Nikola Doksat umoren je pred gradom koji je sazidao: Tvrđava kraj Kalemegdana danas je ponos prestonice

"Eto grada koji sam podigao, a život gubim pred njegovim zidinmama", navodno su bile njegove poslednje reči

Barok na periferiji Orijenta - to je bila Beogradska tvrđava u vreme kada je cela Evropa strepeći od Turaka pomogla Austriji da izgradi ovo velelpno zdanje na mestu koje je 1717. godine preotela Turcima. Danas je tvrđava ponos Beograda, a nekada je do bila moćna vojna građevina koja je branila granice casrstava, u zavisnosti od toga u čije ruke bi dopala u kasnijim osvajanjima.

Tamo gde se danas nalazi hotel Palas nekada je bila livada, sa koje je pogled morao dopirati do moćnog grada. Na livadi, jedna stolica, gomila svetine i konjanika. Stolica je bila rezervisana za Nikolu Doksata de Moreza, čoveka koji je čitavo beogradsko utvrđenje projektovao.

Preporučujemo

Kao što to u istoriji često biva, stvari se lako preokrenu, pa je ova stolica poslužila samo za jednu stvar - da se Doksat smakne sabljom. Njegova glava pala je u današnjem srcu Beograda.

"Eto grada koji sam podigao, a život gubim pred njegovim zidinmama", navodno su bile njegove poslednje reči.

Carski vojni sud tražio je njegovu glavu. Razlog je bio neuspeh u ratu. Doksat nije bio samo inženjer, već i pukovnik carske vojske. Imao je zadatak da odbrani Niš, ali Osmanlije su navirale, a njegova vojska ginula. Rešio je da spase živote preostalih vojnika, koji su se naoružani vratili iz boja. Ipak, to je značilo prodor Turaka i neuspeh zapovednika feldmaršala Sekendorfa, koji je za to morao da nađe krivca.

Tako je jedan od najvećih graditelja Beograda postao - izdajnik.

Kada govorimo o gradu, mislimo pre svega na tvrđavu. Barkone kapije, od kojih je najlepša i najpoznatija Kapija Karla VI, moćni bedemi i zidovi tvrđave izgrađeni su ne samo zahvaljujući kulučenju i globi koji je plaćalo lokalno stanovništvo, već, naravno, i novcem koji je prikupljao Beč. Ali, to je bio toliko skup i važan prijekat da se u njegovu izgradnju finansijski uključio i Vatikan.

Međutim, za vreme okupacije gradilo se i van bedema. Doksat je podelio varoš na srpsku, koja je bila na savskoj padini u zoni Saborne crkve, kao i nemačku na Dorćolu. Tvrđava je bila zasebni deo grada, a planirana je bila i izgradnja još jednog perifernog "kvarta" zvanog Karlštat na Paliluli.

Tako je Beograd, zapravo, postao i nemački grad, sa katoličkim življem, misionarima, podizane su razne ustanove poput bolnice i apoteke.

Istorijske igre, međutim, dovele su do kraha ovog poduhvata i Turci ponovo od Beograda prave kasabu 1739. godine, ali i te kako nastavljaju da koriste Doksatovo utvrđenje.

Doksat je, zapravo, bio Švajcarac, a vojno i inžinjerski usavršavao se u Holandiji. Holanđani su prvi i pokrenuli pitanje rehabilitacije Doksata.

(Telegraf.rs)