Prava riznica u blizini Kikinde: Tek 10 milenijuma kasnije otkrivena nova strana drevne istorije ovih prostora (FOTO)
Ovo je četvrta godina za redom kako se obavljaju stručna arheološka istraživanja
Arheološka istraživanja na lokalitetu Gradište kod Iđoša, u blizini Kikinde, dalo je nova i veoma značajna saznanja u oblasti arheologije.
Preporučujemo
Šarčević sa sindikatima o optuštanjima i otpremninama
Irac je smuvao zgodnu Srpkinju na Egzitu, a onda mu je stigla poruka od njenog dečka. On je mogao da uradi samo jedno! (FOTO)
Iscrpnim istraživanjem ustanovljeno je da najstarija naselja otkrivena na tlu današnjeg Gradišta, udaljenom sedam kilometara od Kikinde pripadaju rano-neolitskoj starčevačkoj (7. i 6. milenijum pne) i rano vinčanskoj kulturi. Sledeću fazu čine ostaci naselja sa materijalom kasnog neolita, tj. vinčanske i potiske kulture (5. milenijum pneI). Deo lokaliteta čini i utvrđeno naselje koje pripada kasnom bronzanom dobu.
U okviru projekta „Sistematskih arheoloških istraživanja“ koji je organizovao Narodni Muzej u Kikindi, u saradnji sa Međuopštinskim zavodom za zaštitu spomenika kulture Subotica i Balkanološkim institutom SANU, ovo je četvrta godina za redom kako se obavljaju stručna arheološka istraživanja:
- Geofizička snimanja urađene su pre četiri godine na površini od 18 hektara. Iskopavanja su nastavljena i tokom 2015. i 2016.godine. Pre dve godine iskopavana je izgorela kuća pravougane osnove, dimenzija 5x8 metara iz doba poznog neolita. U ovoj strukturi nije detektovana peć, a njen sadržaj su činile posude za skladištenje hrane i pića. Na bronzanodopskom delu lokaliteta prethodnih godina radilo se na istraživanju objekata u naselju i rovova oko njega -rekla je Neda Mirković Marić, arheolog i menadžer projekta.
Ove sezone istraživanje je bilo usmereno na potez koji razdvaja teloidno uzvišenje i ravno naselje oko njega, na neolitskom delu lokaliteta, da bi se potvrdili rezultati geomagnetnih snimanja izvedenih 2014. i 2015. godine i da bi se utvrdilo postojanje rova ili palisade u ovom delu kasnoneolitskog naselja.
Iskopavanje na bronzanodopskom delu lokalitetadalo je nove rezultateo načinu izgradnje rovova i bedema, odnosno odbrambenih sistema fortifikacije. Na ovom delu nalazišta, u rovu, pronađena je i jedna ljudska lobanja. Površinski materijal koji pripada bronzanom dobu nalažen je na širokom prostoru od 1.4 km² i u budućnosti će se raditi na detaljnijem ispitivanju ove oblasti da bi se utvrdila stvarna površina naselja.
Pored stručnjaka iz Srbije, na projektu je učestvovaoi dr Barry Molloy, istraživač saradnik Univerzitetskog koledža u Dablinu, Škole za arheologiju (University College Dublin, School of Archaeology), specijalista za arheologiju bronzanog doba Evrope.
Tokom ovogodišne kampanje odvijala se Međunarodna škole arheologije na kojoj su učestvovali studenti sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, ali i studenti Škole istorije, arheologije i religije Univerziteta u Kardifu (School of History, Archaeology and Religion, Cardiff University) Velika Britanija, kao i Univerzitetskog koledža u Dablinu, Irska (University College Dublin, School of Archaeology).
Sem terenskog rada, studenti su se upoznali sa radom u terenskoj laboratorijinakon iskopavanja, učestvovali su u pranju, trijaži, sortiranju, obradi i crtanju nalaza. Takođe su dobili vredno iskustvo od specijalista eksperata za obradu različitih vrsta nalaza (ostataka faune, okresanog kamena, keramike) i upoznali se sa neolitom i bronzanim dobom Banata i jugoistočne Evrope.
Da podsetimo, lokalitet Gradište nalazi se na obodu atara sela Iđoš, oko 7 km udaljen od Kikinde. Poznat je pod nekoliko imena, od kojih je jedno i Slovenski grad. Nastanjen je, sa prekidima, od perioda srednjeg neolita do srednjeg veka. Znatno veće je kasnije naselje sa ostacima zemljanog bedema prečika 250 m, koje se na osnovu nalaza može vezati u period poznog bronzanog doba i početka gvozdenog(kraj 2. milenijuma pre naše ere).
Lokalitet je proglašen za arheološko nalazište, kulturno dobro od velikog značaja i do sada je iskopavan u više navrata, 1913, 1947, 1948, kao i 1972. godine. Zbog tada nedovoljno razvijenih arheoloških metoda uočena je potreba ponovnog istraživanja ovog veoma značajnog nalazišta sada najnovijim tehnikama i analizama, pa je projekat sistematskih arheoloških istraživanja startovao u 2014. godini.
Cilj ovih arheoloških istraživanja jeste unapređenje saznanja o načinu života neolitskih i bronzanodobnih stanovnika današnjeg Iđoša i banatske ravnice.
(Dragana Ivanić)