20 NAJLEPŠIH STARIH RUSKIH IKONA: Od ove zaslepljujuće lepote vam neće biti dobro (FOTO)

Isprva su Rusi strogo sledili ikonopisačke modele i formule uspostavljene u Vizantiji, ali su vremenom razvili obrasce i stilove koji su išli dalje nego bilo šta što je postojalo u ostatku pravoslavnog sveta

Ikone su na velika vrata stigle u Rusiju, onu prvobitnu Kijevsku, 988. godine kada je veliki knez Vladimir, prozvan "Sunce Jarko", odlučio da se pokrsti i da pokrsti svoju zemlju; bile ih je među Rusima i pre toga, ali je broj hrišćana bio zanemarljiv.

Isprva su Rusi strogo sledili ikonopisačke modele i formule uspostavljene u Vizantiji, ali su, kako je vreme prolazilo, i kako su sve više i više padali u izolaciju, posebno nakon pada pod tatarski jaram, razvili obrasce i stilove koji su išli dalje nego bilo šta što je postojalo u ostatku pravoslavnog sveta.

Pošto ikone u pravoslavnom hrišćanstvu moraju da slede stroge tradicionalne standarde, i pošto su već milenijum i po suštinski samo originalne kopije prethodnih dela, retki su primeri ikonopisaca koji su se istakli imenom i prezimenom, ili nadimkom, kao što je bio slučaj sa Andrejom Rubljovim ili Teofanom Grkom; o ovom je prvom veliki reditelj Andrej Tarkovski snimio i film 1966. godine, koji se danas smatra jednim od najznačajnijih filmova svih vremena.

Pomenimo u ovom kratkom uvodu još i to da Rusi za svoje čudesne ikone kažu da su se "pojavile": u pitanju su ikone koje su navodno otkrivene na razumom neobjašnjiv način, koje su navodno dar sa neba, za koje se veruje da su čudotvorne i koje su potom služile kao prototipi za buduće radove.

Evo 20 najlepših starih ruskih ikona, nastalih pre raskola u 17. veku koji je raspolutio Rusku pravoslavnu crkvu na one koji su ostali u zvaničnoj Crkvi i one koji će postati poznati kao staroverci. Nisu poređane po lepoti. Poređajte ih vi kako želite.

1. Preobraženje Gospodnje, ikona Teofana Grka iz 1408. godine.

2. Donska ikona Matere Božije, rad Teofana Grka iz 1390-ih godina.

3. Uspenje Presvete Bogorodice, ikona Teofana Grka iz 1392. godine. Hrist u rukama drži novorođenu dušu Bogomajke, zagledan u njeno ovozemaljsko telo na odru.

4. Sveta Trojica, ikona Andreja Rubljova iz 1425-1427. godine.

5. Rođenje Hristovo, ikona Andreja Rubljova iz 1405. godine.

6. Spasitelj u slavi, ikona Andreja Rubljova iz 1408. godine.

7. Hristov silazak u Ad, rad Andreja Rubljova iz 1408-1410. godine.

8. Spasitelj, ikona Andreja Rubljova iz 1410-ih godina.

9. Blagovesti, ikona Andreja Rubljova ili nekog njegovog učenika, iz 1408. godine.

10. Sveti Đorđe, glavna ikona Jurjevog manastira u Novgorodu, nastala 1030. ili oko 1130. godine.

11. Hristos Aheiropojeta, novgorodska ikona iz 12. veka, danas se čuva u Uspenjskom saboru u Kremlju. Atribut "aheiropojeta" znači "nerukotvorena", a daje se radovima za koje se smatra da su nastali čudom, bez učešća ljudske ruke.

12. Raspeće Hristovo, novgorodska ikona, nastala oko 1360. godine.

13. Sveti Dimitrije, ikona iz ranog 13. veka.

14. Bogomajka Velika Panagija iz Jaroslavlja, ikona nastala u prvoj trećini 13. veka.

15. Arhangel Mihail iz Jaroslavlja, ikona nastala oko 1300. godine.

16. Spasitelj Aheiropojeta, jaroslavska ikona iz prve polovine 13. veka.

17. Tolgska ikona Matere Božije, nastala u poslednjoj četvrtini 13. veka.

18. Bogorodica Kašinska, ikona iz poznog 13. veka.

19. Uspenje Presvete Bogorodice, novgorodska ikona nastala oko 1200. godine. Hrist u rukama drži novorođenu dušu Bogomajke, zagledan u njeno ovozemaljsko telo na odru.

20. Sveti Đorđe, ikona s kraja 11. ili početka 12. veka.

(O. Š.)