Najvažnija dokumenta Srbije Nemci koristili da pakuju uličnu hranu: Okupatori iz zemlje odneli najveća blaga

Drugi i jači udarac na kulturnu ostavštinu Srbije jeste bio kada je bombardovana, granatirana, paljena i uništena do temelja Narodna biblioteka Srbije

Rat - jedan od najgorih ljudskih činova, neizbežan kroz istoriju. Konflikta je uvek bilo i biće, a uz konflikte uvek idu i veliki gubici i štete. Najveći rat, dosad, je bio Drugi svetski rat koji je brojao puno zaraćenih strana. Jugoslavija je bila jedan od njih, iako je pristupila ratu par godina nakon njegovog početka.

Beograd je veoma brzo po ulasku u rat pao pod okupaciju nacističke Nemačke, čime je država postala paralizovana. Time je neprijateljskim silama bilo omogućeno da razaraju Beograd u svakom mogućem smislu. Jedan od njih je bio krađa raznih bogatstava, privatnih svojina, kulturoloških predmeta od značaja i još mnogo toga, a ovo su neka od zanimljivijih dobara.

Preporučujemo

Krađa i uništenje pisanih dokumenata

Za vreme okupacije Beograda, procenjuje se da je oko 40 punih železničkih vagona odneto. Sadržaj vagona su bili dokumenti arhivske građe. Iz različitih izvora je zaključeno da je većina pisanih dokumenata stacionirano u Beču, koji je bio centar za ukradena pisana dela i dokumente iz Srbije. Surova realnost jeste da su dokumente od visikog kulturološkog značaja koristili kao papir za uvijanje hrane na bečkim pijacama, dok je ostatak bio uništen.

Drugi i jači udarac na kulturnu ostavštinu Srbije jeste bio kada je bombardovana, granatirana, paljena i uništena do temelja Narodna biblioteka Srbije. Procena izgubljenih vrednosti je oko pola miliona različitih knjiga, svezaka, spisa, istorijskih dokumenata, a među izgorelim kolekcijama je bila i kompletna biblioteka Vuka Karadžića, Đure Daničića i mnogih drugih…

Zaplenjavanje jevrejske imovine

Kao što znamo, u Drugom svetskom ratu je najgore prošao narod Jevreja. Na teritoriji Srbije je oko 13000, odnosno 80% Jevreja ubijeno. Za vreme okupacije su opustošeni stanovi, kuće, pokretna i nepokretna imovina koja je bila u posedu jevrejskog naroda na području Srbije, a ponajviše u srpskoj prestonici.

Postoji dokumentacija u nemačkom arhivu u Berlinu koja potvrđuje da je postojala akcija sakupljanja, krađe i oduzimanja vrednih predmeta, umetnina, nakita, knjiga i sličnih objekata koji su bili u posedu Jevreja iz Beograda. Zaplenjene stvari su bili prenete u centralni magacin koji se nalazio u Ulici cara Uroša 20, odakle su prenete u Hamburg, gde im je bio centar oduzetih stvari iz cele Evrope. Bogatstva koja su tamo prenošena i koja su se tamo nalazila su kasnije prodavana državljanima Nemačke za mnogo manje od njihove prave vrednosti.

Što se tiče nepokretne imovine, kao što su stanovi, oni su bivali zaplenjeni i potom prodavani. Novac od stanova je potom prebačen na račun državne banke Nemačke. Potvrde o pljačkanjima stanova i njihovim zaplenjivanjem postoje u obliku 89 rolni filmskih traka, koje su bile u posedu SAD do 60-ih godina prošlog veka, nakon čega su rolne predali tadašnjoj Jugoslaviji. Na rolnama se nalazilo oko 400 do 500 mikrofilmova koji su dokazi nemačkog zlodela. Pored tih filmova, može se zaključiti koliko stanova i predmeta je oduzeto popisom jevrejskog stanovništva u Beogradu.

Srpska “Tajna večera”

Kralj Aleksandar Karađorđević I je na svom imanju u Beogradu posedovao razna bogatstva, između ostalog i ikonu “Tajne večere” izveden u reljefu u sedefu i sama ikona je postavljena u zastakljenu hrastovu kutiju. Impozantan predmet, privlačan ljubiteljima umetnosti. Zanimljivo je da je ovaj komad njegove kolekcije bio poklon od jerusalimskog patrijarha Damjana.

1934. godine, nakon ubistva Aleksandra Karađorđevića u Marseju, njegovoj sahrani u Beogradu su prisustvovali mnogi državni činovnici iz svih zemalja sveta. Među njima je bio i Herman Gering, koji je predvodio delegaciju Trećeg rajha. Gering je posle sahrane zamolio da prođe kroz imanje kralje Aleksandra, što mu je bilo ispunjeno. Pri obilasku prostorija u samoj kući, zapala mu je pod oko ikona “Tajne večere”.

Za vreme okupacije Beograda, Gering se postarao da do njega dođu blaga iz kuće Karađorđevića, sa naglaskom da bi najviše voleo da poseduje ikonu “Tajne večere”. Ona jeste završila kod Hermana, ali i mnoge druge vredne umetnine. 2 godine po završetku rata, u “raskusuravanju” Nemačke sa ostatkom sveta, ikona je vraćena u Srbiju, na Oplenac, gde se nalazi i dan danas.

(Telegraf.rs/011info)