Svi smo čuli za ZSO, a da li vam je poznato da postoji i ZVO i SSO?

Svi oni imaju zajednički cilj - da zaštite i očuvaju srpski narod

1946 dana je proteklo od kako su privremeni organi samouprave u Prištini preuzeli obavezu da formiraju Zajednicu srpskih opština na Kosovu i Metohiji, a nisu je ispunili. Formiranje ZSO je od esencijalne važnosti za opstanak srpskog življa u pokrajini. Međutim, ono što je manje poznato široj javnosti je da postoje još dve zajednice srpskih opština na prostoru bivše Jugoslavije - Zajedničko veće opština u Hrvatskoj i Savez srpskih opština u Federaciji BiH.

Zamrznuti konflikt, status kvo i užas bez kraja: Da li Srbiji treba društvo Nagorno-Karabaha, Južne Osetije i Abhazije?

Preporučujemo

Zajednica srpskih opština bila je predviđena Briselskim sporazumom potpisanim još 2013. godine. Prvih šest tačaka tog dokumenta, od ukupno 15, odnosi se na formiranje te zajednice.

Briselski sporazum predviđa i da se ona smatra uspostavljenom kada prištinske vlasti usvoje uredbu kojom se ta zajednica formira.

Planirano je da ovu zajednicu čine opštine Severna Kosovska Mitrovica, Zubin Potok, Leposavić, Zvečan, Štrpce, Klokot, Gračanica, Novo Brdo, Ranilug i Parteš. Takođe se razgovara i o uključenju Opštine Gora.

Krovna organizacija Srba s Kosova i Metohije, u skladu sa Briselskim sporazumom, trebalo bi da ima svog predsednika, savet, odbor i skupštinu.

Ono što je već propisano sporazumom iz 2015. jeste da su nadležnosti ove zajednice pre svega u oblasti zdravstva, prosvete, ekonomskog razvoja, urbanog i ruralnog planiranja, ali sa mogućnošću da Priština na Zajednicu srpskih opština prenese i neka druga ovlašćenja koja su od značaja za Srbe na Kosovu.

Pre 23 godine formiran je savez sličnog imena, sličnih funkcija, u sličnim uslovima - Zajedničko veće opština (ZVO), koje okuplja opštine gde žive Srbi na istoku Hrvatske.

Zajedničko veće opština je telo koje usklađuje interese srpske etničke zajednice u istočnoj Slavoniji, Baranji i zapadnom Sremu na području Osječko-baranjske i Vukovarsko-srijemske županije, koordiniše prava i daje inicijative i predloge prema institucijama vlasti Republike Hrvatske.

ZVO čini devet opština: Vukovar, Beli Manastir, Borovo, Erdut, Jagodnjak, Markušica, Negoslavci, Šodolovci, Trpinja.

Ova zajednica je je u formalno-pravnom smislu nastala kao udruženje sui generis na osnovu Erdutskog sporazuma potpisanog 12. novembra 1995. godine, kojim je završen rat u Hrvatskoj i započeo proces mirne reintegracije na prostoru istočne Slavonije, Baranje i zapadnog Srema i odluke Vlade Republike Hrvatske od 15. oktobra 1997. godine.

Osnovne nadležnosti ZVO su u sferi sprovođenja prosvetne i kulturne autonomije i štićenja prava srpske zajednice.

Još uvek je u povoju je Savez srpskih opština (SSO) iz Federacije Bosne i Hercegovine sa većinskim srpskim stanovništvom. Članice saveza su tri opštine iz Livanjskog kantona — Grahovo, Glamoč i Drvar, a trenutno se pregovara sa čelnicima opštine Petrovac iz Unsko-sanskog kantona, kako bi i ta opština postala članica saveza.

Međutim, za razliku od ZSO i ZVO, ovaj savez opština nema zvaničnu državnu potporu u Sarajevu, niti je predviđen zakonima.

Naime, inicijativu za njegovo osnivanje 2013. godine pokrenuli su funkcioneri Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) Milorada Dodika iz pomenutih opština, koji učestvuju u izvršnoj i zakonodavnoj vlasti u tim lokalnim samoupravama.

U ovim opštinama pre rata živelo je 44.000 Srba (popis iz 1991. godine), a svuda su bili u apsolutnoj većini: Glamoč 10.000 (79 odsto), Drvar 15.000 (97 odsto), Grahovo 8.000 (95 odsto) i Petrovac 11.000 (74 odsto).

Posle ratnih stradanja, Srbi i danas čine relativnu većinu u jednoj opštini, a apsolutnu u tri: Glamoč 2.000 (43 odsto), Drvar 6.000 (91 odsto), B. Grahovo 2.000 (83 odsto) i B. Petrovac 4.000 (54 odsto).

Srbi iz ove četiri opštine, formirali su ovaj Savez u želji da svoj položaj koliko toliko učvrste.

Njih je država Srbija, 2017. godine, pomogla, i to Drvar sa 350.000 evra, Grahovo i Glamoč sa po 200.000 evra, a  Petrovac sa 100.000 evra.

VIDEO: Život Srba na Kosovu - Albanci ih KAMENOVALI jer slave slavu

(Telegraf.rs)