Otkriveni detalji najbizarnijeg eksperimenta CIA: Kako su Amerikanci hteli da kontrolišu ljudski um

Cilj projekta bio je da kontroliše ljudski um pomoću droga i metoda poput hipnoze

Američka Centralna obaveštajna agencija (CIA) bila je uverena tokom perioda hladnog rata da su komunisti otkrili lek ili tehniku koja će im omogućiti kontrolu nad ljudskim umom zbog čega je započela tajni program MK-ULTRA, kako bi našla lek za kontrolu uma koji bi bio oružje protiv neprijatelja, a koji je vodio hemičar Sidni Gotlib.

To je otkriveno nakon što je sa dokumenata CIA skinuta oznaka tajnosti sa eksperimenta 60-ih godina prošlog veka koji je sprovođen i u Kanadi pod nadzorom Evana Kamerona.

Cilj toga projekta bio je da kontroliše ljudski um pomoću droga i metoda poput hipnoze, pa je od januara 1957. do septembra 1960. godine, CIA Kameronu dala sredstva u iznosu današnjih pola miliona dolara.

Neki Gotlibovi eksperimenti prikriveno su finansirani na američkim univerzitetima i istraživačkim centrima, dok su drugi sprovedeni u američkim zatvorima i pritvorima u Japanu, Nemačkoj i na Filipinima, rekao je novinar National Public Radio (NPR) Stiven Kinzer, koji je nekoliko godina istraživao ovaj projekat.

Gotlib je inače rođen u Bronksu u jevrejskoj porodici iz Mađarske, diplomirao je hemiju na univerzitetu u Viskonsinu, gde mu je mentor bio Ajra Boldvin, direktor tajnog američkog programa razvoja biološkog oružja, prenosi Jutarnji list.

Međutim, nuklearno oružje nadmašilo je biološko, a novo područje interesa bio je ljudski um, pa su vojni naučnici koji su istraživali psihoaktivne droge već sarađivali s CIA istraživačima koji su ih primenjivali na zatvorenicima.

Međutim, navodi se, program je trebalo dodatno podsticati, a CIA je trebao "maštoviti hemičar" čija ambicija ne bi bila sputana savešću ili pravnim okvirima.

Tako je Boldvin preporučio Gotliba koji je u leto 1951. godine počeo da radi u CIA, koja je u to vreme bila posebno zainteresovana za LSD, koju je švajcarski hemičar Albert Hofman najprije sintetizovao 1938. godine, a pet godina kasnije i probao.

Otkupio svetske zalihe LSD

Kontrolisane studije na pacijentima koji su imali psihičke probleme pokazale su da LSD deluje umirujuće, pa je početkom 1950-ih CIA dala nalog da Gotlib kupi sve svetske zalihe te psihoaktivne droge, što je on i uradio i počeo da je širi po bolnicama, psihijatrijskim klinikama, zatvorima i drugim institucijama, sa ciljem da se otkrije kako ljudi reaguju na drogu i može li se ona koristiti kao sredstvo za kontrolu uma.

Naravno, sve se to odvijalo u strogoj tajnosti, a prvi volonteri u istraživanjima bili su CIA agenti i naučnici, uključujući i samog Gotliba, koji je kasnije priznao da je LSD uzeo više od 200 puta.

Osim LSD-a, u eksperimentima su obilno korišćeni meskalin, kokain i marihuana, a dobrovoljci koji su tokom eksperimenata uzimali LSD, u velikom broju slučajeva su to smatrali vrlo ugodnim iskustvom i o tome su pričali svojim prijateljima, među kojima su bili pisac Ken Kejsi, poznat po knjizi "Let iznad kukavičjeg gnezda", tekstopisac Robert Hanter i pesnik Alen Ginzberg.

Tako je Gotlib na neki način pospešio razvoj kontrakulture 1960-ih.

Nakon početnih eksperimenata sa LSD-om u kojima su učestvovali dobrovoljci, Gotlib je širio ispitivanja na zatvorenike.

Prema rečima jednog od zatvorenika koji je učestvovao u eksperimentu, mnogi učesnici su bili izloženi psihološkom mučenju u rasponu od elektrošoka do visokih doza LSD-a. Primera radi, u jednom projektu deca starosti od šest do 11 godina kojima je dijagnostifikovana šizofrenija dobijala su LSD svaki dan tokom šest nedelja, a CIA je uvela nadzor i nad brojnim bordelima koji su bili ozvučeni da bi se proučavalo kako kombinacija seksa i droga utiče na spremnost muškaraca da odaju tajne.

Kinzer navodi da je Gotlib želeo da otkrije na koji način može da se preuzme kontrola nad ljudskim umom i shvatio da je to proces iz dva dela.

"Prvo, morali ste ''razbiti'' postojeći um. Drugo, morali ste pronaći način da u tu novonastalu prazninu ubacite novi um. Ne znamo koliko je ljudi umrlo, ali mnogi su životi trajno uništeni. Na kraju je Gotlib zaključio da kontrola uma nije moguća", rekao je Kinzer.

Projekat MK-ULTRA ugasio se 1973. godine kad je tadašnji američki predsednik Ričard Nikson smenio Ričarda Helmsa, direktora CIA i Gotlibovog zaštitnika, međutim, pre nego što će krenuti suđenje odnosno istraga Kongresa, Helms je naredio da se svi dokumenti koji govore o monstruoznom projektu MK-ULTRA unište.

Ipak, deo dokumenata je sačuvan, a istraga koju je pokrenuo američki Kongres zasnivala se i na iskazima brojnih svedoka.

Nakon gašenja projekta, Gotlib je nastavio da vodi program CIA koji je stvarao otrove i visokotehnološke uređaje za špijune, a između 1975. i 1977. godine nekoliko puta je dao iskaz pred članovima dva odbora američkog Kongresa.

Njegov advokat nazivao ga je "Dr Smrt", a sam Gotlib je tokom svedočenja u Kongresu tvrdio da se ne seća ogromnih delova svog vremena u CIA, ali mnogi su ljudi spoznali da su bili žrtve njegovih eksperimenata.

Sledile su godine parnica i na kraju se nazirala mogućnost da Gotlib bude osuđen, ali do toga nije došlo.

Gotlib je preminuo u svojoj kući u Virdžiniji 1999. godine u 81. godini.

(Telegraf.rs)