Turčin tražio nestale kokoške, pa otkrio jedno od najneverovatnijih svetskih čuda

Derinkuju je 1963. godine "ponovo otkrio" anonimni meštanin koji je stalno gubio svoje kokoške.

Ispod površine Kapadokije, u Turskoj, vekovima je ležalo skriveno čudo ogromnih razmera, podzemni grad koji bi mesecima mogao da sakrije i do 20.000 stanovnika.

Drevni grad Elengubu, danas poznat kao Derinkuju, zakopan je na više od 85 metara ispod površine Zemlje, obuhvatajući 18 nivoa tunela. Najveći iskopani podzemni grad na svetu, bio je u skoro stalnoj upotrebi hiljadama godina, menjajući ruke od Frigijaca do Persijanaca i do hrišćana vizantijskog doba. Kapadokijski Grci su ga konačno napustili 1920-ih kada su se suočili sa porazom tokom grčko-turskog rata i naglo masovno pobegli u Grčku. Ne samo da se njegove pećinske sobe protežu stotinama kilometara, već se smatra da bi više od 200 malih, odvojenih podzemnih gradova koji su takođe otkriveni u regionu, mogli biti povezani s ovim tunelima, stvarajući ogromnu podzemnu mrežu.

Preporučujemo

Derinkuju je 1963. godine "ponovo otkrio" anonimni meštanin koji je stalno gubio svoje kokoške. Dok je renovirao svoj dom, živina bi nestajala u maloj pukotini nastaloj tokom preuređenja. Nakon detaljnije istrage i kopanja, Turčin je iskopao mračni prolaz. Bio je to prvi od više od 600 ulaza pronađenih u privatnim kućama koji vode do podzemnog grada Derinkuju.

Iskopavanje je počelo odmah, otkrivajući zamršenu mrežu podzemnih stanova, skladišta suve hrane, štale za stoku, škole, vinarije, pa čak i kapelu. Bila je to čitava civilizacija bezbedno ušuškana pod zemljom. Godine 1985. region je dodat na Uneskovu listu svetske baštine.

Tačan datum izgradnje grada ostaje sporan, ali Anabasis, koji je napisao Ksenofont iz Atine oko 370. godine pre nove ere, je najstarije pisano delo koje, kako se čini, pominje Derinkuju. U knjizi on pominje Anadolske ljude, u ili blizu regiona Kapadokije, koji žive pod zemljom u iskopanim kućama, a ne u popularnijim pećinskim nastambama na liticama koje su dobro poznate u ovoj oblasti.

Prema Andrei De Giorgi, vanrednom profesoru klasičnih studija na Državnom univerzitetu Floride, Kapadokija je jedinstveno pogodna za ovu vrstu podzemne gradnje zbog nedostatka vode u tlu i stena koje se lako mogu oblikovati. "Geomorfologija regiona pogoduje kopanju podzemnih prostora", rekao je on, objašnjavajući da bi se tamošnja stena prilično lako mogla isklesati jednostavnim alatima poput lopata. Ovaj isti piroklastičan materijal je prirodno oblikovan u bajkovite dimnjake i faličke tornjeve koji vire iz zemlje iznad zemlje.

Ali kome pripisati stvaranje Derinkujua ostaje delimična misterija. Osnova za široku mrežu podzemnih pećina se često pripisuje Hetitima, koji su možda iskopali prvih nekoliko nivoa u steni kada su bili na udaru Frigijaca oko 1200. godine pre nove ere.

Međutim, najveći deo grada su verovatno izgradili Frigijci, visoko kvalifikovani arhitekti iz gvozdenog doba koji su imali sredstva za izgradnju složenih podzemnih objekata. Frigijci su bili jedno od najistaknutijih ranih carstava u Anadoliji. Oni su se razvili širom zapadne Anadolije krajem prvog milenijuma pre nove ere i bili su skloni monumentalizaciji stenskih formacija i stvaranju izvanrednih kamenih fasada. Iako neuhvatljivo, njihovo kraljevstvo se proširilo na većinu zapadne i centralne Anadolije, uključujući oblast Derinkuju.

Prvobitno, Derinkuju je verovatno korišćen za skladištenje robe, ali je njegova primarna namena bila kao privremeno utočište od stranih osvajača tokom vekova. U vreme (7. vek) islamskih napada na pretežno hrišćansko Vizantijsko carstvo, ovi stanovi su iskorišćeni u potpunosti. Dok su Frigijci, Persijanci i Seldžuci, između ostalih, nastanjivali region i širili se na podzemni grad u narednim vekovima, stanovništvo Derinkujua dostiglo je vrhunac tokom vizantijske ere, sa skoro 20.000 stanovnika koji su živeli pod zemljom.

Danas možete iskusiti mučnu stvarnost života pod zemljom za samo 60 turskih lira (2,80 funti). Namerno uski, kratki hodnici primoravali su posetioce da se kreću lavirintom hodnika i stambenih objekata pognuti – što je očigledno neprikladan položaj za uljeze. Prigušeno osvetljene lampama, okrugle gromade teške pola tone blokirale su vrata između svakog od 18 nivoa i mogle su se pomerati samo iznutra. Male, savršeno okrugle rupe u centru ovih ogromnih vrata omogućile bi stanovnicima da ubijaju osvajače dok bi održavali siguran perimetar.

Stanovnici su vršili nuždu u zatvorenim glinenim teglama, živeli uz svetlost baklji i odlagali mrtva tela u određenim područjima.

Svaki nivo grada je pažljivo projektovan za specifične namene. Stoka je držana u štalama najbližim površini kako bi se smanjio miris i toksični gasovi koje ona proizvodi, ali i obezbedio topli sloj žive izolacije za hladne mesece. Unutrašnji slojevi grada sadržali su stanove, podrume, škole i prostore za sastanke. Prepoznatljiva po svojim jedinstvenim bačvastim plafonima, tradicionalna vizantijska misionarska škola, zajedno sa susednim prostorijama za učenje, nalazi se na drugom spratu. Prema De Giorgiju, "dokazi za proizvodnju vina su utemeljeni u podrumima, gde su bile kace za presovanje i amfore". Ove specijalizovane prostorije ukazuju na to da su stanovnici Derinkujua bili spremni da provode mesece ispod površine.

Ali najimpresivniji je složen sistem ventilacije i zaštićeni bunar koji bi ceo grad snabdevali svežim vazduhom i čistom vodom. U stvari, smatra se da je rana izgradnja Derinkujua bila usredsređena na ova dva suštinska elementa. Više od 50 ventilacionih šahtova, koji su omogućavali prirodni protok vazduha između brojnih stanova i hodnika, raspoređeno je po celom gradu kako bi se izbegli potencijalno fatalni napadi na snabdevanje vazduhom. Bunar je iskopan više od 55 metara dubine i građani su ga lako mogli odseći odozdo.

Iako je Derinkujuova izgradnja zaista bila genijalna, to nije jedini podzemni grad u Kapadokiji. Sa 445 kvadratnih kilometara, to je samo najveći od 200 podzemnih gradova ispod Anadolijskih ravnica. Više od 40 ovih manjih gradova nalazi se na tri ili više nivoa duboko ispod površine. Mnogi su povezani sa Derinkujuom preko pažljivo iskopanih tunela, od kojih se neki protežu i do devet kilometara. Svi su opremljeni putevima za evakuaciju u slučaju da je neophodan hitan povratak na površinu. Ali podzemne tajne Kapadokije još nisu sve iskopane. Godine 2014. novi i potencijalno još veći podzemni grad otkriven je ispod regiona Nevsehir.

Derinkujuova živa priča se završila 1923. godine kada su se evakuisali Kapadokijski Grci. Više od 2.000 godina nakon verovatnog nastanka grada, Derinkuju je poslednji put napušten. Njegovo postojanje je bilo gotovo zaboravljeno u modernom svetu sve dok neke zalutale kokoške nisu vratile podzemni grad na svetlo.

(Telegraf.rs)