STRAŠNI SUD: Dan kada su Hitler i nacistička Nemačka sravnili Beograd sa zemljom! (FOTO) (VIDEO)

- To bombardovanje iz vazduha bilo je stvar Hitlerove sujete, njegove lične osvete - rekao je nemački feldmaršal Fon Klajst na suđenju posle Drugog svetskog rata

Prošlo je tačno 73 godine od kada je u rano jutro 6. aprila 1941, bombardovanjem Beograda, Hitlerova Nemačka napala Kraljevinu Jugoslaviju u Drugom svetskom ratu i u operaciji "Strašni sud" na njen glavni grad bacila preko 1.500 tona bombi!

Odluku, da se Beograd razori, doneo je lično Adolf Hitler 27. marta, razjaren vestima o demonstracijama u Beogradu protiv potpisivanja 'Trojnog pakta".

Izvršenje zadatka povereno je 4. vazdušnoj floti pod komandom generalpukovnika Aleksandra Lera. Operacija uništenja Beograda nosila je naziv "Strašni sud".

U 06.30 otpočelo je bombardovanje Beograda, koje je nastavljeno u toku dana. Prvi napad na Beograd izvela su 234 nemačka bombardera uz pratnju 120 lovaca. Njima su se suprotstavila 43 lovca Šestog lovačkog puka JKRV, kao i 40 protivavionskih topova i 36 protivavionskih mitraljeza kalibra 15 mm.

Baterije protivavionske artiljerije koje su bile naoružane protivavionskim topovima čehoslovačke proizvodnje bile su raspoređene na Kalemegdanu, Vračaru, Torlaku, Bežanijskoj kosi, Batajnici i oko sela Ovča kod Pančevačkog rita. U vazdušnoj borbi sa nemačkim napadačima poginuo je komandant 102. lovačke eskadrile kapetan Miloš Žunjić. Nakon što je oborio nemačku Štuku, upustio se u borbu sa nemačkom lovačkom pratnjom. Njegov avion je teško oštećen ali je kapetan Žunjić uspeo da se spase iskakanjem. Ubijen je dok se spuštao padobranom na zemlju.

Njegov pratilac, narednik Đorđe Stojanović, je takođe oboren i ranjen, ali je pre toga uspeo da obori jednu Štuku i jednog Hajnkela. U odbrani Beograda gine i potporučnih Dušan Borčić iz 161. lovačke eskadrile koji je u svom IK-3 uspeo da obori dva neprijateljska aviona.

6. aprila Beograd je bombardovan četiri puta, u 06.30, oko 11.00, oko 14.00 i oko 16.00 sati. Tokom poslednjeg nemačkog napada jugoslovenske pilote predvodio je komandant Šestog lovačkog puka, potpukovnik Božidar Kostić koji je uspeo da obori dva neprijateljska aviona. Jugoslovenski lovci uspeli su da obore 23 nemačka aviona uz sopstvene gubitke od 18 oborenih i oštećenih aviona, dok je protivavionska odbrana oborila 27 nemačkih aviona. Protivavionska odbrana Beograda je 6. aprila skoro u potpunosti uništena i nije bila u mogućnosti da se tokom narednih bombardovanja efikasno suprotstavi nemačkoj avijaciji.

- Vazdušni napad na Beograd imao je isključivo političko-teroristički karakter i nije imao ništa zajedničko sa ratom. To bombardovanje bilo je stvar Hitlerove sujete, njegove lične osvete - rekao je na suđenju posle rata nemački feldmaršal Evald fon Klajst.

Tačan broj žrtava bombardovanja Beograda nije tačno utvrđen. Britanski predsednik vlade Vinston Čerčil je 12. aprila na radio Londonu izjavio da je broj žrtava bio oko 17.000. Vlasti u Beogradu su najpre saopštile da je poginulo oko 2.500 građana, a prema nemačkim izvorima broj poginulih bio oko 1.700.

U tom i kasnijim bombardovanjima Beograda tokom Drugog svetskog rata, uništeno je oko polovine stambenog fonda, preko 700 zgrada a oštećeno je oko 9.000 stambenih objekata, gotovo sva infrastruktura i brojni kulturni objekti, među kojima i nacionalna biblioteka.

Zgrada Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu, uništena je takođe tog 6. aprila 1941. u požaru, pri čemu je izgoreo čitav bibliotečki fond od preko 300.000 knjiga, među kojima su se nalazili i brojni retki i dragoceno primerci, autografi, dokumenti.

Beograd je u Drugom svetskom ratu bombardovan i od saveznika i najintenzivnije je bilo savezničko bombardovanje 16. i 17. aprila 1944. godine. Prvog dana savezničkog bombardovanja, na pravoslavni Uskrs, bačeno je na Beograd više od 1.500 tona bombi, navodno radi uništenja vojnih i privrednih objekata i zgrada u kojima su smešteni Nemci.

Evidentirano je da je tokom vazdušnih napada poginulo 1.160 Srba, civila, i 18 Nemaca, ali tačan broj nikada nije utvrđen, dok je u bombardovanju ranjeno 1.400 stanovnika prestonice.

Tada je pogođeno i porodilište u Krunskoj, jedno obdanište, Slavija, Nemanjina i Dečanska ulica, Bajlonijeva pijaca, Pašino brdo, Zeleni venac, Železnicka stanica, Narodno pozorište.

* Piloti, branioci prestonice poginuli u aprilskom ratu 1941:

- Miloš Žunić, poginuo 6. aprila kod Pančeva

- Miho Klavora, poginuo 7. aprila kod manastira Krušedol

- Vladimir Gorup, poginuo 7. aprila

- Karlo Štrbenk, poginuo 6. aprila kod Glogonjskog rita

- Dobrica Novaković, poginuo 6. aprila kod Beograda

- Branislav Todorović, poginuo 7. aprila

- Jovan Kapešić, poginuo 7. aprila kod Beške

- Milivoje Bošković, poginuo 7. aprila kod Kovilja

- Dušan Borčić, poginuo 6. aprila - pao u Sarajevsku ulicu

- Milutin Petrov, poginuo 7. aprila kod ušca Tise u Dunav

- Živica Mitrović, poginuo 6. aprila kod Šida

(D. Z.)