Stari grad Bužim: Misteriozna bosanska tvrđava privlači more posetilaca. Pogled sa vrha oduzima dah, i to nije sve! (FOTO) (VIDEO)

Nekada centralno mesto vojne i civilne vlasti u Bužimu, ova oronula i napuštena srednjovekovna tvrđava danas željno očekuje povremene posetioce, znatiželjnike, ljubitelje starina i kulturno-istorijske baštine

Stari grad Bužim smešten je u blizini istoimenog naselja u Bosni i Hercegovini, na oko dva kilometra južno od centralnog dela opštine Bužim, a predstavlja odličan primer stare tvrđave, koja je u svojoj dugoj istoriji predstavljala kontinuitet života kroz različite vremenske epohe.

Preporučujemo

PROKLETA JERINA ZAVODILA MOMKE, PA IH BACALA U DRINU: Neverovatni snimci prelepog Zvornika i legendarne tvrđave (VIDEO)

URUŠAVAJU SE BEDEMI KOTORA: Tužne fotografije srednjevekovnog grada (FOTO)

Uzdignut na nadmorskoj visini od 325 metara, Stari grad Bužim danas predstavlja ruševinu nekad moćne tvrđave čiji postanak se vezuje za vreme razvijenog srednjeg veka. Grad se u istorijskim dokumentima pojavljuje pod dva naziva, u početku Čava, a kasnije Bužim. Ruševina starog grada Bužima sastoji se od gornjeg ili unutrašnjeg i donjeg ili spoljnog grada, ukupne površine celog kompleksa 7.267 metra kvadratna.

Predstavlja zanimljiv primer starije tvrđave, zidane u vreme hladnog oružja, koja je dograđena i učvršćena novim bedemima i kulama. Građena je od lepo otesane sedre i kamena ljutca ili bihacita. Na ovoj velikoj srednjovekovnoj tvrđavi ističu se kule, puškarnice, odaje, tamnice, bastioni, bedemi i tabije.

Unutrašnja, starija tvrđava, nekada je bila u svojstvu manjeg zamka, sa visokim kružnim kulama na uglovima. Krajem 15. veka, zamak je opasan novom tvrđavom. Zidovi i kule ove utvrde su dosta niži, a na vrhu su imali položaje za topove.

Unutrašnji grad ima oblik relativno pravilnog četvorouglog tlocrta, a u njemu su do danas delimično očuvani tragovi čatrnje, te zidovi kamene džamije, sazidane po dolasku Osmanlija na temeljima prastare župne crkve sv. Klimenta. Na uglovima unutrašnjeg grada nalaze se okrugle donžon kule, koje su danas u vrlo lošem stanju.

Ulaz u grad je na zapadnom zidu, uz severozapadnu tabiju. Sve do Austro-Ugarske okupacije iznad lučno zasvedenih vrata je postojala kamena ploča, ispisana glagoljicom, na kojoj je bio sledeći natpis:

- Ovaj grad sazidao je iz temelja, izabrani knez Juraj Mikuličić. U ono vreme u Hrvatskoj boljeg čoveka nije bilo. Kod kralja Matijaša bio je poznat po velikom poštenju. Kod cara turskoga poznat kao čovek koji je celoj Ugarskoj zemlji mir našao. I car rimski dobrim ga čovekom nazivaše. I svaki od tih poglavica ga darivaše, a Hrvati ga na zapoved herceg Ivaniša pogubiše. Ko se hoće takvim čovekom zvati neka takav grad iz temelja sazida...

Natpis se odnosi na gradnju vanjskoga grada koji je dao izgraditi Juraj Mikuličić 1484. godine. Za vreme okupacije, jedan austrougarski oficir je tu ploču, kao vredan spomenik kulture preneo u tadašnji Narodni muzej u Zagrebu. Danas se ova ploča nalazi u lapidaru Istorijskog muzeja Hrvatske.

Po građevinsko-arhitektonskim karakteristikama grad predstavlja tipično renesansno ostvarenje, iako ima elemenata romantičkog i gotičkog stila. U prošlosti je bio multifunkcionalan, te je imao funkciju grada, kastela, zatim tvrđave, džamije i tvrđave kuće. Početkom 19. veka u dvorištu vanjskog grada nalazila su se 22 stambena objekta starobosanske arhitekture.

Dolaskom islama u tvrđavi je delovala prepisivačka radionica u kojoj se negovalo prepisivanje Kurana. Ljudi koji su tu radili su ostavili u privatnim kolekcijama mnogo rukopisnih knjiga i Kurana. Tako se u jednom dokumentu navodi da je 1620. godine Hasan, sin Behramov koji je pripadao bužimskoj posadi, prepisao jedno poveće delo, na čijem kraju se potpisao kao vođa islamske Krajine.

Na Starom gradu u Bužimu se nalazila i srednjovekovna nekropola stećaka. Stećci su ugrađivani u zidine ovog grada. Na ulazu u vanjski grad u zidinama su bili uklesani sledeći simboli: oklopljena ruka sa buzdovanom i nadžak, vojnik sa zastavom, polumesec, nekoliko zvezda, ostve i dve ptice. Navedeni simboli su verovatno deo heraldičkih predstava vladara bužimskog grada.

Danas se ovaj srednjovekovni grad nalazi u vrlo lošem stanju i već odavno ga nagriza zub vremena. Pod zaštitu države je stavljen 1951, a u Registar nepokretnih spomenika kulture upisan je 1961. godine. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika u julu 2003. godine kompleks Starog grada Bužima proglasila je nacionalnim dobrom. Na taj način, Vlada Federacije Bosne i Hercegovine je preuzela odgovornost za njegovu zaštitu, konzervaciju i rehabilitaciju. U nekoliko zadnjih godina započela su određena arheološka istraživanja te izrada projektno-tehničke dokumentacije za restauraciju unutrašnjeg grada.

Nekada centralno mesto vojne i civilne vlasti u Bužimu, ova oronula i napuštena srednjovekovna tvrđava danas željno očekuje povremene posetioce, znatiželjnike, ljubitelje starina i kulturno-istorijske baštine. I pored toga što je u ruševnom stanju, i dalje je prisutno veliko interesovanje za njenu posetu, kako lokalnog stanovništva, tako i ljudi izvan opštine Bužim.

Pogledajte kako izgleda ovaj stari grad:

(Telegraf.rs /klix.ba)