KADA JE SRBIJA KLICALA KRALJU: 113 godina od krunisanja Petra I Karađorđevića, omiljenog srpskog vladara (VIDEO)

Krunisanje je obavljeno 21. septembra 1904. godine. Ovaj događaj,  paradu na Banjici i scene iz drugih mesta, kao što su manastiri Žiča i Studenica, gradovi Kraljevo, Novi Pazar, Cetinje, Andrijevica, Šibenik i Zadar, posetili su i zabeležili britanski snimatelj Frenk Storm Moterš i organizator snimanja Arnold Mjur Vilson

Na današnji dan navršava se 113 godina od kada je 21. septembra 1904 godine u Sabornoj crkvi u Beogradu krunisan Kralj Petar I Karađorđević zvani " Oslobodilac" jedan od najpopularnijih srpskih vladara pod kojim je Srbija doživela značajni ekonomski, ali i politički napredak.

Beograd grmi, more ljudi na ulicama: Krunisanje kralja Petra I Karađorđevića video je ceo svet (VIDEO)

Preporučujemo

MISTERIJA KRUNE: Kralj Petar ju je nosio samo jednom

Posle " Majskog prevrata" u kome su u zaveri srpskih oficira ubijeni poslednji Obrenovići kralj Aleksandar i kraljica Draga odlukom zaverenika na presto je dovedena dinastija Karađorđević, odnosno Kralj Petar Prvi.

On se iz Ženeve vratio u Beograd juna iste godine, posle čega je položio zakletvu na prepravljeni Ustav Srbije iz 1888. godine. Krunisanje je planirano za narednu 1904. godinu, tako da je bilo dovoljno vremena da se pripremi prikladan program svečanosti.

Predviđena je bila i izrada kraljevske insignije, koje Srbija u tom trenutku nije imala. Za izbor insignija osnovan je Glavni odbor, na čelu sa arhitektom, Mihailom Valtrovićem, direktorom Narodnog muzeja, profesorom Velike škole i jednim od najpoznatijih domaćih umetnika, koji se od 1871. do 1884. godine bavio istraživanjem srpske srednjovekovne umetnosti.

Valtrović je za krunu predložio pet nacrta, a Petar je odabrao motiv dvoglavih orlova. Kruna Kralja Petra I Karađorđevića izlivena je od bronze sa ručke Karađorđevog topa, zaplenjenog od Turaka u Prvom srpskom ustanku. Osim bronze, kruna ima pozlatu, emajl i sintetičko drago kamenje.

Ovakav vid izrade najvažnijeg simbola kraljevske vlasti, jedinstven u svetu, izvršen je po izričitom zahtevu Njegovog Veličanstva, koji je bio poznat kao veoma skroman čovek koji nije želeo da se na njegovo krunisanje troše basnoslovne svote novca, a i zbog simbolike koju u sebi nosi top kojim je deda Kralja Petra Prvog, Vrhovni Vožd Karađorđe, izvojevao slobodu srpskog naroda i udario temelje moderne srpske države.

Za sekretara Glavnog odbora izabran je general Sava Grujić, tadašnji predsednik Ministarskog saveta, koji je bio odličan poznavalac istorije srpske artiljerije. On je od eksponata za budući Vojni muzej, odabrao petofuntovni "abuz", na kome stajao natpis na srpskom koji svedoči da je izliven, odnosno prepravljen 1812. godine u Beogradu, za vreme vlade Karađorđa.

Na istom topu stoji i natpis na arapskom, koji svedoči o njegovom turskom poreklu. S cevi je odsečena desna ručica koja je imala oblik "delfina". Kruna je izrađena u radionici braće Andrea i Žaka Faliza iz Pariza, po nacrtu Mihaila Valtrovića, završena je 29. avgusta 1904. godina, a zatim je poslata "Orijent ekspresom".

Osveštana je dan pre krunisanja u Sabornoj crkvi u Beogradu.

Krunisanje je obavljeno 21. septembra 1904. godine. Ovaj događaj,  paradu na Banjici i scene iz drugih mesta, kao što su manastiri Žiča i Studenica, gradovi Kraljevo, Novi Pazar, Cetinje, Andrijevica, Šibenik i Zadar, posetili su i zabeležili britanski snimatelj Frenk Storm Moterš i organizator snimanja Arnold Mjur Vilson.

Krunisanje kralja Petra I Karađorđevića je najstariji sačuvan filmski dokument o srpskom narodu, kao i drugih susednih naroda, film se vodi na listi filmske građe koju je ustanovljena na osnovu odluke Vlada Srbije od izuzetnog značaja pod rednim brojem jedan. Film je ušao u istoriju svetske kinematografije, jer je u njemu među prvima primenjena klasična demonstracija tehnika saopštavanja neke vesti u filmu.

Miropomazanje NJ.V. Kralja Petra I obavljeno je 9. oktobra 1904 u Žiči.

(Telegraf.rs/Kraljevina Srbija.rs)