Da li je Iran izvršio prvu nuklearnu probu? Zemljotres izazvao spekulacije, evo koji detalji su najčudniji

M. P.
Vreme čitanja: oko 2 min.
Foto: Shutterstock

Nekoliko dana nakon vesti o zemljotresu u iranskoj provinciji Semnan, na društvenim mrežama pojavile su se spekulacije da su potresi uzrokovani prvim nuklearnim testom Teherana.

U subotu u 22.45, Seizmografski centar Univerziteta u Teheranu objavio je da je zemljotres magnitude 4,4 pogodio grad Aradan u provinciji Semnan, a potresi su se osetili i u delovima istočnog Teherana.

Epicentar zemljotresa, koji se dogodio na dubini od 12 km, zabeležen je na 35,42° severno i 52,78° istočno.

Nekoliko sati nakon vesti, korisnici društvenih mreža počeli su da spekulišu da je iranski režim pokušao da sprovede svoj prvi podzemni nuklearni test, verovatno kao meru odvraćanja od izraelskih napada na njegovu teritoriju.

Ove spekulacije su se pojavile dok su zvaničnici Islamske Republike i komandanti Revolucionarne garde više puta pretili da će, ako se pojačaju ekonomski, politički i vojni pritisci na zemlju, Teheran promeniti svoju vojnu odbrambenu doktrinu — što bi zahtevalo izmenu fatve iranskog vođe o nelegalnosti nuklearnog oružja.

Ipak, informativni sajt NorNews, koji neformalno funkcioniše kao glavni izvor informacija Nacionalnog saveta za bezbednost Islamske Republike, odbacio je nuklearne spekulacije kao "glasine" i ponovo naglasio da nuklearna testiranja protivreče iranskoj nuklearnoj i odbrambenoj doktrini.

Međutim, ideja da Iran nikada ne bi sproveo takav test bez najave promene politike ne mora nužno da izdrži kritičku analizu.

Da li Iran ima tajne lokacije za testiranje?

Godine 2019, Fondacija za odbranu demokratija, think-tank iz Vašingtona, objavila je izveštaj da je Iran započeo program izgradnje podzemnih lokacija za nuklearna testiranja, poznat kao "Terenski projekat".

Fondacija je već pet godina pod sankcijama iranskog Ministarstva spoljnih poslova zbog "proizvodnje i širenja laži, ohrabrivanja, lobiranja i vođenja negativne propagandne kampanje protiv Islamske Republike s ciljem da odigra ključnu ulogu u uvođenju i pojačavanju ekonomskih sankcija".

Prema izveštaju iz 2019. godine, istraživači su "identifikovali verovatnu lokaciju (u oblasti jugoistočno od Semnana) gde su 2003. godine sprovedeni podzemni nenuklearni eksplozivni testovi kao deo razvoja seizmičkih metoda za merenje snage podzemne nuklearne eksplozije".

Ovo otvara mogućnost da bi zemljotres zabeležen u Semnanu mogao biti povezan sa prvim nuklearnim testom Teherana.

Iako je Iran ranije priznao postojanje svemirskog centra i raketne baze "Imam Homeini" jugoistočno od Semnana, ta lokacija se nalazi više od 100 kilometara od epicentra zemljotresa.

Ipak, neki korisnici društvenih mreža i dalje spekulišu da Iran možda ima neprijavljeno podzemno nuklearno postrojenje u provinciji Semnan, koje koristi kao lokaciju za testiranje umesto poznatih objekata kao što je Natanz.

Teheran dosledno ne prijavljuje svoje nuklearne aktivnosti Međunarodnoj agenciji za atomsku energiju. Istovremeno, Iran je zemlja sklona zemljotresima i potresi ovakve prirode nisu neuobičajeni niti čudni.

(Telegraf.rs)