IVO ANDRIĆ ROĐEN PRE 121 GODINU: Srpski nobelovac, politički zatvorenik i diplomata

Iako je u crkvenim knjigama upisano da je rođen 9. oktobra, sam pisac je često isticao da se rodio u noći između 9. i 10, a kao datum rođenja u dokumentima je uvek upisivao 10. oktobar

Na današnji dan navršava se 121 godina od rođenja srpskog nobelovca i pisca Iva Andrića.

Preporučujemo

Ivo Andrić rođen je 1892. godine. Iako je u crkvenim knjigama upisano da je rođen 9. oktobra, pisac je često isticao da se rodio u noći između 9. i 10. oktobra, a u svim dokumentima kao datum rođenja upisivao je 10. oktobar. Taj dan za dan njegovog rođenja uzima i Zadužbina Ive Andrića, kao i Spomen-muzej ovog pisca u Beogradu.

Detinjstvo i književni počeci

Ivo je bio sin Antuna Andrića i Katarine Andrić, rođene Pejić. Rodio se u Dolcu kraj Travnika sticajem okolnosti, jer mu je majka tih dana boravila kod rodbine u gostima, a Andrićevi roditelji zapravo su bili Sarajlije. Bez oca je ostao kao dvogodišnjak, a detinjstvo je proveo u Višegradu, gde je završio osnovnu školu. Andrić se 1903. godine vraća u Sarajevo i upisuje Veliku gimnaziju, najstariju bosansko-hercegovačku školu.

Svoju prvu pesmu "U sumrak" objavljuje 1911. u Bosanskoj vili. Sledeće godine započinje studije na Mudroslovnom fakultetu Kraljevskog sveučilišta u Zagrebu. Školovao se i u Beču i Krakovu, a u junu 1914. objavljuje šest pesama u prozi.

Venčanje i Nobelova nagrada

U šezdeset šestoj godini Andrić se venčava sa svojom dugogodišnjom ljubavlju - Milicom Babić, kostimografom Narodnog pozorišta iz Beograda, udovicom Nenada Jovanovića. Sa ženom se seli u svoj prvi stan - u Ulici Proleterskih brigada 2a (danas Andrićev venac 8). Te godine objavljuje pripovetke "Panorama", "U zavadi sa svetom" i jedini predgovor koji je ikada za neku knjigu napisao: uvodni tekst za knjigu Zuke Džumhura "Nekrolog jednoj čaršiji".

Ivo Andrić je 1961. godine dobio Nobelovu nagradu, a kako je zabeleženo, ona mu je dodeljena za "epsku snagu kojom je oblikovao motive i sudbine iz istorije svoje zemlje". Besedom "O priči i pričanju" 10. decembra 1961. godine zahvalio je na priznanju.

Nagrada pokreće veliko interesovanje sveta za njegova dela koja se štampaju na više od trideset jezika. Celokupni iznos Nobelove nagrade poklonio je iz dva dela bibliotečkom fondu Bosne i Hercegovine.

Nakon ženine smrti (1968) Andrić svoje društvene aktivnosti svodi na najmanju moguću meru. Zdravlje ga polako izdaje, pa često boravi u bolnicama i banjama na lečenju. Trinaestog marta 1975. godine Andrić je preminuo na Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu, a sahranjen je u Aleji velikana na Novom groblju.

(Telegraf / Izvor: ivoandric.org.rs)