Rođen na Božić, zalagao se za ujedinjenje Srba: Ko je bio mitropolit Amfilohije

Mitropolit Amfilohije preminuo je 30. oktobra 2020. godine u Kliničko bolničkom centru Crne Gore

Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije preminuo je rano jutros u Kliničko-bolničkom centru Crne Gore.

Preporučujemo

Amfilohiju je 6. oktobra dijagnostikovana infekcija, kada je i primljen u KCCG. Njegovo zdravstveno stanje se u međuvremenu popravilo, a 20. oktobra rezultati rađenih testova su pokazali da je negativan na virus. Međutim, situacija se naglo pogoršala juče, kada je primećeno otežano disanje.

Rođen je kao Risto Radović, sin Ćira i Mileve Radović, na Božić 7. januara 1938. godine u Barama Radovića u Donjoj Morači. Završio je Bogosloviju Svetog Save u Beogradu. Na Bogoslovskom fakultetu SPC u Beogradu diplomirao je 1962. godine. Pored teoloških nauka, na Filozofskom fakultetu u Beogradu, studirao je klasičnu filologiju.

Postdiplomske studije nastavlja u Bernu i Rimu. Odatle prelazi u Atinu, u kojoj, za vreme sedmogodišnjeg boravka, pored svakodnevne parohijske službe, doktorira, a tezu, koju piše na grčkom jeziku, o Svetom Grigoriju Palami, brani uz najvišu ocenu. Potom, godinu dana provodi na Svetoj gori, a onda je pozvan da predaje na Ruskom pravoslavnom institutu „Sveti Sergije“ u Parizu od 1974. do 1976, gde uz ostalih pet jezika koje je savladao, usavršio je i francuski jezik.

Zamonašio se 1967. u Grčkoj, gde je potom 21. jula 1968. postao jeromonah.

Po povratku u Beograd je izabran za dekana Bogoslovskog fakulteta i vanrednog profesora, da bi krajem 1985. rukopoložen je za episkopa banatskog sa sedištem u Vršcu, odakle je uoči Božića 1991. godine došao na Cetinje kada biva ustoličen za mitropolita crnogorsko-primorsko-skenderijsko-brdsko-zetskog i egzarha pećkog trona, preuzevši titulu kojom se pre mitropolita Amfilohija služio vladika Vasilije.

Predavao je na Bogoslovskom fakultetu Univerziteta u Beogradu od 1980. do 2005, kada se povukao zbog velikog broja obaveza.

Nakon smrti patrijarha Pavla, 15. novembra 2009, na vanrednoj sednici Svetog arhijerejskog sinoda izabran je za mestobljustitelja patrijaraškog trona.

Odlukom Svetog arhijerejskog sinoda od 21. maja 2010, imenovan je za administratora Eparhije raško-prizrenske, a prestao je to biti 26. decembra 2010. godine nakon uvođenja episkopa lipljanskog gospodina Teodosija u tron episkopa raško-prizrenskih. Na redovnom majskom zasedanju Svetog arhijerejskog sabora održanom u periodu od 17. do 26. maja, mitropolit Amfilohije je imenovan za administratora novoosnovane Eparhije buenosajreske.

Mitropolit Amfilohije je drugi po rangu među episkopima u hijerarhiji SPC, odmah nakon patrijarha srpskog.

Njegovi stavovi

Amfilohije Radović često je bio u žiži javnosti zbog svojih stavova, a mnogi su mu zamerali jer se, po raspadu Jugoslavije, zalagao za ujedinjenje svih oblasti u kojima žive Srbi.

Amfilohije pripada grupi pravoslavnih sveštenika koji ne priznaju legitimnost Crnogorske pravoslavne crkve, ali ni postojanje Crnogoraca kao nacije zasebne od Srba.

Protivio se i nezavisnosti Crne Gore i pristupanju te zemlje NATO paktu, dok je priznanje Kosova od strane Crne Gore nazvao izdajom.

Nakon što je krajem decembra 2019. godine Skupština Crne Gore usvojila Zakon o slobodi veroispovesti, Amfilohije je pozvao vernike Srpske pravoslavne crkve da izađu na protest protiv tog zakona kojim se, prema mišljenju jednog dela javnosti, ugrožava postojanje SPC u Crnoj Gori, tj. omogućava da viševekovni manastiri i crkve padnu pod jurisdikciju države Crne Gore. Vernici u mnogim crnogorskim gradovima tada su izašli na ulice kako bi iskazali svoje nezadovoljstvo, a njihov primer sledili su i srpski vernici u brojnim gradovima u Srbiji i Republici Srpskoj. U aprilu 2020. godine Amfilohije je sa grupom pravoslavnih sveštenika uhapšen nakon održane liturgije u manastiru Zlatica u Podgorici, na praznik Cveti.

Naime, u saopštenju koje je objavila Uprava policije Crne Gore se, između ostalog, navodi se da je policija građane i sveštena lica koji su bili ispred manastira i još jedne crkve u Podgorici „privela u prostorije Centra bezbednosti Podgorica kako bi se od njih prikupila obaveštenja o navedenim okolnostima“.

Tokom rata u Hrvatskoj obilazio je crnogorsku vojsku na ratištima oko Dubrovnika. Pored ratišta u Hrvatskoj, Amfilohije je obilazio i ratišta u Bosni i Hercegovini. Tokom 90-ih često je posećivao Radovana Karadžića, prvog predsednika Republike Srpske, a bio je blizak i sa bivšim predsednikom Savezne Republike Jugoslavije Slobodanom Miloševićem i njegovom porodicom.

Amfilohije je bio poznat i po svojim prilično radikalnim stavovima prema abortusu i homoseksualnosti. Prvo je nazivao čedomorstvom, a drugo anomalijom.

(Telegraf.rs)