Jevrejsko groblje u Zemunu krije bogatu istoriju ove zajednice: Pogledajte fotografije i uđite u "vremeplov"

Vreme čitanja: oko 2 min.

Najraskošnija, grobnica pred kojom zastaje dah, jeste ona koja pripada porodici industrijalca Gabrijela Polgara

Foto: Mateja Beljan

Istoriju Beograda ispisali su i brojni Jevreji, čija je zajednica razorena tokom okupacije Beograda. Ali, nacisti nisu stigli da zbrišu i mrtve - jeverejsko groblje u Zemunu ostalo je jedno od važnih svedočanstava njihove istorije u Beogradu, burnog i bogatog (su)života i jedno je od najstarijih jevrejskih grobalja na našim prostorima.

Materijalna dobra, sačuvani spisi i malobrojni preživeli Jevreji, koji su posle rata obnovili zajednicu u Beogradu, kao i njihovi potomci, uz spomenike koji ih sećaju na pretke, pokazuju da ni najsurovija sila nije mogla da uništi njihov duh, uprkos bolu koji im je nanet.

Jevreji su se u Beogradu pojavili tokom austrijske vladavine od 1717. do 1939. godine. Ponovno tursko osvajanje Beograda primoralo je mnoge da prebegnu preko Save i Dunava, a među njima se našlo i dvadeset jevrejskih porodica. Otada je život tih izbeglih porodica ostao vezan za Zemun.

Jevrejska zajednica u Zemunu bila je tako dobro organizovana da su imali svoju opštinu, sudije, školu, sinagogu i, naravno, svoje jevrejsko groblje, koje se nalazilo na današnjem mestu.

Na jednom od spomenika uklesana je 1746. godina. Prezimena koja su zapisana u popisu 1755. i 1756. godine, a to su upravo one porodice koje su prebegle iz Beograda, mogu da se vide i na nadgrobnim spomenicima jevrejskog groblja u Zemunu: Brandajs, Levi, Salamon, Majer, Kajs, Rohlicer, Izak, Mojzes, Volf i Lebel.

Na njima su često zastupljena i sledeća prezimena: Hercl, Goldštajn, Koen, Rozenberg, Albahari, Bihali...

Najraskošnija, grobnica pred kojom zastaje dah, jeste ona koja pripada porodici industrijalca Gabrijela Polgara. "Čovek od dužnosti i fanatičar rada, prijatelj siromaha", napisano je na ploči.

Na jevrejskom groblju u Zemunu sahranjeni i preci čuvenog Teodora Hercla, osnivača i teoretičara modernog cionizma.

Tokom Drugog svetskog rata u Zemunu i bližoj okolini stradalo je 573 Jevreja. Poznata su i na Zemunskom groblju ispisana imena 187 onih koji su život izgubili u zloglasnim ustaškim logorima. Spomenik Žrtvama fašizma 1941 -1945 je trostepena piramida isklesana u sivom kamenu.

O Zemunskom groblju stara se JKP "Pogrebne usluge" Beograd.

(Telegraf.rs)