Vek od ujedinjenja srpske crkve u Sremskim Karlovcima: Ko je prvi seo na obnovljeni tron

Pre sto godina ujedinjene su pokrajinske crkve

Sremski Karlovci značajni su i za Srpsku pravoslavnu crkvu, jer je ovde, pre tačno stotinu godina, obnovljena srpska patrijaršija, odnosno ujedinjene su pokrajinske u današnju Srpsku pravoslavnu crkvu. Baš u ovom dvoru je uz Beograd i Pećku patrijaršiju, ustoličen i patrijarh novoobnovljene SPC.

Na istom mestu, kao i pre 100 godina, obnovljen je tron na kome je sedeo prvi patrijarh ujedinjene crkve, arhiepiskop beogradski i mitropolit Srbije, Dimitrije. Pre toga, 154 godine ranije, srpski narod je bez jedinstvene crkve i njenog poglavara. Nakon što su Turci 1766. godine ukinuli Pećku patrijaršiju nastaju pokrajinske crkve, a pravoslavni Srbi rasejani su u šest crkvenih oblasti, piše RTS.

- I one su se same po sebi rukovodile. Nije bilo zajedničarenja, nisu imali poglavara crkve. Tamo gde je poglavar crkve, tamo je jedinstvo - kaže vladika Vasilije, episkop sremski.

Stvaranjem Kraljevine SHS, stekli su se uslovi i za ujedinjenje crkve. Episkopi svih crkvenih oblasti okupljaju se na četiri konferencije, a baš u Sremskim Karlovcima, na Dan Sabora Srba svetitelja, u nedelju 12. septembra 1920, proglašavaju ujedinjenje SPC i njeno uzdizanje u stepen patrijaršije.

Karlovačka mitropolija izabrana je za ovaj događaj jer je jedan od najjačih stubova razjedinjene crkve, sa posebnim stepenom autonomije i svojim patrijarsima.

Patriharh je ustoličen i u Beogradu, a zatim i 1924. godine u Pećkoj patrijaršiji, uz prisustvo Aleksandra Karađorđevića, jednog od inicijatora ujedinjenja. Pre ovog čina i njemu, ali i obnovljenoj SPC, bilo je potrebno priznanje i drugih crkva.

- Kao prva u tom procesu je svakako bila Carigradska patrijaršija, onda je ona odgovarajućim dokumentom koji se zove Tomos prihvatila tu odgovarajuću stvarnosti - kaže Jovan Milanović, rektor Bogoslovije u Sremskim Karlovcima.

Tomos je stigao 1922. godine i zato ove SPC obeležava dva značajna datuma, proglašenje patrijarha i dobijanje Tomosa.

(Telegraf.rs)