Oskrnavljeno obeležje na ubijenu hrvatsku Anu Frank: Usred Zagreba tragično izgubljena mladost izvrgnuta ruglu

Još uvek nije poznato ko bi mogao da bude počinilac, ali ni motiv ovakvog čina

"Kamen spoticanja", spomen-obeležje posvećeno Lei Dajč, hrvatskoj dečjoj glumačkoj zvezdi koja je stradala u Holokaustu u Drugom svetskom ratu, danas je oskrnavljen u Zagrebu. Još uvek nije poznato ko bi mogao da bude počinilac, ali ni motiv ovakvog čina.

Kako se na slici sa lica mesta može videti, "kamen spoticanja" išaran je žutom farbom.

Preporučujemo

Lea Dajč bila je čudo od deteta, miljenica publike, najmlađa glumica, pevačica i plesačica koja je sa samo pet godina stala na daske Hrvatskog narodnog kazališta. Zovu je i "zagrebačkom Anom Frank". Život je prerano izgubila u svojoj 16. godini 1943. u vagonu na putu za Aušvic.

Oskrnavljeno spomen-obelžje, postavljeno je u oktobru 2020. godine u Zagrebu u Gundulićevoj 29 ispred kuće gde je tragično nastradala glumica živela sa porodicom.

Karijera

Lea Dajč počela je glumiti u HNK u Zagrebu s pet godina u dečjoj pozorišnoj grupi "Dječje carstvo". Prva joj je bila uloga Prisku u Frojdenrajhovim Graničarima. Potom su usledile brojne uloge u dečjim predstavama, zatim u predstavama G. Hauptmana Pred zalaz sunca, te u Meterlinkovoj Sestri Bitris.

Igrala je i ulogu Marijet u komediji. Tito Stroci za nju piše tekstove, a Josip Deči operetu Čudo od djeteta. Njena glumačka koleginica bila je Nemica Darija Gaštajger koja je pred kraj Drugog svetskog rata napustila Hrvatsku, te sad živi u Inzbruku. Poslednji Lein nastup bio je scenski prikaz Šahovska igra u HNK 15. marta 1941. U toj predstavi Leine drugarice iz razreda su glumile uloge šahovskih figura, dok je Lea publici objašnjavala poteze.

Progon u Aušvic

Godine 1941. kada je osnovana Nezavisna Država Hrvatska doneti su rasistički zakoni, prema kojima Lea kao Jevrejka više nije smela glumiti. U nadi da će izbeći progon, Dajčevi iz judaizma prelaze na katolicizam, a otac Stjepan skriva se kao doktor u Kliničkom bolničkom centru "Sestre milosrdnice".

Za Dajčeve su se zauzimali mnogi Zagrepčani, glumac Tito Stroci, te par Vika Podgorska i Hinko Nučić, ali nisu je uspeli spasiti.

Lea je sa 16 godina uhapšena i zajedno sa svojim mlađim bratom Sašom i majkom Ivkom poslata u Aušvic.

Umrla je u vagonu, iz kojeg je od 75 ljudi njih 25 umrlo. Majka i brat umrli su u logoru, dok se otac izvukao zahvaljujući dr Pancu, koji ga je skrivao u bolnici.

Kao sećanje na Leu, jevrejska osnovna škola u Zagrebu nosila je njeno ime  "Osnovna škola "Lauder - Lea Dajč", ali je od 1. septembra 2006. zatvorena.

(Telegraf.rs)