NEMA GDE KRST DA SE UBODE: Užas! Groblja u Srbiji su krcata, sahranjuju se i po tri sanduka u jednu raku
Najkritičnije je u manjim gradovima, poput Sremske Kamenice gde više nema mesta, pa se preminuli Kameničani sahranjuju na Petrovaradinu. U Novom Sadu i Beogradu neophodno otvaranje novih groblja
Gradska groblja u Srbiji su preburkirana, a u pojedinim gradovima mesta za sahranjivanje ima još samo za nekoliko meseci. Najteže stanje je u Vojvodini, gde se, neretko, meštani jednog mesta sahranjuju u drugom, a nije retka pojava da se i po tri sanduka sahranjuju u istu raku.
Portparol JKP “Lisje” iz Novog Sada, Slavica Zeljković kaže da na Gradskom groblju u Novom Sadu ima mesta za sahranjivanje, ali da je problem u manjim gradovima.
- Problem nedostatka mesta za sahranjivanje, prisutan je u Sremskoj Kamenici. Preminuli Kameničani se sahranjuju u Petrovaradinu, na Trandžamentu. Petrovaradinska groblja, Majur i Trandžament imaju mesta za sahranjivanje još za oko godinu dana - kaže Zeljković i objašnjava da su neka groblja zbog nedostatka mesta već zatvorena.
- Veterničko groblje je zatvoreno za sahranjivanje. Sahrane se se obavljaju, još samo, na mestima ranijih rezervacija, ili na Centralnom groblju u Futogu i na Gradskom groblju - objašnjava Zeljković i dodaje da ne groblju u Futogu ima mesta za sahranjivanje za još 15 godina.
Što se tiče gradskog groblja u Novom Sadu, na njemu je od osnivanja (1974.godina) do sada sahranjeno 58.868 pokojnika. Prosečno, za godinu dana na ovom groblju se obavi oko 2.000 sahrana i oko 400 kremacija. Novosadsko Grasko groblje rađeno je tako da može da se širi i na njemu neće biti problem sa sahranjivanjem u narednim godinama.
Ni u Nišu stanje nije mnogo bolje. Od četri gradska groblja, samo jedno je u funskciji i to groblje "Bozman".
U Beogradu je u 2012. godini obavljeno 12.733 sahrana i kremacija, od čega su sahrane 10.266, a kremacije 2.467 pokojnika. Mesečno se, u nove i porodične grobove na grobljima u sastavu JKP “Pogrebne usluge” sahrani oko 850 – 900 umrlih lica i kremira oko 340 – 350 pokojnika.
Od 10 beogradskih groblja, samo četiri su “otvorena”, što znači da na njima još ima praznih grobnih mesta. Za redovne sahrane, do početka oktobra meseca, spremno je ukupno 3.195 novih grobnih mesta. Međutim, neophodnost je izgradnja novih groblja, a u Beogradu je planirano čak četiri.
Grobna mesta ne mogu da se preprodaju
- Svakom umrlom licu koje je za života imalo prebivalište na teritoriji grada Beograda, ili se u momentu smrti zateklo u Beogradu, pripada besplatno grobno mesto na jednom od gradskih grobalja na kojima se obavljaju redovne sahrane, a ukoliko ima porodično grobno mesto, onda se sahranjuje u njemu - kaže Zoran Marković, portparol JKP "Pogrebne usluge"
Za redovnu sahranu, prilikom ugovaranja sahrane, plaća se zakup grobnog mesta na period obaveznog počivanja, koji je, po sadašnjem zakonu, 10 godina. Nakon isteka ovog roka zakup se produžava veoma uprošćenom procedurom, tako što se samo ponovo plati zakup. Od jedne godine, pa naviše za naredne godine za koje to želi korisnik.
Nije moguće prodati grobno mesto, iako mnogi to pokušavaju navode iz JKP "Pogrebne usluge". U ovom momentu naknada zakupa grobnog mesta i održavnja površina groblja iznosi ukupno 997 dinara ( sa PDV- om) za godinu dana.
U poslednje vreme često se pominje da se na periferiji grada otvaraju privartna groblja. Iz JKP "Pogrebne usluge" nemaju informaciju o tome, ali da manjih, seoskih grobalja ima puno, a najviše na teritoriji gradske opštine Palilula, ali i na Čukarici, Zvezdari, Surčinu…
- Opšte poznata činjenica je da iako zakon to zabranjuje, pojedine porodice, najviše u Zapadnoj Srbiji, sahranjuju svoje najmilije na porodičnom imanju. Verovatno, tako porodica obavezuje potomke da ne prodaju dedovinu. A poznati su i slučajevi trgovine privatnim placevima, koji se graniče sa seoskim grobljima, za namene sahrane - kaže Marković.
(M. Batinić)