Crkva Uspenja presvete Bogorodice jedino okupljalište Srba u Novom Brdu: Napaja dušu i hrani srce

Predanje kaže da je crkva za tri dana s ruke na ruku, oko 1908. godine preneta iz Gornjeg grada iz sela Izvor u Bostane

Crkva posvećena Uspenju presvete Bogorodice, jednobrodna bazilika sa izobličenim polukružnim oltarom, onako kako su crkve pravljene u prvim vekovima hrišćanstva, jedna je od najznačajnijih srpskih svetinja na Kosovu i Metohiji.

Njenu obnovu sredinom prošlog veka pokrenuo je i blagoslovio počivši patrijarh Pavle što joj kod preostalih Srba daje poseban značaj.

Preporučujemo

U crkvi, jedinom okupljalištu Srba u brdskom delu opštine Novo Brdo na veliki crkveni praznik Blagovesti okupilo se desetak vernika kako bi, kako reče paroh Stevo Mitrić, napojili dušu i nahranili srce blagodatima presvete Majke Božje.

Sam grad Novo Brdo je bio Bogorodičin grad, a crkva posvećena majci Božjoj jedina svetinja koja je preživela u novobrdskoj opštini.

"Predanje kaže da je crkva za tri dana s ruke na ruku, oko 1908. godine preneta iz Gornjeg grada iz sela Izvor u Bostane. U toj svetoj misiji učestvovalo je oko 10.000 meštana, a stoji takođe predanje da je bostanska crkva, u kojoj je bilo sedište prve crkvene opštine na Kosovu i Metohiji, jedna od tri crkve koje su preletele“, priča paroh bostanski i novobrdski Stevo Mitrić.

U Novom Brdu je, kako stoji zapisano, mitropilit novobrdski Dimitrije formirao štampariju što govori da je Novo Brdo bilo ne samo centar rudara i zlatara već i duhovnog života da bi danas samo Crkva Uspenja presvete Bogorodice i Crkva Svetog Nikole u samom Gornjem gradu, koju svojataju katolici, svedočila o pravoslavlju, „uticaju i životu Srpske pravoslavne crkve“.

"Obnovu Crkve Uspenja presvete Bogorodice pokrenuo je po dolasku na mesto episkopa raško –prizrenskog 1957. godine počivši patrijarh Pavle. Bile su zbog njenog „preletanja“ uništene freske i ikone“, podseća otac Stevo, rođen u Sokocu u Republici Srpskoj.

Moć svetinje

Crkva je "stegnuta“ i armaturom ojačan samo jedan stub što je čini specifičnom i jedinom crkvom te vrste gradnje u novobrdskom i moravskom „polju“ .

"Život u crkvi je "kidan“, a najduže je, u periodu od početka sedamdesetih do isteka osamdesetih godina prošlog veka u njoj služio otac Dragoljub Stefanović i za taj period postoji niz svedočenja ljudi koji su i danas živi, o moćima naše svetinje“, zbori otac Steva.

Prenosi verovanje koje se vezuje za njegovog prethodnika koga su od milošte zvali paroh Dragi.

"Osveštavajući vodicu, zbog siromaštva parohijana, dobijao je jaja na poklon. Skupilo se stotinak u korpi, a on mora da obiđe još pedesetak domova. Ostavi korpu i zaboravi je. Domaćica, šta drugo da radi, nego posle tri dana naleže pet kokošaka. Prošlo izvesno vreme i otac Dragi bane na vrata tog doma i domaćici kaže "imate jata pilića, a domaćica će, ne to su pilići tvoji“. Otac Drago uzme kokošku i deset jaja i od tada kako tvrde i starije i mlađe dmaćice ni jedno jaje u leglu nije mućak“, prepričava otac Stevo.

Oživljavanje duhovnog života u Crkvi Uspenja presvete Bogorodice u novije vreme započelo je po Stevinom dolasku 2015. godine u Bostane.

"Od tada do danas Srbi su nestali iz dva zaseoka u selima Paralovo i Makreš, ali u ostalim planinskim selima iz godine u godinu broj dece raste i tvrdim da se srpska zajednica u celoj parohiji stabilizuje“, ističe on navodeći da imanja prodaju oni koji su otišli pre 1999. godine te da oni bez osećaja odgovornosti prodajom najviše nanose problema preostalim Novobrđanima.

U cilju jačanja vere kao stuba srpstva otac Stevo je zajedno sa crkvenim savetom pre četiri godine pokrenuo akciju prikupljanja sredstava za nastavak obnove crkve.

"Od države Srbije odmah smo dobili 16.000 evra, ali je narod koliko istog dana dao oko 6.000 evra. Nije bilo odraslog Srbina, ma u kakvoj situaciji živeo koji nije dao svoj prilog“, ponosan na verni narod zbori otac Steva.

Naglašava da on u ime crkve i naroda duguje veliku zahvalnost porodici Katarine i Dejana Pavića iz Osečine koji su Crkvu Uspenja presvete Bogorodice ukrasili Ikonostasom urađenim od trešnjinog drveta.

"Ukrasili smo oltar freskama, među kojima je freska Majke Božje urađena od 24-karatnog zlata i posebno što želim da, s Božijim blagoslovom, kažem da je tu i freska našeg počivšeg patrijarha Pavla“, navodi otac Steva.

Ikonopisac Ružica Todorović iz Vršca treću zimu zaredom stvara ikone i freske.

"Uradila sam oltarski i peniški deo, polovinu dela naosa i planiram da za dve godine ili tokom naredne dve zime završim kompletan ikonostas u ovoj svetinji“, kazala je ona.

Radovi na izgradnji konaka

Uz izradu ikonopisa u toku su radovi na izgradnji konaka u kome će moći da prespava i bude prihvaćeno po tridesetak vernika - hodočasnika.

"Cilj nam je da oslonjeni na manastir Draganac ojačamo bostansku parohiju i da hodočasnicima omogućimo da boraveći kod nas obiđu Novobrdsku tvrđavu, Prilepac, rodno mesto svetog cara Lazara i niz drugih lokaliteta po kojima je Novo Brdo prepoznatljivo i kod vernika i kod turista“, reče on.

Oživljavanjem duhovnog života, uveren je on, ali donekle razočaran sve manjim prisustvom vernika na svetim liturgijama, da će biti ponovo udareni temelji, poput vremena iz postturske vladavine, povratka Novobrđana koji nikada u istoriji nisu ostavili Prilepac, Draganac i bostansku svetinju da samuju.

Da domaćinstva postanu dobrostojeća

Razlog više leži u činjenici da oko 200 porodica iz planinskog dela Novog Brda prima pomoć u hrani iz narodne kuhinje, a isto toliko, ako ne i više, dobilo je pomoć u vidu novosagrađenih kuća, građevinskog materijala, poljoprivrednih mašina, plastenika, a skoro da ne postoji domaćinstvo koje nije dobilo kravu, dve i po desetak ovaca ili koza.

"Činimo sve da uz pomoć države i crkve u rejonu Novog Brda stvorimo uslove u kojima će socijalno ugrožena domaćinstva prerasti u dobrostojeća jer je to jedini način da Srbi opstanu i ostanu pored Crkve Uspenja presvete Bogorodice čija će zvona nadglasavati dok je sveta i veka zvona sa crkve Svetog Nikole u Gornjem gradu koju su novokomponovane prištinske vlasti proglasile zaostavštinom hrišćana katoličke veroispovesti“, poručuje otac Stevo Mitrić.

(Telegraf.rs / N. Zejak)