TUŽNA GODIŠNJICA: Na današnji dan formiran logor Banjica (FOTO)
Ukaz o formiranju logora potpisali su nemački komandant grada Beograda i zapovednik Gestapoa u okupiranoj Srbiji i pomoćnik ministra unutrašnjih poslova Dragomir Jovanović
Jedan od najozloglašenijih logora na teritoriji Beograda, Banjica, formiran je 10. jula 1941. godine. Do 1944. godine, kada je logor zatvoren, kroz njega je prošlo više od 250.000 ljudi. Ipak, tačan broj žrtava nikada nije utvrđen.
Formalnu odluku o stvaranju logora doneli su nemački komandant grada Beograda i zapovednik Gestapoa u okupiranoj Srbiji, a sproveo ju je u delo tadašnji pomoćnik ministra unutrašnjih poslova Dragomir Jovanović. Za logoraški prostor Nemci su odabrali bivši vojnu zgradu 18. pešadijskog puka "Kraljica Marija" na Banjici.
Iako je Banjički logor važio kao jedan od najbolje čuvanih i najbolje obezbeđenih koncentracionih logora, petoro logoraša uspelo je da prokrči sebi put u slobodu. Prvo bekstvo je zabeleženo u januaru 1943. kada je Milka Minić, supruga visokog partijskog sekretara KPJ Miloša Minića, uspela da se izvuče iz logora. Drugo veće bekstvo zabeleženo je oktobra iste godine: iz logora su pobegli kapetan Neško Nedić, rezervni potpukovnik Ilija Orelj, student Nikola Pašić mlađi i još jedan zatvorski čuvar.
Logor na Banjici je raspušten u oktobru 1944, kada su se Beogradu približavali vojnici Crvene armije i NOVJ-a. Logorska arhiva je spaljena, a pojedine knjige logoraša spašene su samo zahvaljujući zameniku upravnika logora Radovanu Čarapiću. On je najpre pustio na slobodu uhapšenike koji su dovedeni iz Gestapoa, a zatim je dao objave o puštanju svih zatočenika koji su se nalazili u logoru.
Poslednji zatočenik napustio je logor 5. oktobra 1944.
(M. S.)