Novo otkriće: Drevni nakit ukazao na postojanje socijalnih mreža još pre 30.000 godina

Hiljadama godina unazad, lovci-sakupljači su imali običaj da skupljaju ostatke nojevih jaja i da od njih prave dekorativne ogrlice. Međutim, otkriće ovog nakita na mestima gde nojevi nikada nisu živeli, pokrenulo je pitanja kako su se ovi predmeti uopšte tu našli

Drevne ogrlice, kao pokloni koji su razmenjivani i na velikim razdaljinama, iza sebe kriju priču o društvenim mrežama starim 30.000 godina.

Preporučujemo

Istraživači su naišli na ovo otkriće, u Lesotu, maloj planinskoj državi okruženoj Južnoafričkom republikom, koja je zbog svoje nadmorske visine i vodnog bogatsva hiljadama godina služila kao odlično mesto za lov.

Pronađeni ostaci, pružaju dokaze o životu na ovim prostorima od pre 85.000 godina, kada su lovci-sakupljači ovo područje koristili kao sklonište tokom klimatskih promena.

Uprkos brojnim otkrivenim artefaktima, ne postoje dokazi o tome da su oni nastali u toj oblasti budući da nojevi, koji ne žive na većim nadmorskim visinama, nikada nisu naseljavali Lesoto.

Današnje zajednice lovaca-sakupljača, poput onih iz pustinje Kalahari, koriste nakit napravljen od ljuski nojevih jaja, kako bi ustanovili i održali prijateljstvo sa drugim sličnim grupama. Proces nosi naziv „hxaro“, odnosno uspostavljanje veza između zajednica, otkriva jedna od novijih studija. Vremenom, reč „hxaro“ postala je sinonim za izradu nakita od ljuski nojevih jaja, kao i za poklon uopšte.

Budući da običaj razmene ovih predmeta seže daleko u prošlost, istraživači su želeli da otkriju korene ove „društvene monete“, tačno vreme njenog nastanka kao i razdaljine na kojima je razmenjivana.

Nakit je testiran metodom „analize stroncijum izotopa“ kako bi se otkrilo tačno mesto porekla ljuski, odnosno mesto gde su jaja izležena.

U velikoj meri slična radioaktivnom datiranju, kojim se analizira nivo razgradnje određenih elemenata tokom vremena, ova analiza zasniva se na određivanju „stroncijuma-87“, koji nastaje razgradnjom elementa „ribidium-87“, protokom vremena.

Kako su otkrili poreklo nakita

Za starije formacije stena, poput onih granitnih, utvrđeno je da sadrže veći nivo stroncijuma od mlađih stena poput bazalta, te kada životinje pasu travu u okolini tih stena, stroncijum postaje deo njihovih tkiva.

Lesoto se nalazi u središtu basena „Karoo“, geološke formacije sa bazaltom u središnjem delu i prstenovima starijih stena koje se protežu i do udaljenosti od 1.000 kilometara. Kako CNN navodi, istraživači su izmerili raspon do kojeg sežu izotopi stroncijuma dostupni u toj regiji na osnovu njihovog prisustva u zemlji i uzorcima vegetacije. Uz to, koristili su i muzejske eksponate, ispitujući gleđ sa zuba glodara. Njihova analiza je otkrila da 80 odsto nakita ne vodi poreklo sa uzvišenja u Lesotu.

- Ovi artefakti dospeli su u ovu oblast sa velike razdaljine.  Najstarija orglica iz našeg uzorka ima treću najvišu vrednost izotopa strocijuma, tako da spada među najegzotičnije - kaže arhelog Brajan Stjuart (Brian Stewart), stručnjak za period paleolita..

Njegova analiza pokazala je da ogrlica nije dospela do mesta na kojem je pronađena sa razdaljine manje od 325 kilometara, a da je moguće da je napravljena od lovaca-sakupljača, čija je zajednica bila udaljena i svih 1.000 kilometara.

- Ljudi su izrazito socijalna bića i običaj deljenja informacija koje su bile korisne za preživljavanje među zajednicama lovaca-sakupljača seže i do 30.000 godina unazad - nastavlja Stjuart.

- Ogrlice od ljuski nojevih jaja i drugi nakit izrađivan na ovaj način predstavljaju neku vrstu „Facebook“ i „Twitter“ „lajkova“ iz Kamenog doba,  potvrđujući veze između partnera koji vrše ove razmene, dok ujedno služe i kao upozorenje drugima na status tih međusobnih odnosa - dodaje on.

Stjuart takođe smatra da su ovi predmeti razmenjivani tokom perioda klimatskih promena u razdoblju od pre 25.000-59.000 godina. Uz pomoć ovih predmeta, oni su se okretali jedni ka drugima, dok su se vremenske prilike pogoršavale, kako bi na taj način delili i objedinjavali resurse za preživljavanje, a moguće je da su ovakvi gestovi upravo i spasli ljudski rod od izumiranja.

- U periodu od pre 50.000 godina, klima na Zemlji prolazila je kroz neverovatna kolebanja, tako da ne čudi da su upravo u to vreme nastali ovi običaji među tadašnjim stanovništvom. Ovakve mreže razmene korišćene su i za dobijanje informacija o raspoloživim resursima, stanju zemljišta, životinjama, biljkama, drugim zajednicama kao i za sklapanje brakova - zaključuje Stjuart.

(T. T.)