Srpska Sveta Gora u srcu Makedonije: 50 crkava i manastira čuva tradiciju i istoriju Srba, a većina nema pojma za ovo blago (FOTO)

Oko 50 crkava i manastira, uglavnom iz srednjeg veka, na prostoru Skopske Crne Gore, na severu Makedonije, gotovo da je nepoznato većini građana Srbije.

MALA SRPSKA SVETA GORA: Ovo selo ima 11 crkava!

Preporučujemo

Posetilaca iz Srbije nema, jer, kako za Tanjug navode meštani nekoliko većinski srpskih sela u tom kraju, ne postoji niti jedna organizovana tura iz Srbije, koju organizuje bilo SPC, bilo neko drugi, a da ima manastire Skopske Crne Gore u ponudi.

Planinska oblast u Makedoniji, Skopska Crna Gora, kraj je sa većinskim srpskim stanovništvom, izuzetno bogat pravoslavnim crkvama i manastirima, naročito iz perioda Nemanjića.

Predanje kaže da se pre dolaska Turaka ta oblast zvala "Skopska Sveta Gora", jer, imala je 365 crkava i manastira, dok sada, u tom kraju, postoji oko 50 crkava i manastira, uglavnom iz srednjeg veka.

Sela Kučevište, Gornjane, Banjane, Čučer, Pobužje, Gluvo, Mirkovce, mesta su u Skopskoj Crnoj Gori sa većinskim srpskim stanovništvom, koje ponosno ističe da je njihov kraj "bastion Srpstva i staro srpsko Nemanjićko jezgro", te da se "ne stide da pričaju arhaičnim govorom, kojim su pričali srednjovekovni srpski kraljevi i carevi".

Foto: Tanjug/Čedomir Petarić

U najvećem selu Skopske Crne Gore, Kučevištu, udaljenom oko 15 km od Skoplja, u kome živi oko 3. 000 ljudi, pretežno Srba, nalazi se Crkva Svetog Spasa, koja se do 15. veka zvala Vavedenje Presvete Bogorodice, a pretpostavlja se da je nastala 1333. godine, u vremenu cara Dušana, dok, misli se da je započeta u vreme njegovog oca, Stefana Dečanskog.

Zanimljivo je da je u veoma teškim vremenima za pravoslavlje, pod Turcima, iznad crkve, 1501. godine tajno dozidana kapela - crkvica Svetog Nikole, kako bi se sakrilo bogosluženje od osmanlija i ta, praktično jedinstvena "crkva u crkvi" imala je tajno stepenište, spolja se nije videla, niti razlikovala od Crkve Svetog Spasa.

"Crkva u crkvi" popravljena je i otvorena za službu 1905. godine, nakon dugog perioda.

Manastir Sveti Nikita nalazi se u selu Gornjane i pravoslavni je manastir iz 14. veka, zadužbina kralja Milutina.

Foto: Tanjug/Čedomir Petarić

Manastir posvećen svetom velikomučeniku Nikiti, tipično je raško-vizantijske arhitekture, srpskog srednjovekovnog stila, poput Gračanice, a zanimljivo je da je zvono, koje je dan-danas u funkciji, donirao kralj Aleksandar Karađorđević 1925. godine.

U selu Banjane je posebno interesantan manastir Sveti Ilija, jer izgleda kao da "izlazi" iz masivne stene, a uz njegove zidine, sahranjen je vojvoda Spasa Prizrenac, poginuo 1904. godine tokom sukoba sa turskom vojskom.

Manastir Sveti Ilija ima veoma uređeno i lepo dvorište, kao i veliki konak, koji je moguće iznajmiti i u njemu boraviti.

Takođe, u Banjanu postoji i crkva Svetog Ðorđa, koju obilazi i održava vitalni 92-godišnji Vojislav Kovačević.

Foto: Tanjug/Čedomir Petarić

Na području Skopske Crne Gore, između ostalih, postoje i hram Svete Paraskeve, crkva Svetog Atanasija, manastir Sveti Arhangeli, manastir Sveta Bogorodica, Crkva Svete Petke u Pobožju Crkva Svetog Nikole u selu Ljubanci, kao i veliki broj manastirišta i crkvišta, odnosno mesta na kojima postoje vidljivi ostaci nekadašnjih bogomolja.

Posetioci dolaze, kako kažu sagovornici Tanjuga, ali retko iz Srbije i kažu da nema niti jedna organizovana tura iz Srbije, koju organizuje bilo SPC, bilo neko drugi, a da ima manastire Skopske Crne Gore u ponudi.

Sve crkve i manastiri koji su ranije pripadali Pećkoj patrijaršiji, uvedene su katastarski u Makedonsku pravoslavnu crkvu.

Postoji dijalog između SPC i MPC, a meštani Skopske Crne Gore kažu da, kao laici, ostavljaju tu tematiku crkvenim licima, koja su kvalifikovana i da vlasništvo nad crkvama treba da odrede crkveni velikodostojnici SPC i MPC.

Foto: Tanjug/Čedomir Petarić

Srbe u bogosluženjima, obeležavanju Svetog Save, Vidovdana, Božića, Ðurđevdana, Uskrsa, koje se izvodi na crkvenoslovenskom kao i u Srbiji, niko ne ometa, a kako sami ističu, oni su na tom prostoru, i u vreme Turaka, kao i u vreme bugarske i nemačke okupacije, ostali i opstali kao Srbi, očuvali sve ono što je njihovo i ponosno za sebe kažu da su "staro Nemanjićko jezgro".

(Telegraf.rs / Tanjug)