60 godina od smrti tvorca grba grada Beograda

A. V.
Vreme čitanja: oko 3 min.

Među velikanima sahranjenim u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu, uz Spomenik braniocima Beograda 1914-1918, počiva slikar, grafičar i revolucionar Đorđe Andrejević Kun kome se 17. januara ove godine navršilo šezdeset godina od smrti

Foto: Promo/ JKP Pogrebne usluge

Đorđe Andrejević Kun je rođen 1904. godine u Vroclavu (Wrocławu) u Poljskoj kao četvrto od petoro dece, oca Veljka i majke Gertrude. Otac Veljko je rođen u Beogradu gde je završio četiri razreda Realke, a potom učio ksilografiju u Državnoj štampariji. Nakon dve godine otišao je u Budimpeštu, a zatim u Beč, pa u Vroclav i na kraju u Berlin gde je bio grafički majstor u jednom od najboljih grafičkih preduzeća u Nemačkoj, a tu umetničku crtu uspeo je da prenese i na svoga sina Đorđa. Đorđe Andrejević je došao sa porodicom u Beograd 1914. godine. U Beogradu je završio štamparski zanat 1920. godine, a zatim je studirao slikarstvo na Umetničkoj školi u Beogradu, a usavršavao se u Veneciji, Firenci, Milanu, Rimu i Parizu.

Prvu samostalnu izložbu Kun je imao krajem februara 1931. godine. Iste godine mladi Đorđe Andrejević Kun je na anonimnom konkursu za grb grada Beograda, među 56 umetnika iz Kraljevine Jugoslavije, dobio prvu nagradu. Njegov rad pod šifrom Crvena trojka proglašen je najboljim od članova ocenjivačkog odbora koji su činili: Članovi žirija su predložili da se na nagrađenom radu izvedu manje izmene, koje nisu uticale na individualni izraz autora, a Kunov grb je i danas zvanični grb grada Beograda.

Kun je kao dobrovoljac učestvovao u Internacionalnim brigadama u Španskom građanskom ratu. 1940. godine interniran je u logor u Bileću zajedno sa Mošom Pijade, Ivanom Milutinovićem, Ivom Lolom Ribarom i drugim revolucionarima. Nakon Aprilskog rata priključuje se narodno oslobodilačkom pokretu. U junu 1943. godine prešao je iz Beograda na oslobođeno područje u Jajce, gde se nalazio Vrhovni štab. Dobio je zaduženje da ukrasi unutrašnji deo Doma, pošto je u njemu trebalo uskoro da se održi Drugo zasedanje AVNOJ-a. Zatim je završio i crtež po kome je napravljen Orden narodnog heroja i nacrt za jugoslovenski grb sa pet buktinja i datumom Drugog zasedanja AVNOJ-a. Malo je poznato da je tokom Drugog svetskog rata Kun naslikao samo jednu sliku i to nastalu u posebnim okolnostima.

Oslobođenje zemlje donosi novu promenu u Kunovom radu. Radio je kao profesor Akademije likovnih umetnosti, a od 1959-1963. godine, bio je rektor Umetničke akademije. Po završetku rata radi na obnovi ULUS-a. Izdaje 1946 godine grafičku mapu od 20 crteža Partizani. Poznat je po monumentalnim realističnim kompozicijama i grafičkim mapama u kojima je prikazao zločine okupatora u vreme Drugog svetskog rata i motive iz obnove i izgradnje zemlje.

Đorđe Andrejević Kun je ostao zapamćen kao istaknuti grafičar, slikar i revolucionar. Preminuo je 17. januara 1964. godine, a smrt ga je zatekla kao člana člana Predsedništva Srpske akademije nauka i umetnosti sekretara akademijinog Oleljenja za likovne i muzičke umetnosti i redovnog profesora Akademije likovnih umetnosti u Beogradu. Sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu 19. januara 1964. godine, uz najviše vojne i državn epočasti. .

Aleja narodnih heroja je arhitektonsko-memorijalna celina koja zauzima prostor oko Spomenika branilaca Beograda 1914-1918. godine i namenjena je sahranjivanju narodnih heroja iz Drugog svetskog rata i istaknutih ličnosti iz društveno-političkog i kulturnog života. Ovaj ompleks čine nizovi tipskih piramidalnih nadgrobnih obeležja uklopljenih u zatečen pejzažni ambijent. Ono što je specifično za ovu prostornu celinu je to da su tu pored narodnih heroja Drugog svetskog rata sahranjeni i brojni kulturni radnici: književnici, slikari, pesnici i naučnici.

Odluku o sahranjivanju u Aleji narodnih heroja donosi Protokol skupštine grada Beograda, o njenom održavanju brine JKP „Pogrebne usluge“ Beograd, koje sa svojim stručnim saradnicima obavlja poslove oko njenog očuvanja i uređenja.

(Telegraf.rs/PR)