PROCVETALI KOSOVSKI BOŽURI: Legenda kaže da su ovu biljku preneli kosovski junaci na obronke Kučajskih planina (FOTO)
Jedno od najvećih divljih staništa crvenog božura u Srbiji otkrila je sasvim slučajno grupa zaljubljenika u prirodu iz Ćuprije i Paraćina, lutajući planinom iznad ovog poznatog srpskog sela
Grupa ljubitelja prirode otkrila je veliko stanište zaštićene biljne vrste iznad Krivog Vira pre nekoliko godina. Danas su božure pohodili zaljubljenici u prirodu i botaničari sedmu godinu za redom.
Legenda kaže da su kosovski junaci nakon boja preneli crvene božure na južne obronke Kučajskih planina i da od tada ova prelepa biljka vekovima živi u zajednici sa hrastovim šumama na stotinama hektara iznad sela Krivi Vir u boljevačkoj opštini.
Jedno od najvećih divljih staništa crvenog božura u Srbiji otkrila je sasvim slučajno grupa zaljubljenika u prirodu iz Ćuprije i Paraćina, lutajući planinom iznad ovog poznatog srpskog sela.
Odmah su pozvali biologe-botaničare i svake godine u maju, kada božur procveta, organizuju obilazak staništa pod nazivom "Božuru u pohode".
Sedmi susret ljubitelja božura održan je danas, a više od pedeset zaljubljenika u prirodu iz Paraćina i Ćuprije sa jedne strane, i Zaječara, Niša i Leskovca, sa druge, sastalo se uobičajeno na izvorištu Crnog Timoka u Krivom Viru.
Božurima u pohode krenuli su i botaničari, profesor dr Novica R. Ranđelović iz Niša i Vlastimir Stamenković iz Leskovca, koji se decenijama bave proučavanjem biljaka.
Oni su osporili legendu da je crveni božur donet sa Kosova na ovaj veliki prostor. Baš suprotno. Radi se o autohotnoj biljci koja je oduvek živela na ovim prostorima i raste u divljini u, u hrastovim šumama, sa kojom se izvrsno "slaže".
- Deset godina sam proučavao fluru i faunu Kosova i Metohije jer sam toliko radio na Prištinskom univerzitetu. Sa svojim studentima posećivao sam božurišta, gde se odigrala Kosovska bitka. Tamo su božuri isti kao ovde. To su crveni božuri za koji ima mnogo sinonima, a inače božura ima mnogo vrsta, pa postoji planinski božur, divlji, takozvani gorocvet, čak i vodeni božur. Preko puta ovog mesta, na Samanjcu, raste roze božur ,ali je jasno da božurima ovaj kraj kao stanište izuzetno odgovara, što je retkost u Srbiji – kaže profesor Ranđelović.
Hrastova šuma iznad Krivog Vira prošarana je i ovog maja kao krv crvenom bojom, ali je proleće poranilo pa su božuri već počeli da procvetavaju.
Zaljubljenicima u ovaj prelepi divlji cvet, botaničar dr Vlastimir Stamenković iz Leskovca ispričao je da je božur lekovita, ali i otrovna biljka, te da je ne treba besomučno brati radi korišćenja u narodnoj medicini. Postoje i druge biljke koje mogu da se korste u iste svrhe, dok crveni božur treba sačuvati.
Godišnje druženje "božuraša" završeno je kao i svih prethodnih godina: uz sjajan pasulj koji se kuvao u kazanu i uz prelepe stihove pesnika iz Paraćina napisanih specijalno za ovu priliku.
Jer kosovski božuri večna su inspiracija ljubitelja prirode, naučnika, pesnika...
(Z.R.P.)