Zaboravljeni snimci: Naš lepi, okupirani Beograd 1941. iz ugla nacističkog snimatelja (VIDEO)

Kupola Starog dvora sa krunom na vrhu, nakon nemačkog bombardovanja Beograda 6. aprila 1941. godine. Foto: Znaci.net/Muzej revolucije naroda Jugoslavije

Politička nevremena i istorijske nepogode kroz koje je samo u XX veku prošao Beograd, da ne idemo dalje u prošlost, i koje je preživeo Beograd, nije u istom periodu prošao i preživeo nijedan drugi grad u Evropi.

Preporučujemo

Bombardovan i rušen više puta u Prvom svetskom ratu, bombardovan i rušen više puta u Drugom svetskom ratu, bombardovan preko dva i po meseca od strane NATO pakta 1999. godine. Obnavljan, građen, obnavljan, građen, obnavljan, građen.

No, zbog prirode onog sukoba četrdesetih godina prošloga veka, tog najkrvavijeg i najkrvoločnijeg od svih sukoba od postanka ljudske vrste, te borbe na život i smrt između sukobljenih nacija i suprotstavljenih ideologija u težnji da se odgovori na pitanje ko će vladati svetom — najteže je bilo tokom Drugog svetskog rata.

Neko je skupio hrabrost i bacio mastilo na ovaj nacistički mural u okupiranom Beogradu 1941. godine. Foto: Znaci.net/Muzej revolucije naroda Jugoslavije

Beograd tada nije bio samo najteže bombardovan i najviše stradao, prvo od strane Nemaca a potom i od strane Saveznika, nego je pride naša prestonica u to doba čitave tri i po godine grcala pod čizmom nacističkog okupatora, što je sve činilo mnogo gorim nego što bi bilo da je vreme bilo normalnije a okupator čovečniji.

Snimci pred vama nastali su neposredno nakon pada Beograda u Aprilskom ratu, nedugo nakon što su pristigle trupe nemačkog Vermahta. Naš glavni grad još uvek je bio u ruševinama; u naredne tri godine Nemci će ga jednim delom obnoviti, koliko je to bilo moguće u tim ratnim uslovima, i koliko je njima bilo potrebno za efikasno upravljanje i eksploataciju Srbije, ali uzalud jer će još grđe stradati kada se na nebu budu pojavili saveznički bombarderi.

VIDEO: Okupirani Beograd 1941. godine iz ugla nemačkog, nacističkog snimatelja

To su bili naši saveznici, i to što su nam bombardovali grad ne čini ih ništa manje saveznicima: bio je rat, a Beograd je bio nemačka tvrđava koja je morala biti oslobođena po svaku cenu. Mnogima se to ne dopada, ni nama se to iskreno ne dopada jer je Beograd svetinja koja ne sme da se čačka; ima i onih koji idu dalje od tog nezadovoljstva pa osuđuju Tita i njegove partizane, ignorišući to što je i sam Draža tražio bombardovanje prestonice mnogo pre njih, ali to sad nije važno.

Važna je atmosfera u gradu nakon delovanja Luftvafea, važna su smrknuta lica naših ondašnjih sugrađana, važni su njihovi poraženi pogledi, važne su antisemitske uredbe nemačke komandature kojima su bili oblepljeni zidovi, važan je strah u vazduhu, važni su veseli osmesi okupatorskih vojnika i bahatost tih novih gospodara. Na kraju im je neko isprašio tur i poslao ih kući, a iza njih je ostao ovaj video kao svedočanstvo patnje i bola, i pokazatelj važnosti borbe za slobodu kao suprotnosti kolaboracije.

(O. Š.)