TELEGRAFOV VREMEPLOV: Prvi budistički hram u Evropi bio je na Zvezdari (FOTO)

Jedan deo zajednice Kalmika iz Rusije stigao je u Beograd, pomogao u obnovi grada posle Prvog svetskog rata, a potom bio odbačen jer je "nesrpske nacionalosti"

U vreme dok je Beograd bio, čini se, veća metropola nego u 21. veku, na njegovoj teritoriji sagrađen je prvi budistički hram u Evropi. Priča o ovom hramu ujedno je i priča o nevoljama, pomoći, novom domu, prihvatanju i odbacivanju.

Preporučujemo

Kako je pre više od 10 godina pisao nedeljnik "Vreme" pozivajući se na knjigu "Kalmici u Srbiji 1920–1944" istoričara dr Tome Milenkovića, ovaj zapadnomongolski narod u Beograd je, nakon Prvog svetskog rata, stigao iz ruskih oblasti. U to vreme prestonica Kraljevine oporavljala se od strašnih razaranja koje je tokom rata preživela.

U gradu, na potezu od Višnjice do Cvetkove pijace, postojale su ciglane i crepane, u kojima se prozivodio materijal neophodan za izgradnju. I u kojima su, između ostalih, posao dobili i pripadnici zajednice Kalmika.

Vlasnik jedne od ciglana, industrijalac Miloš Jaćimović, u znak zahvalnosti za pomoć koju su nesebično pružili Beogradu, poklonio je svojim radnicima zemljište u blizini svojih ciglana, ali i crep i ciglu, tako da je u delovima grada koje danas znamo kao Učiteljsko naselje i Mali Mokri Lug, niklo čitavo jedno kalmičko naselje.

Sa "Kinezima", kako su ih zvali stanovnici ovih naselja, u Srbiju je stiglo i nekoliko njihovih sveštenika. Najstariji po godinama i svešteničkom činu bio je bakša Gavi Džimba (Mančuda) Borinov. Svoju prvu bogomolju u Beogradu Kalmici su uspostavili u septembru 1923. godine u dve iznajmljene sobe u ulici Vojislava Ilića br. 47 . U tim prostorijama hram se nalazio do kraja 1925. godine kada je premešten u Metohijsku ulicu br. 51, a aprila 1928. godine formiraju Kalmičku koloniju. Za predsednika je izabran bivši pukovnih ruske vojske Abuša Aleksejev, koji će zajedno sa budističkim starešinom bakšom Mančuda Borinovim pokrenuti akciju za izgradnju budističkog hrama u Beogradu.

Nakon rata, nove vlasti su smatrale da je beogradski budistički hram izgubio razlog za postojanje jer je ostao bez vernika i bez relikvija, pa su 1950. srušili kupolu hrama a prizemlje pretvorili u Dom kulture. Kasnije je u toj zgradi prostorije imao Socijalistički savez radnog naroda. Na kraju je zgradu preuzela radna organizacija Budućnost koja je hram porušila, a na njegovim temeljima podigla dvospratnu zgradu u koju je uselila svoj servis za hlađenje.

Danas u Beogradu više ne postoji kalmička zajednica niti budistički hram. Ulica u kojoj je bio hram zove se Budvanska.

(M. S. / Izvori: wikipedia, Vreme)