9 godina opada broj stanovnika u Srbiji, prošle i u Beogradu: Kovid skratio trajanje života za 3 godine

Smanjen broj žena koje mogu da rađaju * Stariji smo za 3 godine jer je prosečna starost stanovništva porasla

Foto-ilustracija: Telegraf, clipartkid.com

U toku prošle 2021. godine u Srbiji preminulo je i više nego duplo osoba u odnosu na broj rođenih. Kako pokazuju podaci koje je objavio Republički zavod za statistiku (RZS), o vitalnim događajima za 2021. godinu, prošle godine je rođeno 62.180 dece, dok su preminule 136.622 osobe. Za 9 godina broj stanovnika u Srbiji je smanjen za skoro pola miliona. Prošle godine porastao je i broj preminulih lica nasilnom smrću, ali je smanjen broj samoubistava. Od kovida je prošle godine preminulo 27.742 osoba.

- Prirodni priraštaj iznosi 74.442 stanovnika. Broj stanovnika u Republici Srbiji u 2021. godini je procenjen na 6.834.326. Navedene vrednosti su rezultat kumuliranih negativnih demografskih efekata tokom dužeg perioda. Od 2012. do 2021. godine, broj stanovnika u Republici Srbiji je, samo na osnovu prirodnog priraštaja smanjen za 421.963 - navodi se u izveštaju Zavoda za statistiku.

Prošle godine je u Srbiji preminulo 69.908 muškaraca i 66.714 žena. Prosečna starost umrlog lica je 75,2 godine.

- Najveći broj umrlih je u starosnom intervalu od 75 do 84 godine - navodi RZS.

Vodeći uzrok smrti kod oba pola su bolesti sistema krvotoka.

- Od ovog uzroka smrti, umrlo je 56.610 osoba (41,4 odsto) i to 26.306 muškaraca i 30.304 žene. Na drugom mestu su bolesti koje mogu da se dovedu u vezu sa kovidom 19 od kojih su umrle 27.742 osobe (20,3 odsto od ukupnog broja umrlih), odnosno 15.218 muškaraca i 12.524 žene, dok su na trećem mestu tumori, od kojih je u 2021. godini umrlo 20.609 osoba a to je 15,1 odsto od ukupnog broja umrlih, odnosno 11.313 muškarca i 9. 296 žena - navodi se u izveštaju Zavoda za statistiku.

U blagom je porastu bio i broj umrlih nasilnom smrću u odnosu na prethodnu, 2020. godinu. Tada je na ovaj način preminulo 2.660 osoba a u 2021. godini 2.743.

- Broj samoubistava u 2021. godini iznosi 883 što je za 12 slučajeva manje nego u 2020. godini.

Stopa prirodnog priraštaja u Srbiji iznosi -10,9 odsto. U Beogradskom regionu je, kao i u 2020. godini, zabeležena najniža negativna vrednost stope prirodnog priraštaja (-7,2 odsto), dok je najviša negativna vrednost stope prirodnog priraštaja zabeležena u  južnoj i istočnoj Srbiji -14,4 odsto.

Najviše su rađale žene od 30 do 34 godine, njih 18.825.

- Prosečna starost žena pri rođenju deteta je 30,1 godina, dok je prosečna starost žena pri rođenju prvog deteta 28,7 godina. U gradskim naseljima, prosečna starost žena pri rođenju deteta je 30,9 godina, dok je u ostalim naseljima 28,6 godina. Stopa ukupnog fertiliteta, odnosno broj živorođene dece po jednoj ženi, iznosi 1,5 - navodi RZS.

Procenjen broj stanovnika u Srbiji u 2021. godini je 6.834.326, i to 3.507.325 žena a 3.327.001 muškaraca. Više imamo starih od 65 godina nego, mlađih od 15 godina.

- Nastavljen je trend depopulacije, što znači da je i stopa rasta stanovništva, u odnosu na prethodnu godinu, negativna i iznosi -9,4 odsto. Istovremeno,  proces demografskog starenja stanovništva manifestuje se niskim učešćem mladih i visokim i kontinuirano rastućim udelom starih u ukupnom stanovništvu. U 2021. godini udeo lica starih 65 i više godina iznosi 21,3 odsto a mlađih od 15 godina - 14,3 odsto. 

U zaječarskoj oblasti zabeležen je najveći udeo starih 65 i više godina i istovremeno najmanji udeo stanovništva mlađeg od 15 godina. S druge strane, najmanji udeo starih 65 i više godina je u Pčinjskoj oblasti, a najveći udeo mlađih od 15 godina najpre u Raškoj oblasti (17,6%), a potom u Južnobačkoj (15,6%) i Beogradskoj oblasti (15,4%).

- U periodu 2002-2021, broj stanovnika Srbije kontinuirano opada. Jedino Beogradski region beležio rast broja stanovnika sve do 2020. godine, da bi se u 2021. taj trend promenio, pa je broj stanovnika opao za 3,4 odsto u odnosu na 2020. godinu. U ostalim regionima u čitavom posmatranom periodu 2002–2021. prisutan je trend depopulacije, a najizraženiji pad je u južnoj i istočnoj Srbiji  - navodi se u izveštaju.

Kovid 19 nam skratio trajanje života 

Osim promene u ukupnom broju stanovnika, evidentna je i promena u starosno-polnoj strukturi stanovništva, koja se najbolje uočava na starosnoj piramidi. U 2002, kod oba pola, najzastupljenija je bila populacija starosne dobi od 45 do 49 godina, dok je u 2021., u ukupnoj populaciji, najveći udeo muškaraca starih od 40 do 44  a žena starih od 65 do 69 godina.

- U periodu od 2002. do 2021, udeo lica mlađih od 15 godina je smanjen sa 16,1 na 14,3 odsto, dok je istovremeno udeo starih (65 i više godina) povećan sa 16,6 odsto na 21,3 procenta. Učešće ženskog fertilnog stanovništva (15-49 godina) u ukupnom stanovništvu u istom periodu je smanjeno za 2,4 odsto. Ovakvi trendovi utiču i na smanjenje učešća stanovništva radnog uzrasta od 15 do 64 u ukupnoj populaciji, sa 67,3 odsto u 2002. godini na 64,4 odsto u 2021. U istom vremenskom intervalu, prosečna starost stanovništva je porasla sa 40,2 na 43,5 godina. Očekivano trajanje života je u periodu 2002–2019. prosečno raslo za oko 0,2 godine, ali je, zbog povećanog nivoa smrtnosti usled pandemije kovid 19, ukupno očekivano trajanje života sa vrednosti 75,7 godina u 2019. godini opalo na 74,2 u 2020. odnosno na 72,7 godina u 2021. godini.

(Telegraf.rs)