makedonija je bila grčko kraljevstvo koje je doživelo vrhunac tokom 4. veka prije Hrista, za vreme vladavine gotovo mitskog Aleksandra Velikog, jednog od najpoznatijih vladara klasičnog helenskog razdoblja.

Sin i naslednik drugog velikog makedonskog kralja Filipa II, u samo 33 godine života i 13 godina vladavine Aleksandar je osvojio veliku teritoriju, pregazivši prvo suparnička helenska kraljevstva. Svoje snage je kasnije poslao preko Persijskog Carstva sve do Indije na istoku i Egipta na jugu.

Grčka tvrdi da ima pravo na ime Makedonija i njeno istorijsko nasleđe, uključujući najvećeg vladara Aleksandra Velikog - Foto: Wikimedia/Hombre

Njegov otac je na severu ranije osvojio Peoniju, drevno kraljevstvo koje se nalazilo na teritoriji moderne Makedonije i zapadne Bugarske. Peonci su bili tračanskog ili ilirskog porekla, ili mešavina tih naroda, a ne helenskog ili grčkog, a njihov jezik je izumro.

Nakon 3. veka pre Hrista, tom teritorijom vekoviima je vladalo prvo Rimsko pa Vizantisjko Carstvo, kao i Sloveni - Bugari i Srbi - koji su došli u ranom srednjem veku.

Osmanlije su osvojile to područje u 14. veku šireći se na sever preko Balkana i ostali su onde narednih 500 godina.

Ideja autonomne Makedonije počela je da se pojavljuje pred kraj 19. veka, pridonevši nastanku Makedonske revolucionarne organizacije (MRO) 1904, prethodnika Unutrašnje makedonske revolucionarne organizacije (VMRO). Stranka je u početku bila otvorena samo za Bugare, a kasnije za sve neosmanlije.

Kada je nakon Prvog svetskog rata osnovana Kraljevina Jugoslavija, teritorija Makedonije nazvana je Vardarska Makedonija, po najvećoj reci koja njom protiče. U 1920-ima, VMRO je ugrožavao srpsku vlast u Vardarskoj Makedoniji, ali uz cenu velikih represija nad stanovništvom.

Sve uticajnija međunarodna komunistička organizacija Kominterna počela je da promoviše ideju Makedonije kao autonomne države i makedonskog kao jezika sredinom 1930-ih.

Komunističke vlasti na čelu s Titom proglasile su Narodnu Republiku Makedoniju delom Federalne Narodne Republike Jugoslavije 1944, tokom Drugog svetskog rata.

Time je posejano seme nezavisne Republike Makedonije nakon raspada Jugoslavije.

VIDEO: Grci ne žele da prihvate dogovoreno ime za Makedoniju

(Telegraf.rs/Hina)