Najlepše reči o ovoj varoši napisao je Milan Rakić: Tu je sniman "Bolji život", a spominje se još od Turaka

Vreme čitanja: oko 3 min.

Pamtimo ih kao svojevremeno pobednike "Turnira duhovitosti" u organizaciji nekadašnjeg dnevnog lista "Ekspres politika"

Foto: Tomislav Stevanović

Naseobina varoši na obalama reke Vlasine prvi put se u pisanim izvorima spominje u starom turskom popisu iz 1516. godine. Turci ga tada nazivaju "Vlašo-tinac" i upisuju ga u satav tzv. Sofijskog sandžaka. U 16. veku ono ima 600 stanovnika u oko 70 kuća.

Mnogo godina kasnije 1878. godine proglašeno je za sedište sreza i varošicu, a tada je Vlasotince imalo 519 kuća sa 2.626 stanovnika.

O izuzetno lepoj maloj varoši na obalama planinske reke Vlasine pisali su mnogi putopisci, a najlepše beleške ostavio je za sobom pesnik Milan Rakić.

Danas je Vlasotince moderno opštinsko središte. Vlasotinčani ili Rosuljci, kako ih popularno nazivaju u "Leskovačkoj kotlini", vrlo su gostoljubivi i duhoviti. Pamtimo ih kao svojevremeno pobednike "Turnira duhovitosti" u organizaciji nekadašnjeg dnevnog lista "Ekspres politika" iz 1975. godine.

Milan Rakić / Foto: Wikipedia

U tursko doba, Turci su ih se puno plašili, posebno njihovih tojagaša pred početak Balkanskih ratova 1912. godine. Bežeći od njih sakrili su se u obližnji grad Leskovac, dvadesetak kilometara udaljenog od ove varoši.

Danas je Vlasotince moderno opštinsko sedište sa 29.893 stanovnika po poslednjem popisu iz 2022. godine, i 48 naseljenih mesta, sa oko 4.900 domaćinstva, smešteno na obe obale planinske reke Vlasine, a na području njenog donjeg i srednjeg sliva.

Pogodile ga poplave 1988. godine

Nakon velikih poplava iz 1988. godine opština Vlasotince se naglo razvija u moderno privredno i poljoprivredno središte.

Među poljoprivrednim proizvođačima posebno se izdvajaju vinari i vinogradari ovoga kraja. Vinopije se sa setom sećaju vinca iz Vlasotinca: "Plemenka", "Ružica" , "Grom" i "Biserka"... Još davne 1923. vinari i vinogradari ovoga kraja podno planinskog masiva Čemernika udružuju se u zadrugu vinara "Vinarska" iz Vlasotinca. Mnogo godina kasnije udruženi vinari pokreću jedinstvenu turističko-privrednu manifestaciju "Vinski bal". Zadruga je zbog loše privatizacije otišla u zaborav, a Vinski Bal je ove 2023. godine imao 37. izvođenje, doduše u skraćenoj varijanti zbog nedostatka novca...

Početkom septembra je ranijih godina u ovdašnjim hotelima "Grozd" i "Novi Zemun" teško bilo doći do slobodnog mesta. Tada se u okviru "Vinskog bala" birali najbolji vinari i vinoigradari tokom godine, birala se mis vina, kao i "knez kneževine vlasotinačke".

Međutim ove 2023. godine birale se samo "Vinogradarske vile", takozvane "pudarke", čuvarke zrelog grožđa.

Ovde u ovom mestu poznati srpski humorista Siniša Pavić snimio je više zanimljivih scena iz serija "Vruć vetar", "Srećni ljudi" i više puta reprizirani "Bolji život", i danas turisti obilaze čuveni "Gavrin mlin", danas gradsku kafanu, ili obližnji trgovački- zanatski kvart u kojima je TV junak Borivoje Šurdilović, navodno započinjao svoje berberske dane.

Printskrin: RTS

Vlasotince ima uređenio kupalište kod brane na reci Vlasini u cetru grada. Tu se se ranije, po trđenju ljubaznih domaćina, sa zadovoljstvom svakog leta dok su bili deca kupala i dva bivša srpska ministra i mnoge poznate srpske ličnosti. Danas se tu u poslednnjih nekoliko

godina pliva za Časni Bogojavljenski krst i za Zlatno vinogradarsko burence na "Vinskom balu".

Reka Vlasina u gornjem toku obiluje ribom, pa je pastrmka vrlo često na meniju ovdašnjih restorana. U samom gradu u brojnim kafićima i restoranima preovladavaju domaća vlasotinačka vina i rakije, kao i leskovački specijaliteti sa roštilja.

Pecaroši i ljubitelji vina

Dvadesetak kilometara iznad, odličnim asfaltnim putem duž živopisnog kanjona reke Vlasine stiže se na Vlasina Ridu u okeanu zelenila uz prelepo Vlasinsko jezero, biser srpskog turizma.

Foto: Tomislav Stevanović

Turisti namerniku pruža se mogućnost da usput svrati do par hotela, ili da tu na živopisnoj obali jezera kampuje u sosptvenoj režiji uz iznajmljeni šator, čamac i pribor za pecanje. Stariji deo vlasotinačke varoši obiluje kućama "Moravskog stila" sa verandama.

U novijoj gradnji Vlasotinca dominira moderna arhiktetura sa lepo uređenim fasadama, a sobe se tamo u privatnoj režiji mogu iznajmiti po bagatelnoj ceni.

Ljubiteljima starine na raspolaganju je matični muzej i gradska biblioteka, sa bogato obnovljenm knjižnim lagerom zavičajnih izdanja.

Varoš Vlasotince je odlično povezana novoizgrađenom saobraćajnicom sa auto-putem Koridora 10, svega 5 kilometara, kao i dodatnih 15 kilometara sa gradom Leskovcem u njegovom susedstvu.

(Telegraf.rs / Toma Stevanović)