Platon i Aristotel na freskama srpskih manastira! (FOTO)

Telegraf otkriva kako su grčki filosofi dospeli na freske manastira Žiča i Crkve Bogorodice Ljeviške i zašto ih Sveti Sava nije voleo

Pojava Platona u Crkvi Bogorodice Ljeviške govori, pre svega, o nivou kulture na kome se nalazila tadašnja srpska crkvena elita. Međutim, ovaj manastir nije izuzetak, jer se slična freskopisna kompozicija nalazi i u manastiru Žiča.

Preporučujemo

Na prvi pogled, skoro da nema nikakve veze između ovih ljudi koji su živeli u vremenu i pre nego što se pojavilo pravoslavlje, međutim, njihova povezanost sa starozavetnim knjigama i učenja koja su kasnije nastala dovede ih u blisku vezu sa bogoslovskim stavovima koje zastupa pravoslavna crkva.

SVETI SAVA IH NIJE VOLEO

Pominjući u negativnom kontekstu neke jelinske filosofske škole u svom Nomokanonu, Sveti Sava je  doprineo da se u početku istorije srpske pravoslavne duhovnosti zauzme antiklasicistički stav.

Amvrosije Milanski je otišao i korak dalje, verovao je da je Platon posetio Egipat sa namerom da se upozna sa Mojsijevim i ostalim starozavetnim proročkim spisima. Avgustin svedoči da su čak postojale pretpostavke da se Platon u Egiptu sreo i sa prorokom Jeremijom.

Zato i nije čudno što je Platon, iako paganski filosof u Crkvi Bogorodice Ljeviške oslikan u društvu onih koji su čekali dolazak Mesije, i što mu je živopisac stavio u usta reči koje on zasigurno nikada nije izgovorio: „U neko vreme: slovo požele sići na zemlju da bude telo."

Crkva se u ovom slučaju pojavljuje kao čuvar i antičkog nasleđa, a to govori takođe, sa jedne strane, o njenoj civilizacijskoj odgovornosti, a sa druge, o univerzalnom značaju njene misije.

Srpski manastiri nisu jedini u kojima se nalaze freske filozofa: jedan manastir u Bugarskoj ima predstavljene Platona, Plutarha, Talesa iz Mileta, Aristotela, Pitagoru i Solona, a više manastira u Grčkoj takođe je živopisano sa likovima ovih učenih ljudi.

Podsetimo, i lik Draže Mihailovića se nalazi na freskama, a pored njega prikazani su Nikola Tesla, Mihailo Pupin, Vožd Karađorđe, Desanka Maksimović i mnogi drugi.

(Mićo Babić)