23 GODINE BASTION JE SRPSTVA: Evo kako je trećeg dana Božića nastala Republika Srpska! (FOTO)
Pre 23 godine nastala je Republika Srpska u u predvečerje krvavog građanskog rata, kada je na treći dan proslave pravoslavnog Božića i na praznik Svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana skupština u Banjaluci proglasila nezavisnost
Republika Srpska, nastala 9. januara 1992. godine, u predvečerje krvavog građanskog rata, danas funkcioniše kao jedan od entiteta u okviru Bosne i Hercegovine, iako sve češće izgleda da je reč o dve različite države.
Nakon što su Slovenija i Hrvatska 25. juna 1991. godine proglasile nezavisnost od, tada već umiruće SFRJ, u državi-članici sa najmešovitijim stanovništvom, Bosni i Hercegovini, počela je politička kriza. Bosanski Srbi 24. okotbra iste godine stvaraju posebnu skupštinu, koja je 21. novembra objavila da sve opštine, mesne zajednice i naseljena mesta u kojima je više od 50% stanovnika glasalo da Bosna i Hercegovina ostane u Jugoslaviji postaju deo “srpskih autonomnih teritorija”.
Trećeg dana proslave pravoslavnog Božića i na praznik Svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana 1992. godine ova skupština proglasila je Republiku Srpsku Bosnu i Hercegovinu. Prema ustavu, donetom 28. februara iste godine, država je obuhvatala 70 opština i proglašena je delom jugoslovenske federalne države.
Međutim, 5. aprila Bosna i Hercegovina proglasila je nezavisnost od SFRJ, nakon čega je Republika Srpska Bosna i Hercegovina, takođe, proglasila nezavisnost – ali od BiH. Dvanaestog avgusta prestaje upotreba dela imena “Bosna i Hercegovina”, pa od tada ova država postoji sa svojim sadašnjim nazivom: Republika Srpska.
Ipak, politička previranja i “borba nezavisnostima” planula su u bratoubilački rat, koji je ovaj prostor tresao čitave tri godine. Pored toga što je sve češće izgledalo kao da odnosi zdrav razum sa ove zemlje, ratna stihija odnela je i više od 100.000 ljudskih života.
DEJTONSKI SPORAZUM
Konačno, nakon potpisivanja mirovnog sporazuma u vojnoj bazi Rajt-Paterson kod američkog grada Dejtona 21. novembra 1995. godine, ratna dejstva su završena, a Republika Srpska međunarodno priznata kao jedan od dva entiteta koji čine Bosnu i Hercegovinu. Republika Srpska obuhvata 49% teritorije Bosne i Hercegovine, a Federacija Bosne i Hercegovine 51%.
Dejtonski mirovni sporazum potpisali su tadašnji predsednici Srbije, Bosne i Hercegovine i Hrvatske, Slobodan Milošević, Alija Izetbegović i Franjo Tuđman posle tronedeljnih pregovora. Sporazum je parafiran u prisustvu tadašnjeg državnog sekretara SAD Vorena Kristofera, a pored njega glavni američki posrednici bili su Ričard Holbruk i general Vesli Klark. Republika Srpska ovaj datum obeležava kao neradni dan.
Iako su ratna razaranja prestala, rane iz rata, čini se, još nisu zarasle. Zbog ogromnog broja žrtava, ali pre svega zbog brutalnosti zločina koje su, jedni na drugima, vršili pripadnici sva tri konstitutivna naroda BiH, tenzije među političkim predstavnicima dva entiteta i dalje ne jenjavaju. Najozbiljniji “kamen spoticanja” na liniji Sarajevo – Banja Luka.
(Telegraf.rs)