NA DANAŠNJI DAN: Pre 202 godine umro Dositej Obradović

U Srbiji se obeležava dva veka od postavljanja Dositeja Obradovića za prvog srpskog ministra prosvete, kao i 200. godišnjica njegove smrti

Na današnji dan 1811. godine preminuo je jedan od najvećih srpskih prosvetitelja. Dositej Obradović (Čakovo, 1739, 1742. ili 1744 - Beograd, 28. mart 1811) bio je srpski prosvetitelj i reformator revolucionarnog perioda nacionalnog buđenja i preporoda.

Preporučujemo

Rođen je u rumunskom delu Banata tadašnje Austrije. Školovao se za kaluđera, ali je napustio taj poziv i krenuo na putovanja po celoj Evropi, gde je primio ideje evropskog prosvetiteljstva i racionalizma.

Kao učitelj i domaći vaspitač, ili kao manastirski gost obišao je skoro ceo Balkan i Malu Aziju, zatim Italiju, Nemačku, Francusku, Englesku, Austriju i Rusiju. U Smirni je proveo tri godine kao đak čuvene grčke bogoslovske škole Jeroteja Dendrina. Tu i na Krfu dobro je naučio grčki jezik, književnost i filozofiju. Školu je morao da napusti zbog izbijanja Rusko-turskog rata 1787. godine. Posle toga ponovo živi u Dalmaciji kao učitelj u Kninu, u školi na "Sinobadovoj glavici“, zatim u Zadru i Trstu. Iz Trsta je otišao u Beč, gde je proveo punih šest godina u učenju nemačkog jezika i kulture.

Ponesen takvim idejama radio je na prosvećivanju svog naroda, prevodio je razna dela među kojima su najpoznatije Ezopove basne, a potom je i sam pisao dela, prvenstveno programskog tipa, među kojima je najpoznatije "Život i priključenija“. Dositej je bio prvi ministar prosvete u Srbiji i tvorac svečane pesme "Vostani Serbie“.

Njegovi ostaci počivaju u Beogradu, na ulazu u Sabornu crkvu.

(M. B.)