NAŠA POSLA: Slavimo one koji su pre 50 godina šutirali do smrti srpske heroje!

Znate li da su neki od heroja Prvog svetskog rata tučeni do smrti ili besomučno iscrpljivani u nacističkim logorima? Telegraf vas vodi u neverovatne priče vojvode Bojovića i majora Gavrilovića

"Skandal" oko izvođenja pesme "Marš na Drinu", nastao nakon nastupa hora "Viva Vox" u holu Skupštine Ujedinjenih nacija, poslednjih dana "naterao" je srpsku javnost da se podseti svojih heroja. Iako je trenutno aktuelno veličanje srpskih uspeha iz Prvog svetskog rata i vojvoda-heroja tog doba, istine radi, treba se setiti i poniženja koja su neki od njih, od istog ovog naroda, preživeli.

Bez obzira na to kojoj političkoj ideologiji ste bliži ili kakve stavove imate, jedno je sigurno: Srbija je Prvi svetski rat završila na pravoj strani. S jedne strane, na strani vojnog pobednika, ali s druge - na strani istine. Uz stotine hiljada Srba koji su u borbi za ovaj cilj živote ostavili što u otadžbini, što van nje, najznačajnije ličnosti svakako su četiri srpske vojvode: Stepa Stepanović, Radomir Putnik, Živojin Mišić i Petar Bojović.

Odani kralju i otadžbini do poslednjeg dana, neki od njih imali su tu nesreću da vide kako se ideja za koju su se borili urušava pod silinom komunističke čizme koja ih je pregazila.

O prvoj trojici se gotovo sve zna. Četvrti je manje poznat i zato vam Telegraf približava ovu neverovatnu ličnost i njegovu ništa manje tragičnu sudbinu.

KO JE BIO VOJVODA BOJOVIĆ?

Vojvoda Petar Bojović u ratu protiv Turske 1876, kao pitomac Vojne akademije, nalazi se u štabu Vrhovne komande, a u nastavku rata od 1877. do 1878. kao pitomac Vojne akademije služi u bateriji na dužnosti podoficira. U Srpsko-bugarskom ratu 1885. je vodnik konjičkog eskadrona i zastupnik načelnika štaba Šumadijske divizije.

U Prvom balkanskom ratu (1912-1913) načelnik je štaba Prve armije, koja pobeđuje u Kumanovskoj i Bitoljskoj bici. Učestvuje u mirovnim pregovorima s Turskom, u Londonu 1913. kao vojni stručnjak u delegaciji srpske vlade. U Drugom balkanskom ratu 1913. godine Bojović je načelnik štaba Prve armije, koja pobeđuje Bugarsku u bici na Bregalnici.

Kada je umro, žena i deca nisu dobijali njegovu vojnu penziju punih deset godina. Označen je kao čovek bivšeg režima, a to se teško opraštalo. Pričalo se da je Dragutin Gavrilović bio hapšen, a potom pretučen na ulicama Beograda do smrti.

- Kad je moj pradeda došao iz zarobljeništva, bio je kost i koža. Bio je sedam dana u sabirnom centru na Banjici, gde se malo oporavio. Došao je kući i okupio porodicu oko sebe. Srce mu je desetog dana puklo od uzbuđenja. Umro je u svom stanu na Slaviji, 19. jula 1945, u krajnjoj bedi. Sahranjen je u odrpanoj uniformi pukovnika Jugoslovenske kraljevske vojske, u grobnici svoje rođake na Novom groblju, jer nije imao svoju - kazuje Miloš Marinković, unuk slavnog vojskovođe.

- Najbolji način da uništite jedan narod je da poričete i uništite njegovo razumevanje sopstvene istorije - Džordž Orvel.

(M. Stojanović)