I Srbija ima svoja "čuda": Ove građevine nose titulu najlepših, a imaju veliki istorijski značaj

A. N.
Vreme čitanja: oko 4 min.
Foto: Andrej Nihil

Svi znamo za sedam svetskih čuda, a da li znate koje građevine važe za sedam srpskih čuda?

Nevena Kovačević, master istoričarka na svojoj Instagram stranici Putevima srpske istorije svakodnevno objavljuje zanimljive činjenice vezane za srpsku istoriju, tako se na “putu” srpske istorije našla i ova tema.

Naime, ona je prezentovala svojim pratiocima građevine koje se smatraju za srpska čuda.

Pogledajte o kojih sedam građevina je reč.

Visoki Dečani

Manastir Visoki Dečani zadužbina srpskog kralja Stefana Dečanskog iz 1335. godine nalazi se listi svetske baštine UNESCO. Predstavlja spomenik kulture sa jedinstvenom crkvom sagrađenom u romaničkom stilu sa elementima gotike, ukrašenom sa više od 1000 srpsko-vizantijskih fresaka. Inicijativa same gradnje manastira pripada Svetom Savi. Manastir pripada Eparhiji raško-prizrenskoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.

Foto: Tanjug/Anđelko Utješanović

Golubačka tvrđava

Golubački grad ili tvrđava Golubac je srednjovekovna tvrđava, spomenik kulture od izuzetnog značaja. Nalazi se u Nacionalnom parku Đerdap. Tvrđava je građena lepezasto i sastoji se od tri dela: prednjeg, zadnjeg i gornjeg grada (sa citadelom). Čini ga ukupno 10 kula i dve velike kolske kapije. Ispred tvrđave je bilo civilno naselje, o čemu danas svedoče samo neki delimično istraženi objekti. Golubac je imao burnu istoriju. Tokom srednjeg veka, vodile su se mnoge bitke oko njega, naročito između Osmanskog carstva i kraljevine Ugarske. 1867. godine, turska posada je napustila Golubački grad, koji je predat srpskom knezu Mihailu Obrenoviću. U savremeno doba Golubac je popularna turistička atrakcija na Dunavu.

Manastir Manasija

Manastir Manasija ili Resava je jedan od najznačajnijih spomenika srpske srednjovekovne kulture i najznačajnija građevina koja pripada takozvanoj “Moravskoj školi”. Manastir je podigao despot Stefan Lazarević, a sama gradnja trajala je u periodu od 1401. do 1418. godine. Manasija je postala kulturni centar despotovine. Njena “Resavska škola” bila je prepisivačka radionica i izvor pisanih dela i prevoda i posle pada despotovine kroz ceo 15 i 16 vek. Živopis Manasije spada u red najvećih dometa srednjovekovnog slikarstva. Od očuvanih fresaka najzanimljivija je kritorska kompozicija na zapadnom zidu glavnog dela crkve na kojoj despot Stefan drži u jednoj ruci povelju a u drugoj model manastira.

Foto: Tanjug/MKI/Dario Konstantinović

Tvrđava Maglič

Maglič je srednjovekovni zamak u ibarskoj klisuri, smešten na vrhu brda. Maglič čini 8 kula povezanih bedemima, a u njegovu unutrašnjost, koja obuhvata 2.190 m2, ulazi se kroz dve kapije. On ima izduženu osnovu i prostire se pravcem jugozapad-severoistok. Sa tri strane brdo na kome se utvrđenje nalazi okružuje Ibar, dok se na četvrtoj strani tj. krajnjem severoistočnom kraju nalazi šanac usečen u stenu. Ne zna se kada je Maglič podignut, ali se smatra da ga je najverovatnije podigao Uroš I posle mongolskih prodora, da bi sprečio prodor novih najezdi kroz Ibarsku klisuru, odnosno da bi zaštitio prilaz svojoj zadužbini Sopoćanima i Nemanjinoj Studenici sa te strane. Druga pretpostavka je da ga je početkom XIII veka podigao Urošev otac Stefan Prvovenčani da bi zaštitio svoju zadužbinu Žiču i Studenicu.

Foto: RINA

Manastir Studenica

Manastir Studenica je muški manastir srpske pravoslavne crkve. Osnovao ga je 1186. godine srpski župan Stefan Nemanja. Godine 1206. na mesto igumana dolazi princ Rastko, u monaštvu prvi arhiepiskop srpski, Sveti Sava, i pod njegovim starateljstvom Studenica postaje kulturno, umetničko, bolničko i duhovno središte srpske države. Manastirski kompleks sastoji se od konaka i četiri crkve — Bogorodične, Kraljeve (crkve Svetih Joakima i Ane), crkve Svetog Nikole, i još jedne, očuvane u temeljima. Zamišljena kao svojevrsni mauzolej rodonačelnika vladarske loze Nemanjića, Bogorodičina crkva danas čuva mošti velikog župana Stefana Nemanje, velike županice Ane (Anastasije) Nemanjić, prvog srpskog kralja, Stefana Prvovenčanog i kralja Stefana Radoslava. Kao jedan od najstarijih i najvećih srpskih srednjovekovnih manastira, Studenica predstavlja nepokretno kulturno dobro Republike Srbije i spomenik kulture od izuzetnog značaja. UNESCO je 1986. godine uvrstio Studenicu u listu Svetske baštine čovečanstva. Često se navodi kao prvi po dostojanstvu, najugledniji srpski manastir.

Foto: Shutterstock

Hram Svetog Save

Hram Svetog Save u Beogradu najveći je srpski pravoslavni hram i predstavlja drugu najveću pravoslavnu crkvu na Balkanu, posle Hrama spasa naroda u Bukureštu, a treća je po veličini na svijetu, takođe posle Hrama Hrista Spasitelja u Moskvi na drugom mjestu. Posvećen je Svetom Savi, osnivaču Srpske pravoslavne crkve i jednoj od najznačajnijih ličnosti u srpskoj istoriji. Najveće postignuće je bilo podizanje centralne kupole teške 4.000 tona. Ona je bila napravljena na zemlji, a zatim je, zajedno sa pokrivačem od bakarnog lima i velikim pozlaćenim krstom visokim 12 metara i teškim 4 tone, podignuta i postavljena na zidove. Podizanje, koje je trajalo 40 dana, završeno je 26. juna 1989. godine. Gradnja eksterijera je završena 2004. godine. Postavljena su zvona i prozora, a fasada je takođe završena. Radovi na unutrašnjoj dekoraciji tek su počeli.

Rajhl palata

Palata Rajhl u Subotici podignuta 1904. godine kao porodična palata arhitekte Ferenca Rajhla, za stanovanje i projektni biro. Građevina predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja. Palata kao jedno od najmarkantnijih ostvarenja mađarske secesije predstavlja životno remek delo arhitekte Rajhla. Raznovrsnost i bogatstvo materijala koji su se koristili na fasadama preneli su se i na enterijer. Za svaku prostoriju posebno su projektovani plafonski gipsani ba-reljefi i reljefni frizovi u gornjoj partiji zidova.

(Telegraf.rs/NS uživo)