Profesora Pavličevića učenici obožavaju, a o njegovom zanimljivom otkriću slušaće i njihova deca (FOTO)

Sudeći prema radu prof. Mire, Rama će biti sigurno mesto novih naučnih otkrića sa mogućnostima naučnog i drugog turizma

Miro Pavličević je omiljeni profesor u srednjoj školi Prozor gde već 17 godina predaje geografiju. Svojim vaspitnim i edukativnim radom uzor je brojnim učenicima. Njegova ljubav prema ramskoj geologiji prevazilazi sve granice.

POČELO JE NOVO LJUDSKO DOBA: Naša planeta dobila je još jednu epohu, OVO su njene karakteristike

Svaki slobodan trenutak provodi obilazeći ramski krajolik, pronalazeći u njemu zanimljivosti koje nisu vidljive običnom promatraču. Njegovo oko i znanje gledaju u zemaljinu dubinu i širinu stvarajući nova naučna otkrića o zemljinoj prošlosti. Sudeći prema radu prof. Mire, Rama će biti sigurno mesto novih naučnih otkrića sa mogućnostima naučnog i drugog turizma.

Jedno od njegovih najnovijih i najvećih otkrića su svakako fosilni ostaci u Donjoj Vasti. O tome je napravio naučni rad koji je objavljen u stručnom časopisu „Rudarsko-geološki glasnik 2015.“ čiji je izdavač Hrvatsko-geološko društvo Mostar.

Od početka sistemskog istraživanja 1964. godine pa do završetka terenskih radova 1971. godine dobijeni su značajni rezultati.

Utvrđene su mezozojske tvorevine sa najrasprostranjenijim naslagama trijaske starosti. Pri tome je ispitana i proučena mezozojska mikrofauna i makrofauna, te konodonte srednjeg trijasa kao i paleogena i neogena fauna. Do preliminarnih rezultata u radu došlo se pomoću metode kartografske analize i terenskog rada kao i paleobotaničke i paleozoološke analize i sinteze te analogije.

Cilj je, kroz preliminarnu analizu, sintezu i potencijalne nalaze donjotrijaske makroflore, upoznati sve zainteresovane sa otkrićem i svrhom mogućeg doprinosa opštem naučnom dobru ali i baštinom ramskog kraja.

Opština Prozor-Rama geografski je smeštena u jugozapadnom delu Bosne i Hercegovine, na severu Hercegovačko-neretvanske županije. Najveći deo prostora Opštine smešten je unutar nadmorskih visina od 500 – 1000 m i sa prosečnom visinom od oko 1100 m.

Između njih središnje mesto zahvata Ramska tektonska depresija sa karakterističnim erozijsko-derazijskim brežuljkastim reljefom.

1.OPŠTA GRAĐA TERENA DONJEVAČKA STENA-VOLUJAK

Prema postojećoj složenoj tektonskoj šemi istok i severoistok Rame, gde je i otkrivena donjotrijaska makroflora, pripada tektonskoj jedinici Vranica – strukturna jedinica Inač-Tetrebina-Bukva, odnosno Zoni paleozojskih škriljaca i mezozojskih krečnjaka.

Pronalazak moguće trijaske makroflore potiče još pre 250 miliona godina. U to vreme nastali donji trijas, može se samo mestimično razdvojiti na sajski i kampilski potkat, odnosno donji i gornji verfen.

Upravo takva geološka složenost, mesto pronalaska donjotrijaske makroflore sa neraščlanjenim donjim trijasom (T₁) te sajskim i kampilskim potkatom, karakteristična je i za lokalitet Donjevačka stena-Volujak.

Neraščlanjeni donji trijas sastoji se od tamnosivih peskovitih, peskovito – laporovitih i laporovitih vapnenaca sa mestimično iskristalizovanim mineralom aragonitom u kojima je registrovana školjka Claraia clarai – tipični provodni fosil donjeg trijasa, pa Anodontophora fassaënsis, a u kampilskim naslagama Myophoria laevigata.

2.PALEOBOTANIČKO OTKRIĆE NA LOKALITETU DONJEVAŠKA STENA-VOLUJAK

U donjem trijasu, nakon PT izumiranja, raspored kopnenih biljaka je dosta homogen. Među papratima došlo je do promena iako se javljaju još i stariji oblici poreklom iz mlađeg perma. Ukoliko se daljim detaljnijim paleobotaničkim istraživanjem pokaže autentičnost pronađene makroflore u trijaskom horizontu, u tom slučaju na lokalitetu Donjevačka stena-Volujak kod Rame prisutni su oblici koji svojim izgledom sugerišu na mogućnost pripadnosti rodovima paprati Sagenopteris, preslica (Equisetinae) Schizoneura, te mogućem poznatom rodu Glossopteris.

Svakako najveća specifičnost lokaliteta je mogućnost pronalaska ostataka biljke roda Glossopteris, za koju se do sad smatralo da je bila zastupljena u južnim delovima južnog kopna Gondvane, pri čemu bi u slučaju autentičnosti njeno otkriće u severnim delovima bio neoboriv dokaz pripadnosti ovog lokaliteta, i nešto šireg područja, nekadašnjem južnom kopnu – Gondvani.

Ukoliko bi se pronalasci prikazane makroflore (kopnenih biljaka) pokazali kao autentični nalazi trijaske flore to bi dopuštalo rekonstrukciju paleookoline donjeg trijasa. Naime, školjka Claraia clarai je tipični provodni fosil donjeg trijasa koji nije dubokovodan sa amonitima (iako ga ima i on je u većini) kako se to dosad opisivalo.

Uglavnom su osim školjki bili istraženi i pronađeni amoniti, a ovde bi u slučaju autentičnosti otkrića, bila izvesna mogućnost da je reč o dosad nepoznatoj i skrivenoj paleozajednici vrlo plitkog morskog priobalja – uvale ili zaliva sa obraslom močvarnom (Hydropteraceae) vegetacijom na obalama tog morskog zaliva.

Neke preslice i paprati toga doba, prelazile su visinu i od 15 m, pa bi prema tome moguće otkrivene kopnene biljke rodova paprati Sagenopteris, potom preslice Schizoneura, kao i biljka mogućeg roda Glossopteris, registrovanog do sada na južnom paleokontinentu Gondvani, ukazivale na izvesnu mogućnost da je i ovo područje nekad pripadalo Gondvani.

U ovom slučaju bi pronađena donjotrijaska makroflora predstavljala veliki doprinos nauci kao i opštem dobru te lokalnoj zajednici tj. baštini ramskog kraja. Te konačno, potencijalnim otkrićem donjotrijaske makroflore dobili bi se preduslovi za dalja istraživanja i detaljniju rekonstrukciju paleookoline kao i moguće pronalaske kičmenjaka, tekodonata – evolucijskih predaka dinosaurusa, letećih reptila, krokodila, ptica te drugih ranomezozojskih životinja.

(Telegraf.rs/Izvor: ramski-vjesnik.ba)