NEMAČKA KAFANA: U ovoj kući je proglašeno ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca! (FOTO)
Krajem 19. veka, kad je sagrađena, kuća je važila za pravu palatu, tako da nije ni čudno što se u ovom zdanju odigralo proglašenje ujedinjenja i stvaranje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca
Kuća pod brojem 34 na Terazijama imala je zaista neobičnu sudbinu. Njena ulična fasada izgleda klasično, danas čak i ne toliko upadljivo, pa je teško povezati s polukružnim stepenicama i bogato dekorisanom dvorišnom fasadom koje se mogu videti iz prolaza koji povezije Terazije sa Balkanskom ulicom.
Zdanje na Terazijama, kasnije poznato pod nazivom Krsmanovićeva kuća, sagrađeno je 1885. godine prema projektu čuvenog arhitekte Jovana Ilkića za trgovca Marka O. Markovića. Ova kuća bila je jedan od prvih realizovanih projekata arhitekte koji će kasnije projektovati hotel "Moskvu".
MISTERIJA HOTELA MOSKVA: Ono što se nalazi ispod njega će vas šokirati! (FOTO)
Te 1898. godine kuću kupuju braća Krsmanović. Trgovac Aleksa Krsmanović je živeo u njoj sve do smrti 1914. i tad je ostavlja državi kao zadužbinu.
Od 1918. do 1922. zdanje dobija svog najpoznatijeg stanara - regenta Aleksandra I Karađorđevića, koji je tu boravio dok su se izvodili radovi na kraljevskom dvoru koji je bio oštećen u bombardovanju. Kako je regent u tom trenutku zamenjivao bolesnog Kralja Petra, kuća je postala zvanična kraljevska rezidencija u kojoj je 1. decembra 1918.proglašeno ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca.
DA LI JE OVO BIO POČETAK NAŠEG KRAJA? Evo kako su Srbi i srpski kralj stvorili JUGOSLAVIJU! (FOTO)
Nakon regentovog iseljenja, kuća je transformisana u restoran "Kleridž", a kako su vlasnici suteren i baštu izdavali u zakup, u maju 1930. u jednoj sali je otvoren bioskop "Adrija". Reklamiran kao "elitni prestonički bioskop", bioskop je otvoren premijerom filma "Kroz buru i oganj".
Ostvarenje o stradanju i junaštvu naroda u Prvom svetskom ratu prikazivano je neprekidno 33 dana u ovom bioskopu - bezmalo 200 projekcija, što je u ono vreme bio rekord i za strane filmove.
Nakon godinu dana ističe ugovor o zakupu i bioskop se seli iz velelepnog zdanja.
Godine 1935. predlagano je da se zgrada zaštiti kao značajan spomenik, a među ljudima mnogim javnim ličnostima koje su podržale ovu akciju našao se i veliki komediograf Branislav Nušić.
Od 1934. godine do Drugog svetskog rata u ovom zdanju bio je smešten i Savez sokola Kraljevine Jugoslavije. Dobro ste pročitali - ne sokolara već sokola. Soko je bila organizacija koja je za cilj imala moralno i fizičko vaspitanje jugoslovenskih državljana. Telesne vežbe izvođene su po Sokolskom gimnastičkom sistemu koji je osnovao Miroslav Tirš, a zanimljivo je da je sistem dobio naziv po poređenju junaka narodnih pesama S sokolom, pticom. Starešina Sokolskog saveza bio je naslednik Petar Karađorđević.
Drugi svetski rat doneo je promene - pod nemačkom okupacijom zdanje postaje kantina osoblja nemačke Uprave grada.
Kako je 1941. uprava grada obavestila Beograđane da budu lojalni Nemcima (FOTO)
Nakon rata u zgradu se useljava Protokol Saveznog sekretarijata za inostrane poslove Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i Diplomatski klub, te zgrada narednih trideset godina nosi naziv Zgrada protokola.
Godine 1964. zgrada je konačno upisana u Registar spomenika kulture pod brojem SK 36. Najveća restauracija izvršena je 1987, kad je prostor adaptiran za Klub privrednika i banku.
Danas je ovo zdanje "Kuća kulture" Fakulteta za medije i komunikacije, prostor namenjen mladim umetnicima i rezarvisan za kulturna dešavanja, te se može reći da "Krsmanovićeva kuća" konačno ima namenu koja pristaje njenom značaju.
Krsmanovićeva kuća postaje Kuća kulture (FOTO)
(A. M.)