BRAĆA ILI HEGEMONI: Kako Kraljevina pamti Karađorđeviće

Dok u Srbiji vlada neslaganje oko političkih i istorijskih zasluga dinastije Karađorđević, dotle je u drugim članicama nekadašnje Kraljevine mišljenje uglavnom ujednačeno: reč je porodici sa izraženim hegemonističkim pretenzijama

Iako republika po ustavnom uređenju, Srbija pridaje mnogo pažnje kraljevskoj dinastiji Karađorđević, koja je zvanično vladala do 1945. godine. Ipak, u drugim bivšim članicama Kraljevine Jugoslavije drugačije gledaju na dinastiju.

Preporučujemo

Republika Srbija ima krunu na zastavi, njena himna poziva Boga da spase srpskog kralja, a prestolonaslednik (mada je nejasno kojeg prestola) Aleksadar Karađorđević i njegova porodica uživaju brojne počasti. Nedavno su u Srbiju preneti ostaci kralja Petra II, a one će biti svečano sahranjene na Oplencu 26. maja.

Dinastija Karađorđevića vladala je prostorima bivše Jugoslavije, najpre Kraljevinom Srba, Hrvata i Slovenaca, a zatim i Kraljevinom Jugoslavijom početkom 20. veka. Kako piše "Dojče vele", pravilo da se zajednička istorija drugačije gleda u svakoj od zemalja bivše Jugoslavije, važi i za kraljevsku porodicu.

NIKADA PRIHVAĆENI U HRVATSKOJ I SLOVENIJI

Istoričar iz Hrvatske Tvrtko Jakovina kaže da je ona interpretacija koja je o Karađorđevićima bila na snazi u Hrvatskoj od 1945. godine na snazi i danas, pa je taj deo istorije u udžbenicima isti kao pre 35 ili 40 godina. Jakovina objašnjava da kraljevska porodica u odnosu javnog mnjenja deli sudbinu drugih institucija koje su postojale, a prema kojima se menjao odnos kako posle Drugog svetskog rata, tako i posle ratova devedesetih.

- Verovatno bi vam prosečan građanin rekao da je reč bila o nečemu nametnutom. Naravno, ne bi u isto vreme mogao da objasni je li dinastija Habsburgovaca došla baš hrvatskom voljom na presto, odnosno, na vlast u Hrvatskoj, međutim, to ionako u takvim raspravama nije važno - kaže Jakovina.

Folić, s druge strane, zvanične podatke crnogorske istoriografije da je na podgoričkoj skupštini novembra 1918. tajnim glasanjem donesena odluka o bezuslovnom ulasku Crne Gore u zajedničku domovinu Srba, Hrvata i Slovenaca koristi za objašnjenje potpuno drugačijeg viđenja dinastije Karađorđević.

- Nesumnjivo je da Karađorđevići za Crnu Goru predstavljaju personifikaciju velikosrpskog hegemonizma i rušitelje crnogorskog državnog zdanja - objašnjava on.

Iako se istoričari ne slažu oko pitanja šta su Karađorđevići značili Crnoj Gori, građane to više ne interesuje, misli i crnogorski istoričar Zvezdan Folić.

- Činjenica je da pored onih koji su profesionalno orjentisani prema negdašnjoj stvarnosti, kod jednog broja građana je nastupio dosta pasivan odnos prema vlastitoj prošlosti, što je i razumljivo - kaže Folić.

Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca osnovana je 1918. godine, a 3. oktobra kralj Aleksandar Karađorđević promenio je ime zemlje u Kraljevina Jugoslavija.

Podsetimo, odgovarajući jednoj od svojih pristalica na društvenoj mreži Fejsbuk prestolonaslednik Aleksandar II Karađorđević rekao je da na provokacije u medijima ne odgovara jer "ne želi da se spušta u kanalizaciju".

(M. S. / Izvor: Deutsche Welle)